Choroby bakteryjne

DZ: droga skórna - przez skaleczoną lub otartą skórę; droga oddechowa - przez wdychanie kurzu zawierającego laseczkę wąglika lub jej formy przetrwalnikowe; droga pokarmowa - przez zakażone mięso i mleko.

Objawy: Postać skórna może przebiegać jako umiejscowiony odczyn zapalny lub postać rozlana. Umiejscowiony odczyn zapalny ma charakter pęcherzyka (tzw. czarna krosta) wypełnionego ciemnym płynem, który pęka, pozostawiając czarny strup; inną postacią jest twardy, głęboki i niebolesny naciek zapalny tkanek, również przebiegający z powiększeniem okolicznych węzłów chłonnych.

Postać jelitowa charakteryzuje się silnym bólem brzucha, gorączką, biegunką lub czasem zaparciami. Stolec może zawierać świeżą krew, często ma smolistą barwę. Mogą wystąpić wymioty, niekiedy zawierające krew. Postępująca choroba może prowadzić do wodobrzusza, lub perforacji jelita. Stan chorego jest ciężki i często po 2–3 dniach kończy się śmiercią.

Najcięższa jest postać płucna o charakterze ciężkiego zapalenia płuc. Ta postać charakteryzuje się wysoką gorączką, dreszczami, kaszlem z krwiopluciem, dusznością i sinicą. Bakterie przenikają do krwi. powodując rozpad tkanek i krwotoki wewnętrzne. W znacznym procencie przypadków dochodzi do zgonu w okresie 24 do 36 godzin od wystąpienia objawów.

Profilaktyka: szczepienia osób naraonych na kontakt z wąglikiem (weterynarze, osoby w laboratoriach).

Przecinkowiec cholery (Vibrio cholerae)

Śledziona małpy chorej na wąglik płucny; widoczne pałeczki (żółte) i erytrocyty (czerwone).

Cholera - ostra i zaraźliwa choroba zakaźna przewodu pokarmowego, której przyczyną jest spożycie pokarmu lub wody szczepami przecinkowca cholery (Vibrio cholerae) produkującego enterotoksynę (toksyna ta zaburza gospodarkę wodną w jelitach).

DZ: droga pokarmowa, kontakt z chorym.

Objawy: występuje zwykle w postaci epidemii; w początkowym okresie zakażenia dominuje biegunka, wymioty, zwykle bez gorączki i bólu brzucha. Stolec ma charakterystyczny wygląd – przypomina wodę po płukaniu ryżu i charakteryzuje się swoistym słodkawym zapachem. Niepodjęcie leczenia prowadzi do zaostrzenia stanu pacjenta.

Profilaktyka: szczepienia ochronne, przestrzeganie zasad higieny, ochrona ujęć wody, izolacja chorych.

Wąglik – choroba zakaźna, zaraźliwa, wywoływana przez bakterię nazywaną laseczką wąglika (Bacillus anthracis). Znany już od czasów starożytnych, występuje na całym świecie. Wąglik występuje najczęściej u bydła, koni, owiec i kóz. Świnie rzadko chorują. Psy cechuje znaczna odporność. Leczenie wąglika u ludzi polega na stosowaniu wysokich dawek antybiotyków, natomiast u zwierząt stosuje się surowice odpornościowe oraz antybiotyki. Padłe zwierzęta zarażone wąglikiem powinny być spalone. Wąglik jest wykorzystywany jako broń biologiczna.

Infekcja laseczką wąglika u człowieka występuje w jednej z trzech postaci:

• skórnej (czarna krosta) – 95%;
• jelitowej;
• płucnej.

Choroby bakteryjne

Bakteria Borrelia burgdorferi

Rumień wędrujący

Naciek limfocytarny na policzku

Działanie antybiotyków polega na powodowaniu śmierci komórki bakteryjnej (działanie bakteriobójcze) lub wpływaniu w taki sposób na jej metabolizm, aby ograniczyć jej możliwości rozmnażania się (działanie bakteriostatyczne).

Leczenie chorób zakaźnych polega na zabiciu mikroorganizmów wywołujących chorobę. Trudność terapii, z którą borykali się lekarze przed erą antybiotyków polegała na tym, żeby znaleźć środek jednocześnie zabójczy dla chorobotwórczych bakterii i bezpieczny dla gospodarza.

Borelioza, krętkowica kleszczowa – wieloukładowa choroba zakaźna wywoływana przez bakterie należące do krętków, przenoszona na człowieka i niektóre inne zwierzęta przez kleszcze. Borelioza jest najczęstszą chorobą odkleszczową. Zakażenie człowieka następuje poprzez ślinę lub wymiociny kleszcza. Rezerwuarem krętka są liczne gatunki zwierząt, głównie gryzonie. Zakażenie jest skutecznie leczone za pomocą antybiotyków z grupy penicylin.

DZ: ugryzienie przez kleszcza, który jest nosicielem krętka.

Objawy: Wczesne objawy choroby obejmują powstanie charakterystycznego rumienia cechującego się obwodowym szerzeniem się i centralnym ustępowaniem. Rumień wędrujący jest najczęstszym objawem wczesnej postaci boreliozy. Inne wczesne zmiany to rzadko występujący naciek limfocytarny skóry oraz objawy grypopodobne obejmujące gorączkę, ból głowy, osłabienie. Wczesne objawy ustępują w ciągu 3 miesięcy i u części chorych rozwija się postać wczesna rozsiana, która może przebiegać pod postacią zapalenia stawów lub neuroboreliozy albo (rzadziej) zapalenia mięśnia sercowego. Po wielu latach od zakażenia u części chorych dochodzi do zanikowego zapalenia skóry, przewlekłego zapalenia stawów, powikłań neurologicznych. Najczęstszym powikłaniem neurologicznym jest porażenie nerwu twarzowego.

Profilaktyka: unikanue ekspozycji na zakażenie; odpowiednia odzież, stosowanie preparatów odstraszających kleszcze.

Prątek gruźlicy

Model przestrzenny cząsteczki toksyny botulinowej - substancja ta w zależności od podanej dawki może być silnie trująca dla organizmu człowieka lub też wykazywać określone działanie lecznicze – np. w medycynie estetycznej przy walce ze zmarszczkami mimicznymi, leczeniu kurczu twarzy i powiek czy nadmiernej potliwości.

Charakterystyczny, szorstki wygląd kolonii przypominający kwiat kalafiora

Laseczka jadu kiełbasianego - na biegunach komórek zlokalizowane są przetrwalniki.

Gruźlica – powszechna i potencjalnie śmiertelna choroba zakaźna, wywoływana przez prątka gruźlicy (Mycobacterium tuberculosis). Gruźlica dotyczy najczęściej płuc (gruźlica płucna), lecz również może atakować ośrodkowy układ nerwowy, układ limfatyczny, naczynia krwionośne, układ kostno-stawowy, moczowo-płciowy oraz skórę.

Drogi zakażenia: droga kropelkowa, rzadziej pokarmowa (przez picie mleka lub zjedzenie mięsa zakażonych zwierząt)

Objawy: nieustający kaszel, gorączka ból w klatce piersiowej, spadek masy ciała gruzełki (guzki gruźlicze wielkości główki od szpilki) w obrębie zainfekowanych tkanek - plucie krwią.

Profilaktyka: okresowe prześwietlenia płuc, szczepienia ochronne, izolacja chorych, badania weteranyjne zwierząt.

Zatrucie jadem kiełbasianym, botulizm - to zespół toksycznych objawów wywołany działaniem wytwarzanego przez beztlenową bakterię Clostridium botulinum jadu kiełbasianego na organizm.Najczęściej źródłem zatrucia są konserwy, często mięsne, ale również jarzynowe czy rybne. Bywają to często przetwory wytwarzane w warunkach domowych lub przeterminowana lub niewłaściwie przechowywana żywność zakupiona w handlu. Jeśli wieczko jest wybrzuszone, konserwa na pewno nie nadaje się do spożycia.

Spożycie występującej naturalnie np. w miodzie bakterii Clostridium botulinum może w bardzo rzadkich przypadkach spowodować u niemowląt poniżej pierwszego roku życia ciężką chorobę zwaną botulizmem dziecięcym, dlatego nie należy podawać miodu dzieciom poniżej 12 miesiąca życia.

DZ: droga pokarmowa (spożycie pokarmów zawierających toksynę), a w wyjątkowych przypadkach także w przebiegu zakażenia bakteryjnego rany (botulizm przyranny)

Objawy: nudności, wymioty, zaparcia, bóle brzucha, osłabienie, bądź porażenie różnych grup mięśni, charakterystyczne i łatwo zauważalne jest opadanie powiek, nadające twarzy senny wyraz, podwójne widzenie, niewydolność oddechowa, zachłystowe zapalenie płuc, zatrzymanie akcji serca.

– choroby wywoływane przez szkodliwe bakterie (zwane również patogenami lub czynnikami etiologicznymi), które wnikają w sposób bierny lub czynny do organizmu roślinnego lub zwierzęcego, w obrębie którego rozmnażają się i wywołują odpowiedź odpornościową. Chorobom takim towarzyszą często m.in.: stany zapalne, gorączka, wymioty i biegunka. W leczeniu stosuje się antybiotyki oraz inne środki bakteriobójcze.

Pałeczka z rodzaju Shigella

Czerwonka bakteryjna, dyzenteria - ostra choroba zakaźna jelit, w szczególności jelita grubego. Nieleczona prowadzi do śmierci. Choroba zazwyczaj wywołana jest infekcją bakteryjną lub pierwotniakową oraz inwazją pasożytów, ale może też być spowodowana podrażnieniem chemicznym lub infekcją wirusową. Dwoma najczęstszymi patogenami wywołującymi dyzenterię są: pałeczka z rodzaju Shigella i ameba Entamoeba histolytica. Leczenie polega przede wszystkim na doustnym uzupełnianiu wody, elektrolitów i węglowodanów, a gdy jest to niemożliwe (np. z powodu wymiotów) wówczas stosuje się dożylne podawanie płynów. Terapia antybiotykami lub chemioterapeutykami powinna być prowadzona w zależności od oceny klinicznej sytuacji pacjenta i laboratoryjnej identyfikacji patogenu

Drogi zakażenia: droga pokarmowa; najczęściej chorują małe dzieci.

Objawy: wysoka gorączka, bóle brzucha, biegunka (krew), drgawki, wymioty, ze względu na uszkodzenie nabłonka jelitowego dochodzi do przejściowej nietolerancji laktozy, obecność krwi oraz śluzu w stolcu

Profilaktyka: przestrzeganie zasad higieny, właściwe przechowywanie żywności, izolacja chorego.

Bakterioza obwódkowa fasoli

Objawy zarazy ogniowej wiosną w czasie intensywnego wzrostu

Bakterioza obwódkowa fasoli – bakteryjna choroba wywołana przez bakterię Pseudosomonas savastanoi. Tworzy na liściach fasoli brązowe plamy otoczone żółtą obwódką nazywaną halo, przy czym tworzą się one na roślinie przy temperaturze 16 – 20 °C. Do zakażenia dochodzi poprzez hydatody, ponieważ bakterie przemieszczają się razem z wodą. Inne drogi zakażenia to: uszkodzenia, kwiaty, szkodniki. Na strąkach fasoli mogą pojawić się 'tłuste' czarne plamy z wydzielającym się śluzem (wydzieliny bakterii).

Zaraza ogniowa, zaraza ognista – choroba bakteryjna wielu roślin, głównie z rodziny różowatych, powodowana przez bakterię Erwinia amylovora z rodziny enterobakterii. Patogen bardzo często atakuje rośliny z rodzajów: świdośliwa, pigwowiec, głóg, pigwa, jabłoń, grusza, jarzą. Największe skutki gospodarcze ma w uprawie gruszy i jabłoni. Oprócz porażania liści, kwiatów i owoców, zakażane są także pędy. Na zaatakowanych pędach powstają zagłębione, klinowate plamy, wyraźnie oddzielone od zdrowej tkanki. Część pędu znajdująca się powyżej miejsca infekcji zamiera, liście brunatnieją, ale pozostają na drzewie czerniejąc, co do złudzenia przypomina spalenie (stąd nazwa choroby).

Agrobacterium tumefaciens

Guzowatość korzeni

Guzowatość korzeni – choroba roślin spowodowana przez bakterię Agrobacterium tumefaciens. Powodowana przez nią choroba ma duże znaczenie gospodarcze dla ponad 150 gatunków roślin z rzędu dwuliściennych. Najczęściej porażane przez nią gatunki to winorośl, jabłoń, grusza, śliwa, wiśnia, czereśnia, oraz inne należące do rodziny różowatych, bądź orzechowatych, takich jak orzesznik i orzech.

Do infekcji roślin dochodzi tylko poprzez uszkodzenia korzeni powstałe podczas sadzenia roślin czy prac uprawowych, bądź podczas wzrostu korzeni (uszkodzenia spowodowane przeciskaniem się korzeni pomiędzy składnikami gleby). Bakteria nie wnika do korzeni, lecz wbudowuje do komórek roślinnych fragment DNA znajdujący się w plazmidzie Ti, który jest odpowiedzialny za produkcję hormonów wzrostowych. Te generują niekontrolowany podział komórek i szybki wzrost guza. Narośla, rozwijając się na korzeniach i szyjce korzeniowej, hamują przewodzenie wody i składników pokarmowych, co ma wpływ na wzrost rośliny. Roślina z guzami na systemie korzeniowym traci energię na budowę guza. Narośle na systemie korzeniowym nie są trwałe i zwykle po 2-3 latach rozpadają się, zakażając glebę.

Bakteriozy roślin – choroby roślin wywołane przez bakterie, powodujące więdnięcie roślin, powstawanie na nich narośli, zgniliznę, plamistość oraz nekrozę (obumarcie).

Pałeczki Salmonella Typhi

Dur brzuszny, tyfus - ogólnoustrojowa choroba bakteryjna wywoływana pałeczkami Salmonella. Wywołują ją bakterie z grupy salmonelli, które w temperaturze 60 °C giną już po kilkunastu minutach. Źródłem zakażenia może być brudna woda, nieumyte owoce, a także nieczystości zawierające w sobie pałeczki Salmonella Typhi.

Drogi zakażenia: droga pokarmowa, może być przenoszona przez owady (muchy).

Objawy:gorączka (powoli narastająca, aż do osiągnięcia ok. 40 stopni), krańcowe wyczerpanie, bóle głowy, nieżyt górnych dróg oddechowych, biegunka, wymioty, plamista, różowa wysypka na klatce piersiowej i brzuchu, język pokryty brunatnym nalotem, powiększenie wątroby i śledziony.

Profilaktyka: szczepienia ochronne, przestrzeganie zasad higieny, gotowanie wody pitnej.

Dziękuję za uwagę i cierpliwość.

~Anastazja Kalarus kl.IIc