Introducing
Your new presentation assistant.
Refine, enhance, and tailor your content, source relevant images, and edit visuals quicker than ever before.
Trending searches
Kategoria B – to patogeny najwyższego priorytetu drugiego rzędu, o umiarkowanie łatwym rozsiewaniu, umiarkowanej zachorowalności i umieralności, ale wymagające wzmożonego nadzoru. Drobnoustroje z tej grupy wywołują takie choroby jak: Choroba Banga, Gorączka maltańska, Nosacizna, Meloidioza, Gorączka Q, Gorączka Plamista Gór Skalistych, Dur plamisty, Kokcydiomykoza, Zachodnie końskie zapalenie mózgu i rdzenia
Kategoria C – to czynniki najwyższego priorytetu trzeciego rzędu, do którego należą patogeny nowo pojawiające się, które mogą być przedmiotem manipulacji w zakresie inżynierii genetycznej w celu masowego rozsiewania. Są one w zasadzie łatwo dostępne i łatwo rozprzestrzeniające się, a tym samym mogą powodować wysoką zachorowalność i śmiertelność
OSPA PRAWDZIWA
Ospę prawdziwą dzieli się głównie na 2 typy:
ETIOLOGIA
Ospę prawdziwą wywołuje duży dsDNA-wirus z rodziny Poxviridae, rodzaju Orthopoxvirus – wirus ospy prawdziwej Variola virus (VARV). W obrębie rodziny występuje mała różnorodność antygenowa. Nie jest on blisko spokrewniony z wirusem ospy wietrznej.
DROGA SZERZENIA
Rezerwuarem zarazków jest człowiek. Pacjent jest zakaźny od momentu wystąpienia gorączki. Do zakażenia dochodzi na różnorodnej drodze, największe znaczenie ma jednak droga powietrzna kropelkowa. Bezpośredni kontakt ze zmianami na skórze chorego, wydzieliną z pęcherzyków, bielizną pościelową i osobistą, sprzętem medycznym itd. niesie za sobą ryzyko zakażenia. Nauce nie są znane nie będące ludźmi wektory, mogące przenosić wirusa. Największa zapadalność obserwowana była zimą i wiosną z racji wrażliwości aerozolu wirionów w środowisku zewnętrznym na wyższą temperaturę i dużą wilgotność
LECZENIE
Brak swoistej terapii. Szczepienie jest skuteczne także po zakażeniu (do wystąpienia gorączki). Stosowane leczenie objawowe.
Szczepienia przeciw ospie prawdziwej nie znajdują się w kalendarzu szczepień obowiązkowych od 1980. W Szwajcarii znajdują się zapasy szczepionek, lecz ich skuteczność po tak długim czasie jest wątpliwa. Osoby, które były szczepione 25 lub więcej lat temu, mają obecnie znikomą odporność.
W Stanach Zjednoczonych po zamachach bronią biologiczną w 2001 roku opracowano na drodze inżynierii genetycznej nowy typ szczepionek przeciw ospie.
Ospa prawdziwa jako broń biologiczna
Ospa prawdziwa należy do grupy chorób mających największe znaczenie jako broń biologiczna z racji:
Wąglik jako broń biologiczna
Przetrwalniki wąglika kiełkują w środowisku bogatym w aminokwasy, nukleozydy i glukozę. Takie warunki zapewniają krew i tkanki zwierząt oraz człowieka. Szybko mnożące się wegetatywne laseczki wąglika po wyczerpaniu się lokalnych zapasów substancji odżywczych tworzą przetrwalniki. Do uzyskania pełnej zjadliwości bakterii niezbędna jest obecność otoczki chroniącej przed fagocytozą oraz trójskładnikowej toksyny wąglika: antygenu ochronnego (protective antigen – PA), czynnika letalnego (lethal factor – LF) oraz czynnika obrzęku (edema factor – EF). Wegetatywne postaci bakterii bardzo krótko przeżywają poza organizmem zwierzęcia lub człowieka – po 24 godzinach od wprowadzenia do wody liczba żywych bakterii zdolnych do tworzenia kolonii (colony forming units – CFU) zmniejsza się do niewykrywalnych wartości. Natomiast przetrwalniki laseczek wąglika są bardzo odporne na zmienne warunki środowiskowe i mogą przetrwać dziesiątki lat.
Ten rodzaj zakażenia stanowi główną przyczyną zgonów następujących w wyniku rozpylenia przetrwalników B. anthracis jako broni biologicznej. W związku z tym stwierdzenie nawet jednego przypadku choroby wymaga zaalarmowania odpowiednich służb.
Warunkiem rozwoju bakterii jest dotarcie spor do pęcherzyków płucnych. Tam, są one fagocytowane przez makrofagi. Część przetrwalników nie zostaje jednak zniszczona i naczyniami limfatycznymi wędruje do węzłów chłonnych zlokalizowanych w śródpiersiu. Ich kiełkowanie może nastąpić nawet po 60 dniach od zakażenia. Od tego momentu choroba postępuje bardzo szybko. Mnożące się bakterie wydzielają toksynę powodującą obrzęk, krwotok i martwicę. Zgon następuje po osiągnięciu pewnego krytycznego stężenia toksyny we krwi, nawet w przypadku, gdy w organizmie nie ma już bakterii.
Chorego można uratować dzięki szybkiej interwencji polegającej na natychmiastowym podaniu antybiotyków. Typowe symptomy pierwszej fazy są jednak zbliżone do objawów grypy (gorączka, bóle mięśni, bóle głowy, wymioty, dreszcze, osłabienie i suchy kaszel) i w związku z tym wczesne rozpoznanie wziewnej postaci wąglika jest zatem bardzo trudne. Dodatkowo chorobie może towarzyszyć przejściowa poprawa stanu zdrowia. Faza druga charakteryzuje się gwałtownym wzrostem gorączki, dusznościami, potami oraz wstrząsem. Objawom tym może towarzyszyć powiększenie węzłów chłonnych śródpiersia oraz krwotoczne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Szybko rozwijająca się sinica oraz obniżenie ciśnienia tętniczego mogą doprowadzić do nagłego zgonu.
Postać skórna stanowi najczęstszą naturalną postać wąglika. Charakteryzuje się stosunkowo niską śmiertelnością sięgającą około 20%. Również okres utajenia tego typu wąglika jest stosunkowo krótki.
Zagrożone są głównie osoby mające kontakt z zakażonymi zwierzętami, a zmiany chorobowe rozwijają się najczęściej na odsłoniętych okolicach ciała, takich jak ramiona, ręce, twarz i szyja.
Znajdujące się na skórze przetrwalniki kiełkują i wydzielają toksynę wywołującą miejscowy obrzęk. Swędzące plamki przekształcają się szybko w okrągłe owrzodzenie, z którego wycieka przejrzysty lub surowiczo-krwisty płyn. Z czasem obrzęk powiększa się i tworzą się wrzosy martwicze, czyli wysychające i odpadające od ciała czarne strupy. Zakażenie może rozprzestrzeniać się na cały organizm powodując posocznicę. Dzięki szybkiemu podaniu antybiotyków można zmniejszyć ryzyko wystąpienia objawów ogólnych
• żołądkowo-jelitowa
Ta postać wąglika jest rzadko spotykana, a jej śmiertelność szacuje się na 50%. Do zakażenia dochodzi w wyniku spożyciu niedogotowanego i skażonego mięsa. W ten sposób przetrwalniki przedostają się do górnego lub dolnego odcinak przewodu pokarmowego. Postać ustno-gardłowa obejmuje owrzodzenie jamy ustnej i przełyku, któremu towarzyszy powiększenie okolicznych węzłów chłonnych i obrzęk. Zmiany jelitowe obejmują najczęściej końcowy odcinek jelita cienkiego lub kątnicy. Typowe objawy to nudności, wymioty i krwista biegunka. W obu przypadkach może również dochodzić do rozwinięcia się posocznicy.
Szczepienia
Obecne szczepionki produkowane w Wielkiej Brytanii i USA są bezkomórkowymi preparatami zawierającym oczyszczone białko PA. Jakkolwiek ich stosowanie nie stwarza zagrożenia dla środowiska, jak jest w przypadku żywej atenuowanej szczepionki weterynaryjnej, wymaga ono jednak kilkakrotnej dawki przypominającej i nie jest całkowicie skuteczne. Doświadczenia na zwierzętach wykazały, że acellularna szczepionka nie chroni przed zakażeniem niektórymi zjadliwymi szczepami wąglika
Leczenie
B. anthracilis jest wrażliwy na penicylinę, a także na inne antybiotyki: tetracyklinę i erytromycynę. W przypadku endemii zalecane jest podawanie chorym penicyliny G. Ponieważ jednak, niektóre naturalnie występujące szczepy B. anthracis są odporne na ten antybiotyk, w przypadku zagrożenia bioterroryzmem osobom, które zetknęły się z bakteriami i mogły się potencjalnie zarazić wąglikiem podaje się antybiotyki: ciprofloksacynę (ciprofloxacin) lub doksycyklinę (doxycycline, inna nazwa: wibramycycna).
Doksycyklina należy do tetracyklin - hamuje syntezę białek bakteryjnych.
Ciprofloksacyna jest syntetycznym fluorochinolonem II generacji o szerokim spektrum działania przeciwbakteryjnego. Działa bakteriobójczo poprzez hamowanie bakteryjnej gyrazy.
Leczenia chorych u których wystąpiły objawy kliniczne wziewnej postaci wąglika w przypadku niewielkiej liczby zachorowań :
BIBLIOGRAFIA:
Bacillus anthracis po wybarwieniu metodą grama; obraz widziany pod mikroskopem, powiększenie x100
Bakteria produkuje toksynę będącą mieszaniną trzech białek – antygenu PA, czynnika EF i czynnika LF. PA umożliwia wniknięcie toksyny wąglika do wnętrza komórek. EF to białko zależne od wapnia, które zwiększając poziom cAMP ( organiczny związek chemiczny z grupy nukleotydów ) w komórce zaburza jej homeostazę i szlaki przekazywania sygnału. LF (Lethal Factor) to zależna od cynku proteaza o wielkości 90 kDa (kilodaltona), która przecina kinazy (grupa enzymów).. Hamuje to aktywność kinaz, co prowadzi do zaburzeń szlaków przekazywania sygnału w komórce i do apoptyazy (dzięki temu mechanizmowi z organizmu usuwane są zużyte lub uszkodzone komórki ).
Epidemiologia
Naturalnie występujący wąglik rozwija się po kontakcie z chorymi zwierzętami lub skażonymi produktami zwierzęcymi. Choroba najczęściej występuje u zwierząt roślinożernych, które się zarażają, spożywając przetrwalniki obecne w glebie. Opisano kilka dużych epidemii wąglika u zwierząt roślinożernych; na przykład w 1945 roku w Iranie w wyniku zarażenia wąglikiem padł milion owiec. Programy szczepień zwierząt zdecydowanie zmniejszyły ich umieralność na tę chorobę. Wciąż jednak stwierdza się obecność przetrwalników wąglika w glebie na całym świecie
Nazwa laseczki wąglika (Bacillus anthracis) pochodzi od greckiego słowa anthrakis (węgiel), ponieważ choroba wywołuje czarne, przypominające węgiel zmiany skórne (tzw. czarna krosta). Bacillus anthracis jest tlenową, Gram–dodatnią, nieruchomą bakterią z rodzaju Bacillus, tworzącą przetrwalniki. Nieurzęsiona komórka wegetatywna jest na ogół duża (długość 1–8 mm, szerokość 1–1,5 mm), a przetrwalniki mają średnicę około 1 mm. Bakteria szybko rośnie na zwykłych podłożach laboratoryjnych w temperaturze 37°C, a w obrazie mikroskopowym komórki wyglądają jak połączone łodygi bambusa.
U ludzi zakażenie wąglikiem może przebiegać pod trzema postaciami:
• wziewną, inhalacyjną lub inaczej płucną
Postać wziewna występuje stosunkowo rzadko w warunkach naturalnych. Charakteryzuje się jednak najwyższą śmiertelnością sięgającą nawet 95%.
Po zakażeniu wirusy wędrują do pobliskich węzłów limfatycznych, skąd po 3–4 dniach zakażenie rozszerza się na pozostałe węzły chłonne oraz śledzionę i szpik kostny. Po około 9 dniach od momentu zakażenia pojawiają się początkowe objawy nieswoiste: głównie gorączka, osłabienie i uczucie rozbicia. Wirusy zakażają komórki drobnych naczyń krwionośnych skóry i błon śluzowych. Wtedy do objawów zaliczyć należy także złe samopoczucie, dreszcze, wymioty, ból głowy i pleców. Dalej, po 2–3 dniach pojawia się w jednym "rzucie" charakterystyczna plamkowo-grudkowa wysypka, z czasem przechodząca w pęcherzykową przede wszystkim na twarzy i kończynach. Poprzedzają ją zmiany o podobnym charakterze umiejscowione w błonie śluzowej początkowego fragmentu układu trawiennego. Po kolejnych 10 dniach pęcherzyki przeradzają się w strupy, które samoistnie odpadają, pozostawiając szpecące blizny
Ospa prawdziwa, inaczej czarna ospa (łac. Variola vera) – wirusowa choroba zakaźna o ostrym przebiegu wywoływana przez jedną z dwóch odmian wirusa ospy prawdziwej (variola minor lub variola maior).
Okres inkubacji trwa od 7 do 17 dni, średnio 13 dni. Chorobę cechuje śmiertelność u osób szczepionych około 3% (dla najczęściej spotykanej odmiany), a u nieszczepionych średnio 30% (istnieją postacie choroby o śmiertelności szacowanej na 95%).
Ostatni przypadek ospy prawdziwej miał miejsce w 1978, a choroba ta została uznana za eradykowaną w 1980
Ataki bioterrorystyczne są trudne do wykrycia, gdyż mikroorganizmy są łatwe do ukrycia i transportu, a już niewielka ich ilość jest groźna i skuteczna. Są to środki, które łatwo można rozpylić w miejscach publicznych: teatrze, metrze, hali sportowej. Nie jest problemem zanieczyszczenie wody w wodociągach czy produktów spożywczych w fabrykach. Łatwo rozpylić je także z wysokich budynków czy mostów
Często, wymienione środki, są dodatkowo modyfikowane, aby stanowiły jeszcze większe zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi, zwierząt, a także roślin. Drobnoustroje chorobotwórcze mogą być przenoszone za pomocą pocisków rakietowych, bomb lotniczych, pojemników czy przesyłek listowych. Rozprzestrzenianiu się szkodliwych substancji sprzyjają także, wcześniej zarażeni, naturalni nosiciele –owady: pchły, kleszcze, pluskwy, wszy odzieżowe, muchy, komary. Mogą one przenosić drobnoustroje bezpośrednio na ludzi, wodę bądź żywność. [1]. Bezobjawowi nosiciele danej choroby zakaźnej są w stanie łatwo przemieszczać się na duże odległości
Kategoria A – to patogeny najwyższego priorytetu charakteryzujące się łatwością rozprzestrzeniania, a tym samym wywoływania wysokiej śmiertelności, co nakłada obowiązek specjalnego zabezpieczenia. Drobnoustroje te wywołują następujące choroby: Wąglik, Botulizm, Tularemia, Dżuma, Gorączka Lassa, Liczne Gorączki krwiotoczne, Ospa prawdziwa
Bioterroryzm to rodzaj terroryzmu definiowany, jako bezprawne, nielegalne użycie czynników biologicznych wobec ludzi z zamiarem wymuszenia jakiegoś działania lub zastraszenia rządu, ludności cywilnej, lub jakiejkolwiek jej części, dla osiągnięcia celów osobistych, politycznych, społecznych lub religijnych. Czynnikiem rażenia są mikroorganizmy, bakterie, riketsje, grzyby, toksyny, produkowane przez niektóre mikroorganizmy, a także trucizny roślinne
Rozpoznanie (poztać wziewna)
Pierwszym zwiastunem potajemnego rozpylenia przetrwalników wąglika jako broni biologicznej będą najprawdopodobniej chorzy poszukujący pomocy lekarskiej z powodu objawów wziewnej postaci choroby. Nagłe pojawienie się objawów grypopodobnych o ostrym początku u dużej liczby chorych zamieszkujących jedno miasto lub okolicę, duży odsetek zgonów wśród chorych (co najmniej 80%), z czego około połowa występuje w ciągu 24–48 godzin, z dużym prawdopodobieństwem świadczy o zachorowaniu na wąglika lub płucną postać dżumy. Obecnie nie dysponujemy skutecznymi systemami ostrzegania, które pozwoliłyby wykryć chmurę rozpylonych przetrwalników wąglika w astmosferze