Κεφάλαιο 1ο

10. Το Οικονομικό κύκλωμα

Ο όρος χαρακτηρίζει το σύνολο των

σχέσεων που δημιουργούνται μεταξύ των

βασικών μονάδων ενός οικονομικού συστήματος.

Στην απλούστερη μορφή του, περιλαμβάνει τις σχέσεις μεταξύ:

επιχειρήσεων, νοικοκυριών και κράτους και δείχνει τις ροές:

αγαθών, παραγωγικών συντελεστών και χρήματος που παρατηρούνται στην οικονομία.

Το διάγραμμα 1.3. που περιγράφει το οικονομικό κύκλωμα, δείχνει

ότι μεταξύ επιχειρήσεων και νοικοκυριών υπάρχουν δύο αντίθετες ροές.

Τα προϊόντα που παράγονται από τις επιχειρήσεις ρέουν προς τα νοικοκυριά

όπου και καταναλίσκονται.

Οι Π.Σ. που κατέχουν τα νοικοκυριά ρέουν προς τις επιχειρήσεις όπου μετατρέπονται σε προϊόντα.

Για καθεμία από τις ροές αυτές υπάρχει μια αντίθετη ροή χρήματος.

Υπάρχουν και συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων, που δεν εμφανίζονται στο διάγραμμα.

Το Κράτος εμφανίζεται να δημιουργεί ροές και με τις επιχειρήσεις και με τα νοικοκυριά προς τα οποία προσφέρει υπηρεσίες και υλικά αγαθά και από τα οποία εισπράττει χρηματικά ποσά (φορολογία).

Το οικονομικό κύκλωμα του διαγράμματος 1.3. μπορεί εύκολα να γίνει πολύ περίπλοκο, αν προστεθούν οι διάφορες ροές που στην πραγματικότητα συμβαίνουν. Μπορούμε π.χ. να προσθέσουμε τις συναλλαγές που γίνονται μεταξύ επιχειρήσεων, νοικοκυριών και Κράτους με άλλες χώρες.

Κάτι τέτοιο όμως θα έκανε το διάγραμμα δυσνόητο, χωρίς να προσθέσει τίποτα στην κατανόηση του.

Πρέπει να γίνουν δύο σχόλια:

1. οι ροές είναι συνεχείς, δηλ. συμβαίνουν σε κάθε χρονική στιγμή.

2. οι ροές αυτές δεν έχουν πάντοτε το ίδιο μέγεθος, δηλ. ο όγκος των συναλλαγών μπορεί να μεταβάλλεται, καθώς η παραγωγική δραστηριότητα αυξάνεται ή μειώνεται.

Κεφάλαιο 1ο

Βασικές Οικονομικές Έννοιες

2η ιδιότητα των αναγκών:

Πολλαπλασιασμός

11.Η Αβεβαιότητα στην Οικονομική Ζωή

12. Πληροφορίες

Στην ανάλυση του οικονομικού συστήματος και της λειτουργίας

της αγοράς (θα την εξετάσουμε αργότερα), γίνεται συνήθως η υπόθεση ότι:

τα οικονομούντα άτομα (τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις),

έχουν πλήρη γνώση των δεδομένων που επικρατούν.

Για παράδειγμα, υποθέτουμε ότι ένας εργαζόμενος γνωρίζει τους μισθούς που προσφέρουν όλοι οι εργοδότες και μπορεί να επιλέξει τον εργοδότη

που προσφέρει το μεγαλύτερο μισθό. Ακόμη γνωρίζει αν υπάρχουν άλλες διαθέσιμες θέσεις εργασίας στις οποίες θα μπορούσε να απασχοληθεί.

Υποθέτουμε επίσης, ότι οι επιχειρηματίες γνωρίζουν τις τιμές των παραγωγικών συντελεστών και την κατάσταση των αγορών.

Το ίδιο ισχύει και για τους καταναλωτές, δηλ. υποθέτουμε ότι γνωρίζουν τις τιμές των προϊόντων που προσφέρονται στην αγορά.

Ένας σημαντικός παράγοντας που επηρεάζει την οικονομική ζωή των

ανθρώπων είναι η αβεβαιότητα που υπάρχει

σχετικά με τα αποτελέσματα των ενεργειών τους.

Παραδείγματα:

1. ο αγρότης που καλλιεργεί τη γη του δεν ξέρει με βεβαιότητα τα αποτελέσματα της παραγωγικής του δραστηριότητας. Οι καιρικές συνθήκες, τα ζιζάνια κτλ. μπορεί να έχουν σοβαρή επίδραση στο τελικό προϊόν.

2. ο εργαζόμενος δε γνωρίζει αν θα συνεχίσει την απασχόλησή του στην ίδια επιχείρηση,

αν θα απολυθεί, ή ακόμη αν θα είναι θύμα εργατικού ατυχήματος.

3. ο επιχειρηματίας δε γνωρίζει με βεβαιότητα αν η δραστηριότητά του θα αποδώσει

κέρδη ή αν θα έχει ζημίες.

Με άλλα λόγια, σε όλα τα οικονομούντα άτομα υπάρχει ένα σημαντικό στοιχείο

αβεβαιότητας σχετικά με το αποτέλεσμα των ενεργειών τους.

Κατά συνέπεια, η λήψη των αποφάσεών τους δε βασίζεται στη βεβαιότητα του αποτελέσματος, αλλά στις προσδοκίες που τα άτομα διαμορφώνουν για τα αποτελέσματα των πράξεών τους.

Να σημειωθεί ότι η αβεβαιότητα που υπάρχει στην οικονομική ζωή έχει οδηγήσει

τα άτομα στην ανάπτυξη μεθόδων για την ολική ή μερική εξασφάλισή τους.

Σ' αυτήν την προσπάθεια βασίζεται ο κλάδος των ασφαλίσεων,

που στη σύγχρονη οικονομία έχει τεράστια ανάπτυξη.

Πολλαπλασιασμός των αναγκών σημαίνει

δημιουργία νέων αναγκών.

Παράδειγμα, η ανάγκη για τηλεόραση δεν υπήρχε για τον Έλληνα καταναλωτή πριν το 1965, ενώ σήμερα υπάρχει σε κάθε σπίτι μια συσκευή τηλεόρασης.

Βασικοί λόγοι που συντελούν στον

πολλαπλασιασμό και την εξέλιξη των αναγκών είναι οι εξής:

1. Η τεχνολογία

2. Η μίμηση

3. Η συνήθεια

4. Η διαφήμιση

1. Εισαγωγή

(αντικείμενο Πολιτικής Οικονομίας)

1. Τεχνολογία

1η ιδιότητα των αναγκών:

Εξέλιξη

Αποτέλεσμα της τεχνολογικής

προόδου είναι η

συνεχής ανακάλυψη νέων προϊόντων.

Από τα νέα αυτά προϊόντα, άλλα καλύπτουν περισσότερο ικανοποιητικά τις ήδη υπάρχουσες ανάγκες (ηλεκτρονική φωτογραφική μηχανή)

δημιουργούν νέες ανάγκες (Η/Υ).

2. Η Μίμηση

Η έμφυτη τάση των ανθρώπων να μιμούνται τους άλλους συντελεί στη

δημιουργία νέων αναγκών.

Για παράδειγμα, η κατανάλωση χριστουγεννιάτικων δέντρων

στη χώρα μας είναι αποτέλεσμα μίμησης εθίμου άλλης χώρας.

Αντικείμενο της Πολιτικής Οικονομίας (ή της Οικονομικής Επιστήμης) είναι η

μελέτη των οικονομικών προβλημάτων

που δημιουργούνται μέσα σε μια κοινωνία.

Τα προβλήματα αυτά είναι πολλά και ποικίλα. Όμως μπορούν να καταταγούν σε τέσσερες κατηγορίες, που μπορούν να εκφραστούν με την μορφή ερωτημάτων ως εξής:

Ο όρος εξέλιξη αναφέρεται στη διαφοροποίηση των αγαθών που χρησιμοποιούνται

για την ικανοποίηση της ίδιας ανάγκης.

Παράδειγμα, την ανάγκη του για θέρμανση ο

άνθρωπος την ικανοποιούσε πολύ παλιά με φωτιά, αργότερα με σόμπες -αρχικά ξύλου,

μετά υγραερίου ή ηλεκτρικού ρεύματος και στη σύγχρονη εποχή με καλοριφέρ ή κλιματιστικό μηχάνημα.

3. Η συνήθεια

Καταλαβαίνουμε καλύτερα τα ερωτήματα, αν εξετάσουμε μια εξαιρετικά απλή και υποθετική οικονομία, σαν αυτή του Ροβινσώνα Κρούσου.

Ο Κρούσος είναι ο ήρωας του ομώνυμου έργου του άγγλου συγγραφέα Daniel Defoe (1660-1731), που ναυαγεί σε ένα έρημο νησί και ζει εκεί για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα.

Η οικονομία του Κρούσου, δηλ. του

ενός ατόμου,

μέσα στο φυσικό περιβάλλον του νησιού έχει χρησιμοποιηθεί πολλές φορές ως παράδειγμα μιας απλής οικονομίας.

Το αντικείμενο της Οικονομίας με μορφή ερωτημάτων:

1. Ποια προϊόντα παράγονται σε μια κοινωνία και σε τι ποσότητες, (σε μια ορισμένη χρονική περίοδο, π.χ. ένα έτος);

2. Με ποιον τρόπο (πως) παράγονται αυτά τα προϊόντα; (τεχνολογία παραγωγής)

3. Πώς γίνεται η διανομή των προϊόντων στα μέλη της κοινωνίας;

4. Πώς μπορεί να αυξηθεί η ποσότητα των παραγόμενων προϊόντων πώς δηλ. αναπτύσσεται η οικονομία μιας κοινωνίας;

Η τάση των ανθρώπων να ζητούν την επανάληψη μιας απόλαυσης

από τη χρησιμοποίηση ενός αγαθού

οδηγεί τελικά στην ανάγκη γι' αυτό το αγαθό.

Οι άνθρωποι συνηθίζουν εύκολα σε νέα προϊόντα, όταν τα χρησιμοποιήσουν αρκετές φορές. Ακούμε συχνά την έκφραση

«το συνήθισα και μου έγινε ανάγκη».

4. Η διαφήμιση

Η διαφήμιση επιδρά

ψυχολογικά

στον καταναλωτή και του δημιουργεί την επιθυμία απόκτησης αγαθών, δηλαδή δημιουργία αναγκών που διαφορετικά δεν θα υπήρχαν.

Η τεράστια ανάπτυξη των ΜΜΕ και κυρίως η τηλεόραση έδωσαν στη διαφήμιση τη δυνατότητα να πλησιάσει τον καταναλωτή, ανεξάρτητα από ηλικία, και να του «επιβάλει» νέα προϊόντα, αυξάνοντας τις ανάγκες του και οδηγώντας τον

σε «υπερκατανάλωση».

3η ιδιότητα των αναγκών: Κορεσμός

Οι ανάγκες ως σύνολο είναι απεριόριστες ή ακόρεστες,

αλλά κάθε μια ανάγκη ξεχωριστά υπόκειται σε προσωρινό κορεσμό.

Αυτό σημαίνει ότι σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο, όσο αυξάνεται η ποσότητα ενός συγκεκριμένου αγαθού που χρησιμοποιείται για την ικανοποίηση μιας ανάγκης, τόσο η ένταση αυτής της ανάγκης μειώνεται, ώσπου επέρχεται πλήρης ικανοποίηση ή κορεσμός.

Αυτός ο κορεσμός είναι προσωρινός.

Παράδειγμα, η ανάγκη για νερό από ένα διψασμένο άτομο μετά την κατανάλωση ορισμένης ποσότητας νερού παύει να υφίσταται προσωρινά.

Η ταχύτητα με την οποία επέρχεται ο κορεσμός μιας ανάγκης είναι θέμα υποκειμενικό, δηλαδή διαφέρει από άτομο σε άτομο.

Παράδειγμα, η ανάγκη για κρέας ή αυτοκίνητα ικανοποιείται

με ποσότητες που

δεν είναι ίδιες για όλα τα άτομα.

1. Εισαγωγή (αντικείμενο Πολιτικής Οικονομίας)

2. Η οικονομία του Ρ. Κρούσου

3. Οι ανάγκες

4. Προϊόντα ή οικονομικά αγαθά

5. Αγορά

7. Παραγωγικές δυνατότητες της οικονομίας

8. Καταμερισμός των έργων

9. Το χρήμα

10. Το οικονομικό κύκλωμα

11. Η αβεβαιότητα στην οικονομική ζωή

12. Οι Πληροφορίες

4ο: (οικονομική ανάπτυξη)

έχει σχέση με τους τρόπους που πρέπει

να σκεφτεί ο Κρούσος,

για να αυξήσει την ποσότητα των προϊόντων που μπορεί να παράγει.

Μπορεί, π.χ.

• να φτιάξει δίχτυ για να ψαρεύει μεγαλύτερη ποσότητα ψαριών,
• να επινοήσει παγίδες για να πιάνει ζώα ή
• να φτιάξει σκάλες για τη συλλογή των καρπών.

Με τους τρόπους αυτούς ο Κρούσος δημιουργεί κεφάλαιο και τεχνολογία και αναπτύσσει την οικονομία του.

2. Η οικονομία του Ρ. Κρούσου

Στην απλή οικονομία ο ίδιος ο Κ., πρέπει να απαντήσει και στα τέσσερα ερωτήματα που ετέθησαν πιο πάνω.

Το 1ο ερώτημα αφορά τις ενέργειες που πρέπει να κάνει ο Κ. για να επιβιώσει, δηλ. για να εξασφαλίσει τροφή, ένδυση και στέγη.

Τι θα κάνει ο Κ.; Θα συλλέξει καρπούς από τα δέντρα και τα φυτά, θα ψαρέψει ή θα κυνηγήσει, για να εξασφαλίσει τροφή;

Θα κατασκευάσει μια καλύβα ή θα βρει κάποια σπηλιά για να μην παγώσει τη νύχτα;

Τα ερωτήματα αυτά είναι ουσιαστικά και έχουν σχέση με το ποια και πόσα προϊόντα θα παραχθούν σ' αυτήν την οικονομία με τους δεδομένους οικονομικούς πόρους.

3. Οι ανάγκες

Η οικονομία του Κρούσου περιέχει

ένα στοιχείο που την κάνει εξαιρετικά απλή

και διαφορετική από τις σύγχρονες οικονομίες:

όλες οι αποφάσεις λαμβάνονται από το ίδιο άτομο.

Αντίθετα, στις

σύγχρονες οικονομίες εκατομμύρια άτομα παίρνουν ταυτόχρονα, αλλά χωριστά

τις δικές τους αποφάσεις και το αποτέλεσμα αυτών των αποφάσεων προκύπτει μέσω πολύπλοκων μηχανισμών.

Σκοπός του μαθήματος είναι να περιγράψει και να αναλύσει τους τρόπους με τους οποίους

λαμβάνονται οι αποφάσεις και

την αλληλεπίδραση των αποφάσεων μέσω του

μηχανισμού της αγοράς.

Η ζήτηση των αγαθών είναι αποτέλεσμα της συμπεριφοράς των ανθρώπων, στην προσπάθειά τους να ικανοποιήσουν τις πολλές και διάφορες ανάγκες τους.

Την οικονομία ενδιαφέρουν οι

οικονομικές ανάγκες,

εκείνες, δηλαδή, που για την ικανοποίησή τους χρησιμοποιούνται οικονομικά αγαθά.

2ο: Ας υποθέσουμε ότι ο Κρούσος αποφασίζει

να φτιάξει μια καλύβα.

Τι υλικά από εκείνα που διαθέτει θα χρησιμοποιήσει;

Πώς θα τα συνδυάσει;

Σε ποιο σημείο του νησιού θα τη φτιάξει;

Τα ερωτήματα αυτά έχουν σχέση με τον

τρόπο

με τον οποίο γίνεται η παραγωγή, με τη

δεύτερη δηλ. κατηγορία προβλημάτων.

Στην ουσία αναφέρονται στην τεχνολογία της παραγωγικής διαδικασίας.

3ο (διανομή των προϊόντων).

Δεν έχει έννοια στην περίπτωση της οικονομίας του ενός ατόμου.

Ό,τι παράγει ο Κρούσος με τα διαθέσιμα υλικά, ανήκει σε αυτόν διότι δεν υπάρχει άλλο άτομο.

Αν υπήρχε και συμμετείχε στην παραγωγή σε συνεργασία με τον Κρούσο, τότε θα προέκυπτε το πρόβλημα της διανομής των προϊόντων μεταξύ των δύο ατόμων.

4. Προϊόντα ή Οικονομικά αγαθά

8. Καταμερισμός των έργων

Σε πολύ παλαιότερες εποχές κάθε νοικοκυριό ήταν

αναγκασμένο να παράγει σχεδόν όλα τα προϊόντα

που του ήταν απαραίτητα.

Οι ανταλλαγές προϊόντων μεταξύ νοικοκυριών ήταν πολύ περιορισμένες.

Στη σύγχρονη εποχή κάθε άτομο συνήθως απασχολείται

στην παραγωγή ενός μόνο προϊόντος (ή ακόμη και ενός μέρους κάποιου προϊόντος), ενώ ταυτόχρονα καταναλώνει πολλά προϊόντα, στην

παραγωγή των οποίων δε συμμετέχει.

Το φαινόμενο αυτό ονομάζουμε καταμερισμό έργων ή της εργασίας.

Παράλληλα όμως με τον καταμερισμό των έργων αναπτύσσονται και οι ανταλλαγές προϊόντων μεταξύ των ατόμων, γιατί διαφορετικά δε θα μπορούσαν να ικανοποιηθούν οι διάφορες ανάγκες τους.

Οι ανταλλαγές γίνονται με τη μεσολάβηση του χρήματος.

Η επιβίωση και η ευδαιμονία των ατόμων σε

μια σύγχρονη οικονομία απαιτεί την ύπαρξη πολλών

υλικών αντικειμένων ή υπηρεσιών με τα οποία

ικανοποιούνται οι ανάγκες τους.

Ορισμένα από τα αγαθά αυτά βρίσκονται ελεύθερα στην φύση, όπως το φως, η θερμότητα του ήλιου. Τα αγαθά αυτά συνήθως ονομάζονται ελεύθερα αγαθά και δεν αποτελούν αντικείμενο μελέτης της Οικονομικής Επιστήμης.

Αντίθετα, η Οικονομική Επιστήμη μελετάει εκείνα τα αγαθά που είναι αποτέλεσμα της παραγωγικής προσπάθειας των ανθρώπων.

Αυτά ονομάζονται:

• οικονομικά αγαθά (γιατί καλύπτουν ανθρώπινες ανάγκες)
• προϊόντα (επειδή παράγονται με κάποια διαδικασία) ή
• εμπορεύματα (επειδή γίνονται αντικείμενα αγοράς και πώλησης).

Το κύριο χαρακτηριστικό των οικονομικών αγαθών είναι ότι βρίσκονται σε περιορισμένες ποσότητες σε σχέση με τις ανάγκες που ικανοποιούν.

Στο εξής, όταν λέμε αγαθά, θα εννοούμε πάντοτε τα οικονομικά αγαθά.

Τα αγαθά μπορεί να ταξινομηθούν σε κατηγορίες με βάση

διάφορα κριτήρια:

9. Χρήμα

Ο καταμερισμός των έργων προϋποθέτει ότι τα άτομα μπορούν

να ανταλλάσσουν προϊόντα μεταξύ τους,

ώστε να ικανοποιούν όλες τις ανάγκες τους.

Η εναλλαγή όμως συναντάει πολλές δυσχέρειες και μπορεί να είναι

αδύνατη αν δε συμπίπτουν οι επιθυμίες των ατόμων σχετικά

με τα προϊόντα που ανταλλάσσουν.

Έτσι οι οικονομίες από πολύ παλιές εποχές

ανέπτυξαν διάφορα μέσα ανταλλαγής.

Κάθε αντικείμενο που είναι γενικά αποδεκτό ως μέσο συναλλαγής των αγαθών, επέχει θέση χρήματος.

Χρήμα, δηλ. είναι ο,τιδήποτε η κοινωνία αποδέχεται ως γενικό μέσο ανταλλαγής.

Με τη χρησιμοποίηση του χρήματος η ανταλλαγή χωρίζεται σε δύο πράξεις:

• μια πώληση και
• μια αγορά.

Σε κάθε μεταβίβαση προϊόντος, σε αγορά ή πώληση, αντιστοιχεί μια

αντίθετη μεταβίβαση χρήματος.

Έτσι, η κυκλοφορία των προϊόντων μέσα στο οικονομικό σύστημα

συνοδεύεται από μια αντίθετη σε κατεύθυνση κυκλοφορία χρήματος.

Ο καταμερισμός των έργων έχει τεράστια σημασία για τη

σημερινή οργάνωση της παραγωγής.

Χωρίς καταμερισμό, ο τεράστιος πλούτος των σημερινών οικονομιών

δε θα ήταν δυνατό να δημιουργηθεί.

Πλεονεκτήματα

(i) Κάθε άτομο μπορεί να απασχοληθεί εκεί όπου μπορεί

να αποδώσει περισσότερο

αντί να κάνει ταυτόχρονα και δουλειές στις οποίες δεν είναι αποδοτικό.

(ii) Όταν ένα άτομο ασχολείται με μία μόνο εργασία,

αναπτύσσει σιγά σιγά μεγάλη δεξιοτεχνία και ικανότητα

στην εργασία αυτή και αυξάνει την απόδοσή του.

(iii) Η μεγάλη εξειδίκευση οδηγεί και σε διάφορες βελτιώσεις του τρόπου με τον οποίο γίνεται η παραγωγή, δηλ. σε διάφορες εφευρέσεις, και αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της παραγωγής.

Μειονέκτημα

Βέβαια η μεγάλη εξειδίκευση των ανθρώπων σε μία δραστηριότητα που συχνά είναι πολύ περιορισμένη, μετατρέπει την εργασία σε ανιαρή απασχόληση.

Π.χ. Ένας εργάτης που κάνει κάθε μέρα την ίδια δουλειά και

σε πολλές περιπτώσεις τις ίδιες κινήσεις, είναι φυσικό

να κουράζεται από τη ρουτίνα της δουλειάς.

Αυτό είναι ένα σοβαρό μειονέκτημα

του καταμερισμού των έργων.

Βενέδικτος Θεολογίτης

Α. Υλικά & Άυλα αγαθά ή Υπηρεσίες

Τα αγαθά μπορούν να έχουν οποιαδήποτε μορφή.

• υλικά αγαθά (τρόφιμα, ρούχα) και
• άυλα αγαθά ή υπηρεσίες (ένα μουσικό κομμάτι, μια διάλεξη).

Στα άυλα αγαθά περιλαμβάνονται και διάφορες

καταστάσεις ή μορφές ενέργειας

(θερμότητα το χειμώνα, το φως το βράδυ).

Β. Διαρκή & Καταναλωτά Αγαθά

Διαρκή είναι εκείνα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν πολλές φορές για τον ίδιο σκοπό, χωρίς να μεταβληθεί η φυσική τους υπόσταση. Π.χ. τα έπιπλα, τα ρούχα, τα αυτοκίνητα, κτλ.

Καταναλωτά είναι εκείνα που μόνο μια φορά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για το σκοπό που έχουν παραχθεί. Λέγονται και μιας χρήσεως.

Π.χ. τα τρόφιμα, τα καυσόξυλα, η βενζίνη, τα τσιγάρα κτλ.

Γ. Κεφαλαιουχικά (επενδυτικά) & Καταναλωτικά Αγαθά

Κεφαλαιουχικά αγαθά είναι εκείνα που χρησιμοποιούνται στην παραγωγική διαδικασία από την οποία παράγονται άλλα αγαθά: το τρακτέρ που χρησιμοποιείται στην αγροτική παραγωγή, ο αργαλειός που χρησιμοποιείται για την παραγωγή υφάσματος, το κτίριο ενός εργοστασίου. Γενικά κεφαλαιουχικά αγαθά είναι:

τα μηχανήματα, τα κτίρια, τα εργαλεία, οι δρόμοι, τα πλοία, οι σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος, κτλ.

Καταναλωτικά αγαθά είναι εκείνα που χρησιμοποιούνται για την

άμεση ικανοποίηση των αναγκών των ανθρώπων, δηλαδή για κατανάλωση.

Π.χ. Τα πορτοκάλια, η γραβάτα, το στερεοφωνικό κτλ.

5. Η αγορά

Είναι δυνατόν ένα αγαθό να ανήκει σε

περισσότερες από μια κατηγορίες:

Η σοκολάτα είναι υλικό, καταναλωτό και

καταναλωτικό αγαθό.

Το ψυγείο είναι υλικό, διαρκές και καταναλωτικό αγαθό.

Το πιεστήριο του τυπογραφείου είναι υλικό διαρκές και κεφαλαιουχικό αγαθό.

Επίσης το ίδιο το αγαθό μπορεί να ανήκει σε δύο κατηγορίες,

ανάλογα με το σκοπό της χρήσης του

(κεφαλαιουχικό-καταναλωτό).

Ένα βιβλίο στο σπίτι μας είναι καταναλωτικό αγαθό, ενώ το ίδιο βιβλίο αν ανήκει στη βιβλιοθήκη ενός πανεπιστημίου, είναι κεφαλαιουχικό αγαθό.

Το ιδιωτικό αυτοκίνητο μιας οικογένειας είναι καταναλωτικό αγαθό, ενώ το ίδιο αυτοκίνητο, αν ανήκει σε

μια εταιρεία είναι κεφαλαιουχικό αγαθό.

Τα προϊόντα της παραγωγής (οικονομικά αγαθά ή

απλώς αγαθά), από άλλους πωλούνται και από άλλους αγοράζονται.

Ο χώρος, όπου γίνονται αγοραπωλησίες ονομάζεται αγορά

(ο εμπορικός δρόμος μιας πόλης όπου βρίσκονται τα μαγαζιά

θεωρείται η αγορά της).

Σήμερα όμως μια αγοραπωλησία μπορεί να γίνει και με ένα τηλεφώνημα,

με ένα τηλεγράφημα, στο γραφείο ενός συμβολαιογράφου ή οπουδήποτε αλλού.

Γι' αυτό η έννοια της αγοράς δεν περιορίζεται σε ένα γεωγραφικό χώρο, αλλά περιλαμβάνει:

όλα τα μέσα με τα οποία μπορεί να πραγματοποιηθεί μια αγοραπωλησία

και όλους τους σχετικούς χώρους. Πχ:

• η λαϊκή αγορά στη γειτονιά σας,
• η λαχαναγορά της Αθήνας,
• το Χρηματιστήριο Αθηνών.

Συχνά οι αγορές αναφέρονται με το όνομα των αγαθών που είναι αντικείμενο αγοραπωλησίας, όπως

• η αγορά τίτλων (ομολόγων και μετοχών) στο χρηματιστήριο,
• η αγορά γης ή ακόμα η αγορά αγροτικής γης,
• η αγορά εργασίας κτλ.