Introducing 

Prezi AI.

Your new presentation assistant.

Refine, enhance, and tailor your content, source relevant images, and edit visuals quicker than ever before.

Loading…
Transcript

KOMÜNİTELERDE TÜR İÇİ VE TÜRLER ARASI REKABET

TÜRLER ARASI REKABET

Türler arası rekabet, farklı türden bireylerin sınırlı miktarda olan aynı kaynağı kullanmaları durumunda, ilgili türlerin birbirlerine yaptığı olumsuz etkilerdir. Türler arası rekabette,gereksinim duyulan aynı kaynak sınırlı miktarda olduğu zaman potansiyel olarak rekabet vardır.

Tür içi rekabette, aynı türün bireylerinin ortak pek çok özelliğe sahip olması ve benzer kaynakları kullanması, çevre koşullarına karşı aynı şekilde tepki vermelerini gerektirir. Ancak tür içi genetik çeşitlilik, tür içi rekabetin sonuçları açısından bir takım farklılıkların oluşmasına yol açar. Bireyler arasında görülen genetik çeşitlilik, bireylerin rekabet ortamına göre güçlü veya zayıf rekabetçi olarak yarışmasına neden olur. Örneğin uzun boylu mısırlar aynı türün kısa boylu olanlarını gölgede bırakır ve baskılar. Aynı şekilde güçlü genç fideler, bodur ve daha yaşlı olan bireyleri gölgeleyerek bitkinin yeterince ışık almasını etkiler.

Bir tarladaki buğday ve karahindiba bitkileri arasındaki rekabet türler arası rekabete örnektir.

Birçok komünitede olduğu gibi Doğu Afrika'daki türler arasında da rekabet görülür.

Tür içi rekabette önemli olan bir diğer faktör ise bireylerin yoğunluğudur. Rekabetin herhangi bir birey üzerine etkisi, ne kadar çok rekabetçi varsa o kadar büyüktür. Bu nedenle aynı türe ait bireylerin yoğunluğunun artması tür içi rekabetin de artmasına neden olacaktır. Örneğin soya fasulyeleri ile yapılan araştırmalarda ne kadar çok tohum ekilirse o kadar az bireyin yaşadığı tespit edilmiştir.

Tür içi rekabet en çok bireylerin üremeleri ve hayatta kalmaları üzerinde etkilidir. Çünkü, rekabet birey başına düşen kaynak alımını azaltarak, bireylerin büyüme ve gelişme oranını, hastalıklara ve avcılarına karşı dayanıklılığını azaltır. Dolayısıyla bireyler üremeleri için gerekli enerjiyi karşılayamayacağından üreme gücü yavaşlar veya durur.

Bu durum ise popülasyon yoğunluğunun sınırlanmasına neden olur.

Tür içi ve türler arası rekabet bitki ve hayvan populasyonlarının büyümesini sınırlar ve dengede tutar.

İki köpeğin bir kemik için mücadelesi,tavukların belli miktardaki yem için mücadeleleri tür içi rekabettir.

Kedi ile köpeğin bir et parçası için mücadelesi türler arası rekabetin bir örneğidir.

1. Tür içi rekabet ile ilgili aşağıdaki açıklamalardan hangisi yapılamaz?

A) Bireyler sınırlı miktardaki kaynak için rekabete girerler.

B) Bireylerin bir kaynağa olan ihtiyaçlarının toplamı, mevcut kaynak miktarını aştığında, bireyler o kaynak için rekabete girerler.

C) Ortak paylaşılan kaynak miktarı yeterli olsa bile bireyler arasında rekabet görülür.

D) Bireyler kaynak kullanımını azaltarak birbirlerini dolaylı yoldan etkilerler.

E) Bireyler arasında görülen genetik çeşitliliğe bağlı olarak rekabetin sonuçları rekabet eden bireyler arasında değişiklik gösterir.

2. Belirli bir alanda yaşayan bir türe ait bireyler ile ilgili,

I. Aralarında etkileşim yoktur.

II. Sınırlı miktardaki kaynak için aralarında rekabet görülür.

III. Ekolojik nişlerinin farklı olması, temel gereksinimlerinin farklı olmasını sağlar.

yargılarından hangileri yanlıştır?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

Tür içi rekabete etobur hayvanların av için veya yavruların anne sütü için rekabet etmeleri örnek verilebilir.Buğday tarlasındaki buğdaylar arasında topraktaki su ve minerallere ulaşmak için yapılan mücadele tür içi rekabettir.

Bahçe bitkileri yabani otlarla rekabet içinde olduğu gibi yabani otlar kendi aralarında yani aynı türün bireyleri arasında da rekabet vardır.

TÜR İÇİ REKABET

Komünite içinde görülen aşağıdaki rekabet biçimlerinden

hangisi diğerlerinden farklıdır?

A) Aynı tarladaki buğdaylar arasında görülen rekabet

B) Aynı ortama konulan P. aurelia ve P. caudatum popülasyonları

arasındaki rekabet

C) Serengety bölgesinde yaşayan aslan ve sırtlanlar arasındaki

rekabet

D) İnsanın ince bağırsağında yaşayan iki parazit bakteri türü

arasındaki rekabet

E) Aynı ağaca yuva yapmaya çalışan karga ve saksağan kuşları

arasındaki rekabet

Sınırlı miktarda kaynak için aynı türe ait bireyler arasında oluşan rekabettir.Aynı türün bireyleri hayatta kalmak ,üremek ve büyümek için çok benzer gereksinimlere ihtiyaç duyarlar.Bir popülasyonu oluşturan bireylerin bir kaynağa olan gereksinimlerinin toplamı mevcut kaynak miktarını aştığında bireyler o kaynak için rekabet ederler.

REKABET

Bireyler ve popülasyonlar sınırlı durumda olan aynı kaynaktan yararlanmak istediklerinde rekabet görülür.Başka bir ifadeyle,aynı türe ait bireylerin ya da farklı türlere ait bireylerin sınırlı kaynak koşullarında,aynı miktarda ışık almak,aynı besini kullanmak veya aynı alanda yaşamak için birbirleriyle yarışması rekabet olarak tanımlanır.

Bireylerin ortak gereksinin duydukları kaynaklar sınırlı değilse yani ortam şartları tüm bireylerin ihtiyaçlarını karşılayacak kapasitede olduğu zaman bireyler arasında rekabetten söz edilemez.Örneğin; oksijen gibi bazı kaynaklar pek çok tür tarafından kullanılmasına rağmen kıt bir kaynak olmadığı için canlılar arasında rekabet ortaya çıkmaz.

Learn more about creating dynamic, engaging presentations with Prezi