Introducing 

Prezi AI.

Your new presentation assistant.

Refine, enhance, and tailor your content, source relevant images, and edit visuals quicker than ever before.

Transcript

Замаг, эгэл биетэн ба усны микробиологи

Зорилго

Усаар халдварлах халдварт өвчнөөс сэргийлэх

Агаар хөрс гадаргуугийн болон хаягдал усанд хүнд аюулгүй олон төрлийн сапрофит бичил биетэн гол төлөв зонхилдог. Ус нь өвчин үүсгэгч микробоор бохирдож болох ба усаар дамжин халдварлагч гол патоген микробт ciardia, cryptosporidium, эгэл биетэн campylobacter, salmonella, shigella, mycobacterium, vibrio, бактер гепатит А болон Норуолмин вирус багтана.

Усанд патоген микроб тодорхойлох нь төвөгтэйн дээр ихээхэн цаг хугацаа, хөдөлмөр шаардсан ажил байдаг. Иймээс гол төлөв хүн болон амьтны ялгадсаар бохирдсон эсэхийг үндэслэн тогтоодог юм. Өөрөөр хэлбэл ялгадасны бохирдол ( индикатор бактер ) их байх тусам тухайн усанд патоген микроб агуулагдах магадлал төдий чинээ өндөр байх тул ийм усыг хоол унданд хэрэглэхэд аюултай гэж үздэг.

Байгалийн усан санд хамгийн их өөрчлөлт оруулдаг хүчин зүйл бол органик хаягдал, фосфат, нитратын бордооны үлдэгдэл бүхий хөдөө аж ахуй ба үйдвэрлэлийн хаягдал бохир ус юм. Экосистемд тэжээлийн бодис хэт ихсэж илүүдэл үүсэхийг эвутрофикаци гэх ба энэ нь усанд амьдардаг амьд организмын бүрэлдэхүүнд ихээхэн хохирол учруулна.

Замаг, эгэл биетэн, ус түүний шинж чанар, усны микроорганизм, паталоги үүсгэгч усны микроб

Нэн ялангуяа дулааны улиралд тэжээлийн бодис их хэмжээгээр байгалийн усанд орж ирснээр замаг үржил "цэцэглэж" усны гадаргууг битүү бүрхдэг ба замагт бүрхүүл нь нуурын усны О2-ийн хангамжийг хаадаг. Усанд ууссан О2-ийг органик бодисоор хооллодог аэроб гетеротроф организмууд богино хугацаан ашиглаж дуусах тул О2 хангамж хаагдсанаар амьд организмын экологийн тэнцвэрт харьцаа алдагдана.

Ингэснээр облигат аэроб организм ( загас, нялцгай биетэн ) бөөнөөр үхэж эхлэх бөгөөд энэ үед зөвхөн анаэроб ба факультатив микроб л амьд үүсдэг. Дээрхитэй адил шалтгаанаар микроцистин-токсин ялгаруулдаг цианабактерийн үржил "цэцэглэснээр" шувуу, загас үхсэн, хүмүүс олноор хордсон хэд хэдэн тохиолдол бүртгэгджээ.

Замаг, эгэл биетэн ба усны микромиологи

УАУ 202 Сүмбэнхүү

Алгирмаа

Нандинчимэг

Булгантуяа

Шинэгэрэл

Эгэл биетэн

Эгэл биетэн анхны гэсэн утгатай грек үгнээс гаралтай. Одоогоор судлагдаад байгаа 65 мянган зүйлийн организм бүртгэгдээд байна. Цөөн тооны празим эгэл биетэн байдаг бөгөөд халдварт өвчнөөр олон хүнийг өвчлүүлнэ. Амьтантай төстэй бодисын солилцоо явуулна.

Хоол тэжээл амьдрах орчин

Эгэл биетний бүтэц үйл ажиллагаа

Протистид дараах эгэл биетэн бүртгэгдэнэ.

  • Амёб
  • Шаахай
  • Шилбүүртэн
  • Спор үүсгэгч зэрэг багтана.
  • Олон төрлийн органик бодисоор хооллодог гетеротроф организм юм.
  • Байгальд чөлөөт маягаар амьдардаг.
  • Үхэж мөхсөн амьтан ургамалын үлдэгдэл бактер ба замагаар хооллодог.
  • Зарим зүйлийн ам хэлбэрийн тусгай бүтэц хөгжсөн байдаг.
  • Идсэн организмыг биеийн шингэн цусны сийвэн хоол боловсруулах эрхтэний шүүсэнд амьдрах бөгөөд идсэн организмынхоо эд эсээр хооллоно.
  • Эгэл биетний идэвхгүй амьдралыг ЦИСТ гэнэ.
  • Шилбүүр, сормуус, хуурамч гарын тусламжтай хөдөлгөөн хийнэ.
  • Эгэл биетэн нь хлоропласт байхгүй бүх төрлийн эрхтэнцэртэй нэг эст эукариот организм юм.
  • Хатуу ханагүй уян хатан шинжтэй байдаг.
  • Эсийн гадна мембран хоол тэжээлийг дотогш нэвтрүүлэх, хадгалах болон эсэд хэрэггүй зүйлсийг гадагшлуулах процесс явуулна.
  • Ихэнх эгэл биетэн хэлбэр дүрсээ сайн хадгаладаг.
  • Эгэл биетэн эсийн хэмжээ 3-300 микрометр орчим байх ба нуур цөөрөм зэрэг чийгтэй орчинд зонхилон амьдардаг.

Замаг

Эгэл биетнийг өсгөвөрлөх ба тодорхойлох

Эгэл биетний эсийн хэлбэр дүрс хэмжээ, клоны эсийн тоо, хөдөлгөөн хийх бүтцийн онцлог, цист үүсгэх хэлбэр бусад эрхтэнцэрүүд болон эс дэх бөөмийн тоо зэрэг үзүүлэлтийг үндэслэж ангилан тодорхойлдог.

Нэг эст замаг – фотосинтез явуулдаг, эукариот бичил биетэн. Тэдний эсийн хлоропласт нь ногоон өнгийн хлорофилл, бусад төрлийн пигмент агуулна. Замагт далай, тэнгис, цэнгэг усанд өргөн тархсан, усны планктон бичил организм зонхилдог. Замгууд усны амьтдын хоол тэжээл болохын зэрэгцээ усан орчныг О2-өөр хангах, СО2-ийн тэнцвэрт харьцааг зохицуулахад чухал үүрэгтэй. Замгийн бусад зүйл хөрс, хад чулуу, ургамлын гадаргуу төдийгүй мөнх цаст ба мөсөн уул, халуун булаг, аршаанд оршин амьдарна. Тэдний дотор өвчин үүсгэгчид “бараг” байдаггүй.

Замаг бэлгийн үржилтэй ч гол төлөв бэлгийн бус замаар буюу эсийн митоз хуваагдлаар (спор үүсгэх, нахиалах, бинар) үржинэ.

Далайн замгийг өнгөлөгч материал, тоосго, шүүлтүүр гарган авах, шидний эмчилгээ, хүнсний, гоо сайхны үйлдвэрлэлд өргөн хэрэглэж байна.

Ус

Ус нь олон төрлийн микроорганизм амьдрах байгалийн орчин нь болж өгдөг. Тэдгээр бичил биетэн нь усанд үржиж амьдрах чадвартай бөгөөд усны байнгын микрофлорыг бүрдүүлээд зогсохгүй хүхэр, төмрийн болон азотот бодисын эргэлтэнд оролцдог байна.

Усан орчин дахь организмын бүлгэмдэл

Ус нь манай дэлхийн гадаргуугийн дийлэнх хэсэг буюу 2/3-ыг эзэлдэг. Ус бусад эрдсийн адил гидросфер, атмосфер ба литосферийн хооронд байнгын эргэлтэнд оршино. Усны ( гидрологийн) эргэлт гадаргуугийн ус ( далай, нуур, гол) нар ба салхины нөлөөгөөр ууршин уур болж атмосфер шилжсэнээр эхэлдэг

Далай нуур, гол зэрэг гадаргуугийн усны ай савууд хэмжээ, газарзүйн байрлал, физик ба химийн шинж зэргээрээ ихээхэн ялгаатай байдаг. Усны экосистемүүд шингэн орчин болох тул тэд найрлага болон бүтэц бүрэлдэхүүний олон янз байна. Усан системийн ажиллагаанд нарны гэрэл, температур, агааржилт, ууссан бодис зэрэг гол нөлөө үзүүлнэ. Эдгээр хүчин зүйлийн хувиралт өөрчлөлт төрөл бүрийн организмын олон янзын макро болон микро орчин нөхцөл бүрэлдэх боломж олгодог.

Байгалийн цэнгэг усанд асар олон хэлбэрийн микробиологийн процесс явагдана. Бичил биетний тархалт нарны гэрэл, температур О2 ба тэжээлийн бодисын хангамжаас хамаарч янз бүр байдаг. Эрэг орчим болон гэрэлтэй бүс нь усан орчны хамгийн үр бүтээлтэй хэсэг байх бөгөөд үүнд усны урсгал, давалгааг даван хөвөгч планктон ( хөвөгч бичил организмууд ) гол үүрэгтэй юм. Эдгээрийн хамгийн гол гишүүд нь фитопланктон фототроф замаг ба цианабактериуд багтдаг юм.

Фитопланктон нь усыг шүүж, органик хаягдлыг задалдаг эгэл биетүүд, сээр нуруугүй эгэл организм зэргийн хоол тэжээл болдог. Ийм ч учраас планктонууд нь загас сээр нуруугүй макро организм, хоол тэжээлийн хэлхээний янз бүрийн түвшингийн бусад организмууд оршин тогтнох боломж олгодог юм. Органик хаягдал ихээр хуримтлагддаг ёроолын бүсэд усны ургамлууд органик бодисын задралд гол үүрэгтэй аэроб ба анэороб бактериуд гээд маш олон төрөл бүрийн организм бөөгнөрөн амьдардаг.

Learn more about creating dynamic, engaging presentations with Prezi