Kushtetuta eShteteve të Bashkuara të Amerikës (1787)
PREAMBULA
*Pjesa hyrse
*Shpreh aspiratat e nxjerrjes së Kushtetutës
-Ne, populli i Shteteve të Bashkuara,me qëllim që të krijojmë një bashkim më të përkryer, të vendosim drejtësinë, të sigurojmë qetësinë në vend, të sigurojmë mbrojtjen e vendit, të nxisim mirëqenien e përgjithshme dhe të sigurojmë të mirat e lirisë për vetën tonë dhe brezat e ardhshëm, caktojmë dhe vendosim këtë Kushtetutë të Shteteve të Bashkuara të Amerikës:
NENI II - EKZEKUTIVI
NENI I - LEGJISLATIVI
NENI III - GJYQSORI
*Ushtrohet nga Presidenti i cili është njëkohësisht edhe shefi i shtetit.
*Ushtrohet nga Kongresi i cili përbëhet nga:
-Senati (100 senatorë)
-Dhoma e Përfaqësuesve (435 përfaqësues)
*Pushteti gjyqsor ushtrohet nga Gjykata Supreme, si bartëse kryesore e pushtetit gjyqsor, por bartëse të këtij pushteti sipas Kushtetutës së SHBA-ve, janë edhe gjykatat e njësive federale.
*Zgjedhet për një mandat 4 vjeçar nga Kolegji Elektoral
*Interpreton Kushtetutën dhe ligjet
*"Kompromisi i Madh"- New Jersey
*Ushtron funksionin e mbrojtjes së kushtetutshmërisë
-Numri i elektorëve është 538, për zgjedhjen e Presidentit nevojiten 270 vota
PARIMET THEMELORE TË KUSHTETUTËS
*Sovraniteti Popullor
*Sundimi i Ligjit
*Ndarja e Pushtetit
*Kontrolli dhe Ekuilibrat
*Rishikimi Gjyqsor
NDRYSHIMI I KUSHTETUTËS
*Federalizmi
*Kushtetuta e SHBA-ve është kushtetuë e fortë.
AMANDAMENTET
Koncepti i Kushtetutës së SHBA-ve
*Të drejtat dhe liritë e njeriut
*Shtojca që i janë bërë Kushtetutës por që nuk e kanë ndryshuar përmbajtjen e saj
*Ligji themelor i shtetit
-Procedura për ndryshimin ose plotësimin e saj është e paraparë në nenin V të kësaj kushtetute.
*Kushtetuta e parë në botë e shkruar thellsisht me karakter juridik
NENI V
*Kushtetuta e SHBA-ve përmban 27 amandamente. Amandamentet mund të propozohen nga 2/3 e çdo dhome ose nga një Kuvend Kombëtar që mund ta thërras Kongresi
*Kushtetuta e parë që proklamon federatën
Kongresi propozon amandamente për Kushtetutën, kur një gje e tillë gjykohet e nevojshme nga 2/3 e të dyja dhomave, ose thërret një kuvend për parashtrimin e amandamenteve me kërkesën e legjislaturave 2/3 e shteteve. Në të dyja rastet, nga përmbajtja dhe qëllimi i tyre, amandamentet vlejnë si pjesë përbërëse e Kushtetutës pasi të ratifikohen nga legjislaturat e 3/4 e shteteve.
*Gërshetimi i ideve më përparimtare të kohës
*10 amandamentet e para - Deklarata e të Drejtave(Bill of Rights)
Struktura
* "Deklarata mbi liritërëzore" - Tomas Xheferson
*Preambula (hyrja)
*Amandamenti XIV përbën bazën e të drejtave individuale të amerikanëve
*7 nene
*27 amandamente
*25 Maj 1787 :Konventa Kushtetuese hapet me një kuorum prej shtatë shteteve në Filadelfia.
*25 shtator 1789: Kongresi miraton 12 amendamente dhe i dërgon ato në shtetet për ratifikim.
*17 shtator 1787:Të gjitha 12 delegacionet shtetërore miratojnë Kushtetutën, 39 delegatët e nënshkruajnë atë nga 42 të pranishëm, dhe Konventa mbyllet zyrtarisht.
*2 shkurt 1790: Gjykata Supreme mblidhet për herë të parë pas një përpjekjeje të pasuksesshme më 1 Shkurt,(një ditë më pas).
*21 qershor 1788:Kushtetuta hyn në fuqi pas ratifikimit nga shteti i nëntë(New Hampshire).
*4 mars 1789: Kongresi i parë sipas Kushtetutës mblidhet në New York.
*15 dhjetor 1791: Virginia ratifikon Kartën e të Drejtave, dhe 10 nga 12 amendamentet e propozuara bëhen pjesë e Kushtetutës së SHBA.
*30 prill 1789: George Washington është inauguruar si Presidenti i parë i Shteteve të Bashkuara.
*8 qershor 1789: James Madison hodhi në propozim Kartën e të Drejtave në Dhomën e Përfaqësuesve.
*24 shtator 1789: Kongresi krijon një Gjykatë Supreme, 13 gjykatat e qarkut, tre ad hoc gjykatat e qarkut, si dhe pozicionin e Prokurorit të Përgjithshëm.
*25 shtator 1789: Kongresi miraton 12 amendamente dhe i dërgon ato në shtetet për ratifikim.