Hem sekerim hem saglikli

Şeker Hastalığının (Diyabetin) Tarihçesi

• tıp dilinde ‘diabetes mellitus’ ilk kez Kapadokyalı hekim Aretheaus (M.S ) tarafından verilir
• diyabeti "Bu illete tutulan hasta su içmeye asla kanmaz, idrar etmekten kendini alıkoyamaz, çünkü sıvılar vücudundan süzülerek dışarı akar" şeklinde tanımlanmıştır
• 1679: Thomas Wills şeker hastalarının idrarında şeker bulunduğunu saptamıştır
• 1779: Mathew Dobson şeker hastalarının kanında şeker bulunduğunu ispatlamıştır

Şeker hastalığı (diyabet) nedir ?

• kanda yüksek şeker değerlerine neden olur
• hayat boyu sürer, kroniktir
• vücudumuzdaki kan şekerini (glikozu) dengelemek için pankreas tarafından insülin üretilir
• insülin glikozu kan dolaşımından alarak kaslara, yağ dokulara, karaciğere, yani yakıt olarak kullanılabileceği yerlere taşır

• şeker hastalarında insülin az üretiliyordur, hiç üretilmiyordur ya da vücutta insülin direnci vardır
• hücreler “aç kalırken” & kullanılamayan glukoz kanda birikir ve kan şekeri yükselir

Diyabet tipeleri

• Tip 1 Diyabet; Kandaki insülin miktarının eksikliğidir.

Ömür boyu insülin almak zorundadırlar.

• Tip 2 Diyabet; insülinin gerektiği kadar kullanılamaması durumudur.

Daha çok erişkinlerde görülür.

• Gizli Şeker(Pre-Diyabet); Kan şekeri oranının normalden yüksek olmasına rağmen

tanı koyulamaması durumudur.

• Gestasyonel Diyabet; Hamilelik döneminde pankreasın yeterli insülin

üretememesi.

• Hipoglisemi; Kan şekeri düzeyinin 50 mg/dl veya altına düşmesi hipoglisemi

olarak tanımlanır.

Kimler şeker hastalığı riski taşır?

• Şişman ve kilo fazlalığı olan
• Hareketsiz bir yaşantı süren
• Genlerinde diyabet bulunan
• Hipertansiyon, polikistik over sendromu, kolestrol, kalp ve damar hastalıklarına sahip,
• Hamilelikte diyabeti yaşayan veya prediyabet olan kişiler

Belirtiler

• Mide bulantısı
• Kusma
• Nefes kokusu
• Sık idrar yolu enfeksiyonu
• Adetten kesilme
• Kuru ve kaşıntılı deri
• Yaraların geç iyileşmesi

• sık sık idrara çıkma
• aşırı susama
• bulanık görme
• Halsizlik
• Bitkinlik
• Beklenmedik kilo kaybı
• Acıkma hissi

Tedavinin önemi

• başta gözlerde, böbreklerde, sinirlerde, diş ve diş etlerinde olmak üzere ciddi sağlık problemlerine yol açabilir
• diyabetli hastalarda kalp ve damar hastalıkları riski
• hasta ölümle sonuçlanabilecek şeker komasına girebilir
• diyabette tanı anından itibaren uygun ve doğru tedavi ile bütün bu sağlık problemlerinin önüne geçilebilir

Şekerle ilgili açı rakamlar

Projenin araştırmaları:

• diyabet tüm dünyada 250 milyon kişiyi etkilemektedir
• 2025 yılında diyabetli sayısının 380 milyona çıkması beklenmektedir

• Türkiye Diyabet Vakfi Başkanından alınan bilgilere göre Türkiye de 6,5 milyon diyabetli ve 3,2 milyon klinik diyabetli bulunmaktaymış

Bizim araştırmalarımız:

• Dünya Saglık Örgütü Türkiye’de 2000 yılında yaklaşık 3 milyon olan diyabetli sayısının 2030 yılında 6,5 milyona ulaşacağını tahmin etmiş
• bu değer 2014 yılında aşılmış ve ülkemizdeki diyabetli sayısı 7 milyonun üstüne çıkmıştır

• her yıl 1,5 milyon kişinin ölümüne yol açıyor ve ölüm nedeni sıralamasında sekizinci sırada yer alıyor
• ayrıca 2,2 milyon kişi de kanda yüksek glikoz oranıyla bağlantılı hastalıklardan ölüyor

• son güncellemelere göre 2015 yılında diyabet hastaığı dünyada 415 milyon yetişkini etkilemiştir
• 2040 yılında 642 milyona çıkacağı tahmin edilmektedir

Genel durum değerlendirmesi

Diyabet ile ilgili problemler

Sağlıksız yaşam (Beslenme ve spor)

Şeker hastalarının diyabeti ciddiye almamaları

Şeker hastalığı konusunda toplumun bilincsizliği

Swot analizi

Güçlü Yönleri

• Şeker hastalığı eğer tanısı koyulmaz ve gereken diyet yapılmazsa tehlikeli bir hastalıktır. Ancak gerekli diyet ve tedaviler yapıldığı takdirde hayati tehlikesi olmayan bir hastalıktır.
• 1996 yılında faaliyete giren ‘Türkiye Diyabet Vakfı’ gibi bir kuruluşun bulunması, diyabet hastası, hasta yakınları ve bu konuyla ilgilenenleri bir çatı altında toplaması,
• Türkiye Diyabet Vakfı yönetim kurulunda birbirinden değerli uzman doktorların bulunması ve konuya hakim olmaları,
• Türk Diyabet Vakfı’nın diyabet ile ilgili çalışmalar yapmaya açık olması.

Zayıf Yönleri

• Şeker hastalarının nasıl beslenmeleri gerektiği konusunda yeterli ve doğru bilgiye sahip olmaması (kulaktan dolma bilgilere göre beslenme),
• Ülkemizdeki şeker hastalarının üçte birinin hastalığının farkında olmaması,
• Erken teşhisin öneminin bilinmemesi,
• Şeker hastalığının tedavisinde egzersiz yapmanın oldukça büyük etkisi vardır. Fakat Türkiye’de spor yapma oranı sadece %1-2’ dir.
• Hastaların, insülin kullanımı hakkında yeterli bilgiye sahip olmamaları ve insanların insülin enjektörünün kullanımının sigara, alkol gibi bağımlılık yaratacağını düşünmesi
• Hasta kişilerin yememesi gereken gıdalara karşı iradelerinin zayıf olması,
• Türkiye Diyabet Vakfı’nın web sayfasının yeterli olmaması,
• Türkiye Diyabet Vakfı’nın çok fazla medyada yer almaması,
• Türkiye Diyabet Vakfı’nın halkla ilişkiler bölümünün olmaması

Tehditler

• Diyabet’in ilk 5 ölüm sebebinden biri olması,
• Türkiye’deki beslenme kültürü ve yemek alışkanlıkları,
• ilaç fiyatlarının çok yüksek olması; şeker hastalarının sağlık güvencelerinin olmadığı durumlarda ilaç alamamaları,
• 2025 yılında diyabetli hasta sayısının 380 milyona ulaşmasının beklenmesi,
• Diyabet ürün çeşitliliğinin az ve pahalı olması,
• Türkiye Diyabet Vakfı’nın bilinirliğinin az olması.

Fırsatlar

• Ülkemizde şeker hastalığı ile ilgili birçok derneğin aktif bir şekilde çalışması, gelecekte yapılacak olan çalışmalarımızda etkili olacaktır.
• Türkiye Diyabet Vakfının, şeker hastalığında önemli bir role sahip olduğunun bilinmesi.
• Türkiye Diyabet Vakfının yeniliklere açık olması.

Bizim araştırma aşamasına eklemek istediklerimiz:

sağlıksız beslenme alışkanlıkları

hareketsiz

• ve bir yaşam tarzı en önemli etkenini oluşturuyor
• daha erken yaşlarda harekete geçmek lazım

• Çocuklar yemek için ebeveynlere bağımlıdır
• özellikle güçlü medya mesajlari sağlıklı yemek yemeyi desteklemiyor ve böylece rekabet olusuyor
• Ulusal Sağlık istatistikleri Merkezi’ne göre

- ABD´deki beş çocuktan en az biri aşırı kilolu

- bir zamanlar yetişkin başlangıçlı şeker hastalığı simdi ise 4 yasinda ki çocuklarıda etkilemeye başladı

• Türkiye Diyabet Vakfı'nın 2016 senesinde verdiği bilgilere göre

- diyabet tüm Avrupa ülkeleri içinde en hızlı artışı Türkiye'de

• Prof. Dr. Mehmet Temel Yılmaz

- Türk insanı teknolojinin çok daha çabuk esiri oluyor.

- Biz toplum olarak spor yapmayı sevmiyoruz. Düzenli spor kültürümüz yok.

- 'Fast food' kültürümüz de yer alan döner, lahmacun, dürüm gibi çabuk tüketilen yiyecekler

- Türkiye'de bütün kantinler 'fast food' seçenekleri sunuyor. Biz devlet eliyle 'fast food' kültürünü aşılamış oluyoruz.

• Çocuklar yeterli derecede fiziksel aktivite yapmadığıyla ilgili de çok fazla haber var
• Aktif Yaşam Derneği:

- Türkiye'deki 7-12 yaş aralığındaki öğrencilerin fiziksel aktivite algısını, alışkanlığını ve düzeyini belirlemek amacıyla "ilköğretim Öğrencileri Fiziksel Aktivite Araştırması" yaptı

- Türkiye'nin farklı bölgelerinden 600 öğrenci, 1 hafta boyunca günlük adım sayısını ve sıklığını ölçen akselerometre takılarak izlendi

- Türkiye'deki ilköğretim çağındaki öğrencilerin günlük aktivite düzeyi uluslararası alanda önerilen rakamların oldukça altında kaldı

• Hareketsizliğin en büyük sebebi ise teknolojiye olan bağ oldugu söyleniliyor
• Türkiye istatistik Kurumu TÜIK araştırmasına göre

- Türkiye'de 6-15 yaş arası çocukların yüzde 60,5'i bilgisayar, yüzde 50,8'i internet, yüzde 24,3'ü cep telefonu kullanıyor

- dişarda oynamakdan, spor aktivitelerden uzaklaşıyor

• sağlıksız beslenme ve hareketsiz nedeniyle, şeker hastalığı maalesef artık çocuklarda bile görülme sıklığı artmış durumda
• Yani ülkemizde pek çok kişinin düşündüğü gibi yaşlandıkça kendiliğinden ortaya çıkan bir durum değildir ve çoğunlukla kişinin elindedir

• diyabetli çocuklar dışlanmalarla ve toplumdan soyutlanmalarla yüzleşiyorlar
• toplumun bu hastalık ile bilinçsizliği ortaya koyuyor
• okullarda çok eksiklikler olduğunu düşünüyoruz:

- hocaların şeker hastalığı konusunda olan bilgi yetersizliği

- revir odalarının çoğu okullarda ve üniversitelerde yer almaması

Amaçlar

Hedefler

• Hastalıkla ilgili bilinci %20 arttırmak,
• Diyabet cemiyetlerine olan, bilgi alma amaçlı başvuruları %10 arttırmak,
• Bilgi amaçlı yapılan toplantılara katılımı %10 arttırmak,
• Medyada yer alma oranını %15 arttırmak.

Bizim amaçlarımız

• Okul ve üniversite kantinlerinde Fastfood’un kaldırıp ve onun yerine daha çok doğal yemeklerin ve meyvelerin sunulmasını sağlamak
• Üniversitelerde zorunlu beden dersi işletmesini sağlamak
• Okul ve Üniversitelerde revir odalarını çoğaltmak
• Okulda ki (beden eğitimi veren) hocaları şeker hastalığı konusunda daha fazla bilgilendirmek
• Diyabetin çocuklarda da görülebileceğini topluma ınandırmak
• Ebeveynlerin çocuklarına doğru beslenme konusunda bilgilendirmek

Bizim hedeflerimiz

• Hastaliğa yönelik doğru beslenme ve hareketlilik ilgili bilinci %20 arttırmak

• Medya da ki Fast Food yönelik olan reklamları %30 azaltmak

Hedef kitle

Bizim eklemeler:

• Okul ve üniversite kantinleri
• (Beden eğitim) hocaları
• Ebeveynler

Projenin:

• Şeker Hastaları
• Muhtemel Şeker Hastaları
• Şeker Hastalarının Aileleri ve Sosyal Çevreleri
• Dernek üyeleri ve çalışanları
• Basın

Kampanya sloganı

“Hem Şekerim Hem Sağlıklı”

• kampanyanın kolay hatırlanabilmesi, sempatik bir yaklaşım içermesi, hastalığın yaşam tarzına dönüştürülebileceği mesajını vermesi ve pozitif bir yaklaşım sergilemesi için yaratılmıştır.

• daha çok erken tanı konusuna değinerek bu toplumu daha erken harekete geçmeye yönelttirdik
• „Diyabetin farkında olun, farklı olun“
• şeker hastalığının sadece yetişkinlerde görüleceği tabusunu kırarak, çocuklarda da görülebileceğini de vurgulardık

Kampanya logosu

• hedef kitlenin dikkatini çekebilecek, akılda kalabilecek renk ve simgeleri kullanmaktır
• Kırmızı kalp tehlikede olan hastaları, mavi el ise onları koruma altına alan ve onları bir araya getiren sağlıklı yaşamı yansıtmaktadır

Hazırlık aşaması

Merak uyandırma aşaması

Bilgilendirme aşaması

Harekete geçirme aşaması

Bizim eklediğimiz faaliyetler

• diyabet konusunda seçmeli ders eklenilmesi
• üniversite ve okul hocalarına sağlıklı beslenmenin ve sporun önemini belirtmek için bilgi şöleni veya seminerler yapılacaktır

"Tanıtımda başarılı mıyız?” anketi

• Medyada yer alma sıklığı
• Türkiye Diyabet Vakfı'na olan geri dönüşümlerin artış oranı
• sitesinin veya Facebook ve twitter' gruplarinda ki tıklanma ve üye sayısı
• yapılan etkinliklere katılım oranı
• eğitici seminer ve konferanslara katılım sayısı
• Ücretsiz danışma hattının aranma oranı
• Eğitim otobüsüne katılanların sayısı
• Şeker hastası ünlülerin videosunun tıklanma sayısı
• Yemek kitabının satış oranları

IPRA modeli

International Public Relations Association