Ano ang karapatang pantao?

Ano ang tao?

isang kahig, isang tilaok

bahay na may daga

3 basahans

Ang TAO

ang mga karapatang pantao

ay taglay ng bawat tao

ang pagiging tao mismo natin

ang kadahilanan ng pagkakaroon natin

ng mga karapatang pantao,

hindi ang ating nasyunalidad o kasarian

o lahi o relihiyon o uring pinagmulan

o ng kung ano pa man

Prinsipyo ng

Karapatang Pantao

Sa katunayan dumaan sa iba’t ibang pakikibaka

ng iba’t ibang grupo ng taong napagkaitan

ng mga karapatan ang mga kinikilalang

karapatang pantao natin ngayon.

Bakit kadalasang pinag-

uusapan ang estado

o ang pamahalaan

kaugnay ang

karapatang pantao?

Ayon sa “social contract” imbes na magkanya-kanya ang mga mamamayan sa pagtahak ng sari-sariling landas sa buhay at pag-unlad ng lipunan ay nagkaisa ang mga ito na magtayo ng isang pamahalaan na siyang magtataguyod ng kagalingan ng lahat.

Obligado ito na tuparin ang mga hakbangin na nakasaad sa mga kasunduang ito pati na rin ang tunay na pagkamit ng mamamayan nito ng mga karapatang pantao na nais maabot na nakasaad sa mga kasunduan na pang- karapatang pantao.

Hindi dahil sa walang dumanak

na dugo o nabali ang buto ay

wala nang paglabag sa

karapatang pantao. Kahit ang

kagutuman at kamangmangan ay

masasabing paglabag din sa

karapatang pantao.

Violation by commission

Ang mga malawakan at sistematikong paglabag sa karapatang pantao ay nangyayari sa kagagawan o sa pagbabaya ng estado o pamahalaan. Pagtalikod ito sa mga obligasyon nito sa karapatang pantao ng mamamayan.

Violation by omission

Pero kapag estado na

ang lumabag

sa iyong karapatan ay

kanino ka tatakbo?

Hindi pagtataguyod ng karapatang pantao

ang nagiging layunin ng pamahalaan sa

kalagayang ito at ginagamit pa laban sa

mamamayan ang mga batas at iba pang

institusyon ng gobyerno na nilikha para sa

kapakanan ng tao.

Maraming pagkakataon na

ang mga karapatang pantao

ay nakuha at natamasa sa

pamamagitan ng pag-aalsa

ng mga pangkat o grupong

napagkaitan nito

tulad ng mga alipin,

mga nasakop ng kolonya,

mga katutubo,

magsasaka at manggagawa.

=

+

?

tao ba ako inay?

=

+

=

+

food

shelter

clothing

Dignidad at Karapatang Pantao

Ang pamahalaan ay binibigyan ng mga

mamamayan ng kapangyarihang:

• gumawa ng batas
• na magbuwis
• na mangalaga at gumamit ng lahat ng nasasakupan ng kanyang teritoryo
• siguruhin ang kaayusang panlipunan

ang dignidad natin bilang tao ang pinagmumulan

ng ating mga karapatang pantao.

Ito ang pagkilala ng halaga ng pagkatao ng bawat isa sa atin

ang pagkakaroon ng mga karapatang pantao

ang pamantayan ng isang buhay na may dignidad

Karapatang Pantao,

ipaglaban!

Ang Estado at

ang Karapatang Pantao

Inalienability at

universality

dahil sa iyong pagkatao,

hindi maiaalis sa iyo

ang iyong mga

karapatang pantao

at ito ay dapat

kikilalanin ninuman,

kahit kailan, kahit saan

Karapatang Pantao

Pantay-pantay (equality) at

non-discrimination

lahat ay may karapatang pantao,

dahil lahat tayo ay pantay sa dignidad

Magkakaugnay (inter-relatedness) at

di mapaghihiwalay (indivisibility)

wala dapat inuuna o hinuhuli

o ini-itsapuwera sa karapatang pantao

hindi dapat na itinatanong kung mas mahalaga

ang pagkain o ang kalayaan

dahil hindi tunay na malaya ang taong gutom

at walang katiyakan sa pagkain

ang taong hindi gutom

magkakaugnay ang mga karapatang pantao

at hindi ito maipaghihiwalay sa isa’t isa

Bagamat likas sa tao ang pagkakaroon ng karapatan

ay kinakailangan pa rin itong igiit

at ipaglaban upang makamit.

Karapatang sa buhay,

dignidad at pag-unlad

• December 10

International Human Rights Day

Universal Declaration of

Human Rights (UDHR)

sa Paris, France noong

Disyembre 10, 1948, nilagdaan at

sinang-ayunan ng mga bansa na

kasapi ng kapulungan ng United

Nations (UN) kabilang ang

Pilipinas ang UDHR

Mga obligasyon ng Estado

sa Karapatang Pantao

Ang nararapat sa tao

“Ang mga karapatang

pantao ay nakatuon at

nakapatungkol sa ating

mga pangangailangan para

sa buhay at pangangatawan,

ang kilalanin bilang tao at

ang kasiguruhan ng ating

pag-unlad.”

Ang mga karapatang pantao ay nakaugat at

ibinunga ng mga “common values’ mula sa

iba’t ibang lugar, mga bagay na pinanghahawakan

na mabuti at nararapat para sa indibidwal at

pamayanan na makikita sa mga kultura ng daigdig.

Bakit kinakailangan pa

ng karapatang pantao?

Parang “golden rule” din ang karapatang pantao, kung ano ang pinapahalagahan mo sa sarili mo ay kinikilala at pinag-iingatan din natin para sa lahat.

Ang mga obligasyon ng estado sa karapatang pantao

ay hango pa sa “social contract” ng estado sa mamamayan nito,

pero bukod pa dito ay may mga obligasyon din mula

sa mga pinipirmahan at sinasang-ayunan nitong mga

kasunduang batas kaugnay ng karapatang pantao.

Ang nararapat sa tao

mga nararapat na pangtao

Ang Pandaigdig na Pahayag ng mga Karapatan ng Tao

(Universal Declaration of Human Rights o UDHR)

Igalang

Ipagtanggol

Ipatupad

Kasi may nakakalimot na tao

na may

dignidad din ang iba.

Ang UDHR ay isang pahayag bagamat

sinasabing wala itong ngipin tulad ng isang

kasunduan ay naging sukatan ito sa

pagtataguyod ng mga estado sa mga

karapatang pantao ng kanilang

mamamayan.

Paglabag sa karapatang pantao

International Bill of Human Rights (IBHR)

Violation by commission

UDHR + ICCPR + ICESCR = IBHR

• Internasyunal na Kasunduan sa Karapatang Sibil at Pulitikal (ICCPR)
• Internasyunal na Kasunduan sa Karapatang Pangkabuhayan,

Panlipunan at Pangkalinangan (ICESCR)

Ang kasaysayan at

pakikibakang Karapatang Pantao

Violation by omission

Ang kasaysayan ng estado

ay kasaysayan din ng pakikibaka

ng mamamayan

laban sa pamahalaan na

nagkakait ng mga karapatang pantao.

• Kinikilala nito ang karapatang pantao bilang pundasyon ng kapayapaan, katarungan at kalayaan sa daigdig, pati na rin ang likas na karapatan ng mamamayan na mag-alsa laban sa anumang pamahalaan na lumalabag sa karapatang pantao.

Karapatang Sibil at Pulitikal

• Ito ay mga karapatang pantao tungkol sa buhay, kalayaan, pag-aari, integridad ng pangangatawan at magtamasa ng makabuluhang representasyon, pakikilahok at pagpapasiya ukol sa kapakanang pang-indibidwal at pamayanan.

Karapatang Pangkabuhayan, Panlipunan at Pangkalinangan

• Ito ay mga karapatang pantao tungkol sa pagtatamasa ng pinakamataas na pamantayan ng kalusugan, hanapbuhay, edukasyon, katutubo, paglinang sa sarili, pag-iingat at paggamit ng likas na yaman.

Karapatang pangkapatiran

• Nakasaad ang kolektibong mga karapatan sa sariling pagpapasiya, kalayaang paunlarin ang sarili bilang mga sambayanan, kapayapaan, kaunlaran, at pakikipagtulungan, na kinakailangan sa pagtatamasa ng karapatang pantao

Lumahok, kumilos

Kalasag laban sa pang-aabuso at sandata sa pakikibaka

Madaling malunod at mawalan tayo ng pag-

asa sa dami ng isyu at gawain.

Kailangan natin na mag-aral at magsuri hinggil sa karapatang pantao.

Pinakamainam na pumili tayo ng usaping malapit sa puso natin.

• Nagbibigay din ng obligasyon sa atin ang UDHR, pati na rin ng mga limitasyon sa paggamit natin ng ating mga karapatan. Ito ay nasa balangkas ng pag-iingat na hindi natin mayurakan ang karapatang pantao ng iba.
• Magagamit ang UDHR para sa pakikibaka sa tunay na pagsasakatuparan ng mga karapatang nakasaad sa mga batas na ito.

Lahat ng Karapatang Pantao para sa lahat!