6
Тірек-қимыл аппараты бұзылған балалармен жүргізілетін емдік-сауықтыру жұмыстары
Тірек- қимыл аппараты бұзылған балалармен жүргізілетін емдік - сауықтыру жұмыстарын теориялық тұрғыдан негіздеп, тәжірибелер барысында алынған нәтижелер мен әдістемелерді жүйелі түрде қолданудың тиімділігін анықтау.
1. Зерттеу жұмысының тақырыбына байланысты арнайы педагогикалық және психологиялық әдебиеттерге талдау жасау.
2. Тірек-қимыл аппараты бұзылған балаларға арналған тәжірибелік эксперимент жұмысын жүргізу әдістерін белгілеу. Қалыптастырушы эксперимент материалдарын дайындау, оларды ұйымдастыру.
Тірек-қимыл аппараты бұзылған балалар.
Тірек-қимыл аппараты бұзылған балаларға жүргізілетін емдік-сауықтыру жұмыстары
зерттеу мәселесі саласындағы әдебиеттерді тарихи, теориялық талдау;
Мектеп жасына дейінгі тірек-қимыл аппараты бұзылған балалардың таным процестері, ұсақ-қол моторикасы, қимыл-қозғалыс координациясы және орындайтын әрекеттері арқылы эмоциясын игере алу қабілеттері
«Әртүрлі түстегі жіппен бейнелеу», «Жіппен бейнелеу», «Жіпті орау тәсілі», «Аю, қоян, түлкі», «5 сөзді жаттау» әдістемелер арқылы дамытылды.
Тірек-қимыл аппараты бұзылған балалардың дамуындағы кемшіліктер анықталды, емдік-сауықтыру шаралары жүйелі ұйымдастырылуының нәтижесінде баланың қимыл-қозғалыс белсенділігі артты, қоршаған ортаға деген бағдарлау мүмкіндігі қалыптастырылды.
Бір –бірімен тығыз байланыс жасайтын арнайы мамандандырылған жүйе бойынша емдік сауықтыру жұмыстары ойын терапиясы, еңбек терапиясы, роботталған «Локомат» кинезотерапиясы, бассейн, БОС (лого,опорно-двигательного, психо-эмоционально), костюм «Атлант» үздіксіз жүргізілуі қолға алынса, есепте тұрған тірек-қимыл аппараты бұзылған балалардың оңалуына мүмкіндік туғызар еді.
Зерттеу жұмысының тақырыбына байланысты педагогикалық және психологиялық әдебиеттерге талдау жасалынды,
бұл тірек-қимыл аппараты бұзылған балаларға мазмұндық тұрғыдан сипаттама беру мүмкіндік берді.
Тірек-қимыл аппараты бұзылған балаларға арналған әдістемелерді тиімді пайдалана отырып, қалыптастырушы экспериментті оң нәтиже берді.
Ақтөбе өңірініде тірек-қимыл аппараты бұзылған балаларға арналған оңалту орталықтары көптеп ашылса және соңғы үлгідегі оңалту шаралары іске асырылса.
Ұсыныстар
Қортынды
Нәтижелер
Жүргізілген бес әдістеменің нәтижесі (эксперимент тобы)
Зерттеудің нәтижесі
Эксперименттен кейін қайта жүргізілген бес әдістеменің нәтижесі (Бақылау тобы)
Жүргізілген бес әдістеменің нәтижесі (бақылау тобы)
Эксперименттен кейін қайта жүргізілген бес әдістеменің нәтижесі (эксперимент тобы)
Экспериментке дейінгі және кейінгі көрсеткіш
Статистика
2010-2016 жылдары аралығында Ақтөбе қаласы бойынша"Психологиялық-медициналық-педагогикалық кеңес беру" орталығында тексеруден өткен мектепке дейінгі тірек-қимыл аппараты бұзылған балалар саны 1678 екен.
Жүргізілген әдістемелер
Мақсаты:
- қоршаған ортаны бағдарлауға үйрету.
- Баланың есте сақтау қабілетін дамыту.
- Саусақтарының, қолдарының ұштарының қозғалыстарын және танымдық қабілетін дамыту.
- Шыдамдылыққа, ұстамдылыққа және еңбек сүйгіштікке үйрету.
Құрал-жабдықтар: Аю, қоян, түлкі бейнелері.
Орындалу реті: тірек-қимыл аппараты бұзылған балаға жануарлардың суретін көрсету. Балаларға аюдың, қоянның, түлкінің әрекеттерін түсіндіру.
«Жіпті орау тәсілі» әдістемесі
Мақсаты:
- Жіппен орау тәсілін үйрету.
- Саусақтарының, қолдарының ұштарының қозғалыстарын және ойлау қабілетін дамыту.
- Бағдарлауға үйрету.
- Шыдамдылыққа, ұстамдылыққа және еңбек сүйгіштікке үйрету.
Құрал-жабдықтар: орамды қағаз және түйінделген жіп.
Орындалу реті: тірек-қимыл аппараты бұзылған балаға оралған қағаз және түйінді жіп беріледі. Тірек-қимыл аппараты бұзылған бала қағазға жіпті орау керек. Бұл тапсырма бір қолмен ғана орындалады. Егер бала орындай алмаса, онда мұғалім көмектеседі.
Мақсаты:
- Жіппен бейнелеу тәсілін үйрету.
-Саусақтарының, қолдарының ұштарының қозғалыстарын және ойлау қабілетін дамыту.
-Шыдамдылыққа, ұстамдылыққа және еңбек сүйгіштікке үйрету.
Құрал-жабдықтар: әртүрлі фигуралар белгіленген А4 көлеміндегі қағаз және жіп.
Орындалу реті: тірек-қимыл аппараты бұзылған балаға әртүрлі фигуралар белгіленген А4 көлеміндегі қағаз және жіп беріледі. Бала қағаздағы фигуралардың бойымен жіпті жүргізеді. Жіп түзу жүргізілу керек.
«Жіппен бейнелеу» әдістемесі
«5 сөзді жаттау» әдістемесі
«Аю, қоян, түлкі» әдістемесі
«Әртүрлі түстегі жіппен бейнелеу» әдістемесі
Мақсаты:
- Баланың есте сақтау қабілетін дамыту.
- Баланың сөздік қорын дамыту.
- Қоршаған ортаны бағдарлауға үйрету
Құрал-жабдықтар: қайталауға арналған сөздер (нан, алма, ағаш, кітап,бөлме).
Орындалу реті: тірек-қимыл аппараты бұзылған балаға 5 сөз оқылады. Оқылған 5 сөзді бала жатқа айтуы қажет. Тапсырманы 5 рет орындатуға болады.
Мақсаты:
- Жіппен бейнелеу тәсілін және жіптердің түстерін дұрыс ажыратуға үйрету.
- Саусақтарының, қолдарының ұштарының қозғалыстарын және ойлау қабілетін дамыту.
- Таным қабілеттерін дамыту.
- Шыдамдылыққа, ұстамдылыққа және еңбек сүйгіштікке үйрету.
Құрал-жабдықтар: әртүрлі фигуралар белгіленген А4 көлеміндегі қағаз және әртүрлі түстегі жіп.
Орындалу реті: тірек-қимыл аппараты бұзылған балаға әртүрлі фигуралар белгіленген А4 көлеміндегі қағаз және әртүрлі түстегі жіп беріледі. Бала қағаздағы фигуралардың бойымен жіпті жүргізеді. Жіп түзу жүргізілу керек және қағаздағы фигураның түсіне сай келетін жіпті таңдай білу керек
Тірек-қимыл аппараты бұзылған балалармен жүргізілетін емдік-сауықтыру жұмыстары
Практика базасы:
Ақтөбе қаласындағы "Психологиялық-медициналық-педагогикалық кеңес беру" орталығындағы тірек-қимыл аппараты бұзылған балаларға арналған түзету тобы.
Қимыл- қозғалыстардың бұзылуы бірнеше факторларға байланысты
Бұлшық еттерінің тонустың бұзылуы (спастичностъ, ригидность, гипотония, дистония типтері).
Синкенезия-
бірігіп қимылдауы. Мыс: бip затты алу үшін ол бip қолын бүгеді, сонымен қатар екінші қолы да бүгіледі.
Қозғалуының шектелуі мүмкінсіздіктігі
(парез и паралич)
мидың зақымдалуына байланысты козғалуының болуы және болмауында.
Статокинетикалық рефлекс -
шарт дененің тік жүруінің және моториканың қалыптасуына
қамтатамасыз етеді.
Нәтижесінде бала өз-өзіне еңбек етуде, еңбекте, оқулық операциаларында әдістерінде қиыншылық көреді.
Зорлық қозғалыстарының болуы.
Көп БЦС формаларына зорлық қозғалыстарды .
Кинестезия -
қозғалыстың сезінуін бұзылуы.
Мұндай бузылулар шартты рефлекстердің байланысын қиындатады. Церебралды сал ауыруымен ауыратын балалардың тұру сезімі әлсіреген, кейбіреуінде қимылының беталысы қабылдауы қисық. Қимыл сезімі бұзылуы баланың қозғалыс тәржірбиесін жетілдірмейді координациялық қимылдарды да қалыптасуын бөгейді.
Тремор -
тілдің қол-саусақтарының дірілдеуі.
Гиперкинез -
ол зорлық қозғалыстардың еркіндіксіздігі, бұлшық еттерің ауыспалуына байланысты қолайсыз тұрыстар және қозғалудың еріксіздігі
Атаксия -тепе-текдіктің, козғалу координациясын бұзылуы отырғанда, тұрғанда, жүргенде тұрақсыздық Ауыр сәтте бала біреудің көмегінсіз отырып тұра алмайды. Тұрақсыз жүрісте бала аяқтарын арасын кең ашып жүреді, теңселіп баска жаққа ауа береді. Манипуляциялық әрекетте бала жазған уақытта, бірдеңені ұстаймын дегенінде қиыншылық көреді
Патологиялық тоникалық шарттарының болуы. Әдеттегі дамуда тоникалық шарттар түғаннан бірінші айларда білінеді. Біраздан кейін ол жойылады да ұстамдылық рефлекстерге айналады.
Зерттеу болжамы:
Зерттеу мақсаты:
Зерттеудің әдіс- тәсілдері:
Егер зерттеу тақырыбы ғылыми теориялық тұрғыдан негізделіп, әдістемелік материалдар жинақталса, тірек-қимыл аппараты бұзылған балалардың дамуындағы кемшіліктерін дамытудың түрлі әдіс-тәсілдері меңгертіліп, ұйымдастырылатын педагогикалық жұмыстар жүйелі, мақсатты түрде жүргізілсе, онда тірек-қимыл аппараты бұзылған балалармен жүргізілетін емдік-сауықтыру жұмыстарын тиімді дамытуға болады. .
озық педагогикалық тәжірибиелерді зерделеу
бақылау
Зерттеу міндеттері:
әңгімелесу
сауалнама
зерттеу нәтижелерін математикалық өңдеу
салыстыру