139
BODY-CIAŁO
WITAJCIE DRODZY UCZNIOWIE!
Kolejny tydzień izolacji
i nauki zdalnej przed Wami. Dzisiaj dowiemy się więcej na temat ludzkiego ciała. Lekcja będzie dotyczyła aparatu ruchu zwłaszcza mięśni.
Witajcie!
Ciało ludzkie – w szeroko pojętych naukach biologicznych jest synonimem organizmu ludzkiego.
Poznaniem budowy ciała ludzkiego zajmuje się anatomia człowieka i antropologia fizyczna.
Główne części ciała to: głowa, szyja, tułów oraz kończyny: górna i dolna.
Pod względem stopnia organizacji składniki ciała dzielone są na układy, np. układ nerwowy, układ mięśniowy, układ krwionośny, organy, tkanki i komórki.
My zajmiemy się układem mięśniowym.
CIAŁO CZŁOWIEKA
UKŁAD MIĘŚNIOWY
układ mięśniowy
To jedna z najważniejszych struktur w ciele człowieka. Umożliwia poruszanie się i wykonywanie precyzyjnych ruchów oraz jest odpowiedzialny za utrzymanie właściwej dla człowieka (wyprostowanej) postawy ciała oraz utrzymanie narządów wewnętrznych w odpowiednim miejscu.
Tkanka mięśniowa jest czynnym elementem narządu ruchu, gdyż jej czynność polega na kurczeniu się i rozkurczaniu.
1
PODZIAŁ MIĘŚNI
ze względu na:
- budowę
- czynność
- kształt
- mechanikę
- rodzaj włókien
- przebieg włókien w stosunku
do ścięgien
Podział mięśni
Ze względu na budowę:
I. Gładkie– są w ustroju bardzo rozpowszechnione, ponieważ występują w ścianach naczyń krwionośnych, przewodu pokarmowego, w skórze oraz w ścianach wielu narządów wewnętrznych.
II. Poprzecznie prążkowane szkieletowe – jak wskazuje nazwa, tkanka ta występuje w mięśniach szkieletowych.
III. Poprzecznie prążkowane serca – tkanka buduje mięsień sercowy.
Ze względu na czynność:
2
I. Prostowniki – np. mięsień czworogłowy uda jest prostownikiem stawu kolanowego;
II. Zginacze – np. mięsień dwugłowy ramienia jest zginaczem stawu łokciowego;
III. Przywodziciele – np. mięsień przywodziciel wielki odpowiada za ruch przywodzenia w stawie biodrowym;
IV. Odwodziciele – np. mięsień gruszkowaty odpowiada za odwodzenie w stawie biodrowym;
V. Rotatory wewnętrzne i zewnętrzne – np. mięsień obły mniejszy rotuje ramię do zewnątrz.
Ze względu na mechanikę:
3
I. Jednostawowe (np. mięsień piszczelowy przedni, mięsień ramienny) – skurcz tego mięśnia powoduje ruch wyłącznie w jednym stawie.
II. Dwustawowe (np. mięsień prosty uda, mięsień dwugłowy ramienia) – skurcz tego mięśnia powoduje ruch w dwóch stawach.
Ze względu na kształt:
4
I. Długie – posiadają wydłużony kształt, znajdują się przede wszystkim na kończynach.
II. Krótkie – ich kształt może być różny, są to na przykład mięśnie międzykręgowe.
III. Płaskie – o płaskim brzuścu i ścięgnach, znajdują się głównie na tułowiu czy w miednicy.
IV. Podział ten wyróżnia niekiedy mięśnie mieszane, do których należą między innymi te o kształcie okrężnym. Otaczają one usta, oczy lub odbyt.
Ze względu na rodzaj włókien:
5
I. Z przewagą włókien typu I – wolno kurczących się (ST – slow twich) – ze względu na swoją barwę nazywa się je również czerwonymi. Są one przystosowane do długiej pracy przy mniejszej intensywności, ponieważ wolno się męczą. Kurczą się powoli i stosunkowo słabo, co nadrabia jednak ich wytrzymałość.
II. Z przewagą włókien typu II – szybko kurczących się (FT – fast twich) – nazywane są również włóknami białymi. Są zdolne do znacznego wysiłku, jednak szybko się męczą. Dodatkowo są słabo unaczynione i zachodzą w nich procesy beztlenowe.
Ze względu na przebieg włókien
w stosunku do ścięgna:
6
I. Pierzaste (np. mięśnie międzykostne, mięśnie glistowate);
II. Półpierzaste (np. mięsień piszczelowy tylny, mięsień strzałkowy krótki);
III. Płaskie (np. mięśnie brzucha);
IV. Wrzecionowate (np. mięsień dwugłowy ramienia, mięśnie pośladkowe: wielki, średni, mały).
Mięśnie posturalne
biorą udział w utrzymywaniu prawidłowej, pionowej postawy ciała człowieka. Ogólnie mówiąc, zalicza się do nich mięśnie pleców, barków i tłoczni brzusznej.
Do głównych mięśni posturalnych zalicza się mięsień prostownik grzbietu, mięsień prosty brzucha, mięsień pośladkowy wielki, mięsień czworogłowy uda i mięsień trójgłowy łydki.
Mięśnie posturalne
Mięsień prostownik grzbietu
Jest mięśniem biegnącym po obu stronach kręgosłupa.
Pełni niezwykle ważne funkcje w organizmie. Jest odpowiedzialny za lokomocję, a jego jednostronne działanie umożliwia zgięcie boczne i skręt tułowia, jak również ruchy szyi. W przypadku działania obustronnego, prostownik grzbietu umożliwia prostowanie i zginanie kręgosłupa oraz szyi. Jest głównym mięśniem zapewniającym utrzymanie stabilnej, wyprostowanej pozycji ciała.
prostownik grzbietu
Mięsień prosty brzucha
współpracuje z przeponą, mięśniami krocza i mięśniami skośnymi brzucha w wytwarzaniu tłoczni brzusznej.
Mięsień ten zgina tułów, obniża żebra i unosi miednicę. Dodatkowo uważa się go za mięsień oddechowy (w fazie wydechu).
prosty brzucha
Mięsień pośladkowy wielki
jest najsilniejszym prostownikiem stawu biodrowego. Odpowiada za utrzymanie prawidłowej, wyprostowanej postawy ciała, a jego dolna część wspomaga przywodzenie w stawie biodrowym.
pośladkowy wielki
Mięsień czworogłowy uda jest głównym prostownikiem stawu kolanowego, pełni także funkcję stabilizatora w tym stawie. Inną funkcją jest silne zginanie biodra. Stanowi największą i najsilniejszą grupę mięśniową (4 mięśnie) w organizmie człowieka.
czworogłowy uda
Mięsień trójgłowy łydki
Jest najsilniejszym zginaczem podeszwowym stopy. Odpowiada także na pełne obciążenie i przetaczanie stopy podczas chodzenia. Wspomaga również zginanie stawu kolanowego.
trójgłowy łydki
Ćwiczenia mięśni posturalnych
Wzmacnianie i rozciąganie mięśni posturalnych jest niezwykle ważne, ponieważ utrzymanie dobrej kondycji i sprawności tych mięśni umożliwia zachowanie zdrowia oraz wpływa na jakość życia. Dzięki temu łatwiejsze staje się przemieszczanie i wykonywanie różnego rodzaju czynności.
Ćwiczenia mięśni posturalnych zapobiegają także schorzeniom kręgosłupa i dużych stawów.
Dbanie o ich dobry stan jest szczególnie ważne w dzisiejszych czasach, gdy większość osób prowadzi siedzący i niezbyt aktywny tryb życia.
Ćwiczenia
Przykładowe ćwiczenia :)
dla młodszych
i nieco starszych
DO DZIEŁA :)
Pamiętaj!
najpierw rozgrzewka