Klei

Eindresultaat

Leren uit ervaring

Verzamelen/Organiseren

Voorwoord

De stageles

Wat heb ik geleerd?

Wat weet ik al?

Klei, ik weet dat als ik hiermee ga werken ik vieze handen ga krijgen en het niet altijd doet wat ik wil. Het wordt hard als je het te lang laat staan en je moet water gebruiken om het weer zachter te krijgen. Er zijn verschillende soorten klei. Op de basisschool wordt er weinig mee gewerkt, terwijl leerlingen het vaak erg leuk vinden. Je kan van klei bijna alles maken wat je wilt.

Ik kan niet anders zeggen dat dat ik zelf veel heb geleerd over klei én dat ik daarbij mijn eigen creatieve vaardigheden heb verbeterd. Ik kan veel dingen die ik geleerd heb meenemen naar de praktijk van mijn stage om zo betere creatieve handvaardigheidslessen te geven met klei. Een materiaal waar ik eerst erg tegenop zag en waar ik het nut niet van inzag. Ik zie mogelijkheden in betere lessen en heb nu zelf het vertrouwen ontwikkeld dat ik weet hoe ik de kinderen moet leren met klei om te gaan. Ik kan zelf meer creëren met klei dan dat ik ooit heb kunnen doen en kijk met plezier terug op een leerzaam proces, waarbij ik veel hulp heb gehad aan websites/literatuur en docent/medestudent. De verhoudingen van een paard maken met klei blijkt toch een stuk moeilijker dan het tekenen en ik had dit eigenlijk ook wel verwacht. Ondanks dat ik niet helemaal tevreden ben over de verhoudingen, ben ik heel trots op het werk wat ik heb gemaakt.

- Hoe je klei bewaart.

- Hoe je een kleiwerkstuk bewaart.

- Wat de klei stevig maakt.

- Wat de korrels in klei doen.

- Hoe je chamotte klei het best kunt bewerken.

- Hoe je stukken klei aan elkaar verbindt.

- Hoe je rekening houdt met luchtbellen.

- Hoe het TASC-model werkt.

- Wat ze gebruiken op de basisschool als klei.

- Wat de droogstadia zijn van klei.

- Prezi beter tot zijn recht laten komen.

Identificeren

Mijn leerproces in het onderzoek van klei wil ik in kaart brengen door het gebruik van een prezi. Prezi is de nieuwe PowerPoint en een nieuw modern medium. Met Prezi kun je je kennis en presentaties delen, aldus Van Groenendaal (2010). Ik wil het dan ook zo op internet kunnen zetten dat anderen mijn leerproces kunnen begrijpen zonder dat ik daar wat extra's bij hoef te vertellen. Ik breng mijn leerproces in beeld met behulp van het TASC-model. TASC staat voor Thinking Actively in a Social Context. De sociale context in hiervan van belang waarbij kennis wordt verzameld en gedeeld door het betrekken van de omgeving of de literatuur. Het model werkt met leervragen en leerstrategiën. Volgens Van Gerven (2008) zorgt dit model er dan ook voor dat het goed te gebruiken is in de basisschool op zowel individueel vlak als groepsmatig vlak. Ik ga kijken hoe het te gebruiken is op individueel niveau door het model zelf te ervaren.

Communiceren

Zoals ik had gezegd, wilde ik ee stageles doen op school voor het vak creatief met daarmee in de hoofdrol klei. Ik wilde zelf ervaren hoe leerlingen hiermee omgingen. Ik heb gezien dat leerlingen erg enthousiast waren, sommigen met kleien betere vaardigheden laten zien dan met tekenen en dat kleien helemaal niet zoveel rommel geeft als je in eerste instantie zult denken. Ik heb mijn lesvoorbereidingsformulier toegevoegd, de bijbehorende PowerPoint en enkele foto's/filmpjes om te laten zien hoe het is gegaan. Misschien raak je zelf wel enthousiast om zelf een keer zo'n les te geven.

Mijn uitdaging en doel

Omdat ik weinig ervaring heb met het gebruiken van klei en het materiaal vaak juist vermijdt, wil ik juist nu de uitdaging aangaan. Ik stel mijzelf het doel om te kijken op welke manier(en) je met klei om moet gaan en wat de juiste manier(en) is/zijn om klei met elkaar te verbinden. Ook wil ik mijzelf het doel stellen om rekening te houden met het drogen van klei en het kunnen bakken van het stuk nadat het af is. Dan kan ik nog lang terugkijken op mijn uitdaging.

Dan was het nu aan mij de taak om mijn persoonlijke leerdoel te tonen via moderne media. Ik heb de afweging gemaakt tussen een prezi en een facebookpagina. De doorslag was het feit dat ik beter om wilde kunnen gaan met prezi. Ik heb deze media vaker gebruikt bij presentaties, maar had moeite met het in elkaar zetten van zo'n presentatie. Hier wilde ik beter in worden. Ik wil laten zien hoe mijn werkproces is verlopen en hoe ik tot bepaalde keuzes ben gekomen om zo duidelijk te laten zien wat ik heb geleerd. Uiteraard wil ik daarbij ook laten zien wat mijn eindresultaat is en wil ik kunnen vertellen wat ik mee zou kunnen nemen naar de praktijk voor de stage, zodat ik mijn eigen leerproces kan terugkoppelen aan mijn toekomstige beroep. Daarbij wil ik duidelijk laten zien dat ik weet hoe het TASC-model in elkaar zit en dat ik hier ook mee kan werken.

De manier van klei plakken aan het uitvoeren op de staart.

Volgens Keramiektechniek (z.j.) heeft klei verschillende stadia van drogen:

Evalueren/Testen

Brainstormen/Onderzoeken

Lesvoorbereidingsformulier

Filmpjes

Foto's

Hier wil ik het bovenbeen van mijn paard dikker maken. Ik heb een dun plak klei over het been gelegd en heb door middel van versmeren het bovenbeen dikker gekregen.

Om te kijken wat ik allemaal kon gaan doen, ben ik gaan kijken in verschillende methodes:

- Moet je doen

- Laat maar zien

Echter vond ik hier wel leuke opdrachten in voor het basisonderwijs, maar niet voor mijzelf. Dus heb ik zelf bedacht wat ik wilde maken. Om mijzelf te stimuleren heb ik gekozen voor een paard. De verhoudingen zijn daarvan al bekend voor mij, maar het werken met klei is voor mij een groot vraagstuk. Daarom leek het mij leuk om deze twee grote verschillen met elkaar te mengen.

Kleien

Konijn aaien

Voordat ik aan het werk ging heb ik mijn leerkracht gevraagd, wat de beste klei zou kunnen zijn. Zij heeft mij chamotte klei aangeraden. Tijdens het werken met deze klei, kwam ik erachter dat er allemaal kleine korreltjes in zaten. Volgens Keramiektechniek (z.j.) zorgen deze korreltjes ervoor dat de klei stevig blijft. Ook wanneer deze klei dan gebakken wordt, zorgen de kleine inhalen, die de korreltjes hebben veroorzaakt, ervoor dat de klei minder snel barst als je het wilt bakken. Volgens Opitec (z.j.) spreken van aardewerk zodra de klei gebakken is.

Ook merkte ik tijdens het werken dat de klei steeds harder werd naar mate ik het steeds meer kneedde. Het stomme is dat ik altijd heb gedacht dat je klei goed moet kneden als je het 'plakkerig' wilt houden. Echter heeft mijn docent beeldend onderwijs mij toen uitgelegd dat je tijdens het kneden de klei warm maakt met de handen en dus de vocht eruit haalt, waardoor de klei stugger en harder wordt. Hierna las ik dat er volgens Opitec (z.j.) verschillende soorten klei zijn en dat je per klei verschillend moet werken om het zacht te houden. Nu moet ik de chamotte klei bewerkbaar houden door water te gebruiken.

Dus de tweede keer van werken was aangebroken. Ik was nog niet helemaal tevreden over de manier van aan elkaar plakken. Ik heb mijn docent toen om feedback gevraagd. Ze noemde toen de truc om door middel van inkeepingen en een kleipapje de stukken aan elkaar te "plakken". Beide uiteindes die je aan elkaar wilt hebben, voorzie je van inkeepingen. Dan maak je een kleipapje door kleine stukken klei en water met elkaar te mengen tot een papje. Het papje smeer je als lijm tussen beide gehelen en dan probeer je het nog iets uit te smeren voor wat extra stevigheid. Tevens gaf het uitsmeren weer een mooier resultaat doordat het meer een geheel leek. Je kon dus niet tot moeilijk zien dat het verschillende stukken bij elkaar waren. Ook heb ik weer rekening gehouden met het bakken. Door middel van de materiaalen heb ik de stukken uitgehold. Zo voorkwam ik de grote luchtbellen weer.

Ook ben ik opzoek gegaan naar literatuur en heb ik heb mij voorgenomen om mijn docent van beeldend onderwijs regelmatig te vragen om feedback.

Het tweede been aan mijn paard geplakt en versmeerd.

De vraag die ik mijzelf op een gegeven moment stelde was, welke klei gebruiken ze dan op de basisschool? Ik nam mijzelf voor om één les beeldend onderwijs te geven met klei op mijn stageschool. Ik heb deze klei van tevoren geprobeerd en ben erachter gekomen dat deze klei helemaal geen korrels bevat. Later las ik dat Opitec (z.j.) vermelde dat met schoolklei vaak modelleerklei wordt gebruikt. Om deze klei toch stevig te houden worden goedkopere stoffen toegevoegd in de klei in plaats van chamotte. Maar dan had ik nog de vraag hoe klei dan 'plakkerig' houdt als je klaar bent met werken of je hebt over en moet het bewaren tot de volgende les. Volgens Damstra (2010) moet je als je klei wilt bewaren voor de volgende les er een vierkant van maken en dan met je duim een gat maken. Dit gat moet je dan vullen met water en dan leg je het in een vaccuum bak of doos. Wanneer je bezig bent geweest met je werk en je wilt het bewaren om het een volgende keer af te maken, heb ik geleerd van mijn docent dat je het werkstuk moet verpakken in plastic met een heel nat stuk krant erin en dan vaccuum dicht moet knopen. Allebei de manier en heb ik gebruikt. Allebei de manieren hebben gewerkt!

Implementeren

Kiezen/Ontwerpen

Deze materialen heb ik gebruikt om mijn paard uit te hollen.

Zoals ik al eerder vertelde ben ik dus tot mijn idee gekomen. Eerst wilde ik een werkstuk maken wat ik kon gebruiken in de pratijk voor stage, echter trokken deze werken mij niet om ermee bezig te gaan. Ik heb toen een werk gekozen wat mij stimuleerde en wat uitdaging bood aan mijn creatieve vaardigheden. Verhoudingen wist ik te tekenen, maar kon ik ze ook maken met mijn handen? Kon ik de klei zo aan elkaar maken dat het niet uit elkaar viel na het drogen of bakken? Met deze vragen in mijn hoofd en de hulp van literatuur en docent ging ik aan het werk. Niet alleen had ik een uitdaging voor mijzelf gecreërd, ook had ik voor mijzelf een stimulans. Want ja, ik zal op de PABO toch altijd het meisje blijven dat paarden tekende en maakte...

Zo gezegd, zo gedaan. Ik ging aan de slag en merkte dat ik in het begin dus al fout dacht. Chamotte klei wordt niet zachter en makkelijker te bewerken door kneden. Het werkt juist averechts. Mijn docent heeft mij dit toen verteld en ik ben na 5 minuten toen ook gelijk gaan werken met water. Eerst een beetje en voorzichtig, maar naderhand gebruikte ik steeds meer, want het werkte gewoon beter! Ik ben begonnen met de romp van het paard, hierna maakte ik de hals en het hoofd. Ik bond dit geheel aan elkaar door water tussen de twee gehelen te doen en door dan de zijkanten uit te smeren met gebruik van water. Toen de kleinere delen kwamen, zoals de oren, merkte ik dat dit een lastige manier was en dus ook niet te gebruiken was voor kleine delen, toch zette ik door en lukte het me door de manier van uitsmeren en watergebruik. Ook hield ik rekening met het feit dat mijn stuk gebakken moest worden. Ik heb daarom mijn werkstuk hol proberen te maken zodat er geen grote luchtbellen in de klei konden ontstaan, zoals ik had gelezen in de literatuur. Helaas moesten we stoppen en gebruikte ik de manier die mij geleerd was om klei te bewaren en om je werkstuk te bewaren. Deze manieren heb ik eerder benoemd en ze werken als een tierelier, want ik kon na 5! weken gewoon verder met mijn werkstuk, het was alsof er niks mee was gebeurd!

(foto's van dit proces zijn verdwenen.)

Dit was mijn paard toen ik weer aan de slag ging voor de tweede keer.

Klei

Onderzoek door Lisanne Kager

De klei duurzaam opbergen en bewaren. Werkstuk in vaccuum verpakt plastic + nat krantpapier en klei vormen tot een vierkant met een duimgat en water.