Copy of TUNGKULIN NG WIKA

TUNGKULIN NG WIKA

Angela Rose M. Villanueva

BSA-I

Interaksyonal:

Introduksyon:

Sa isang malawak na kaisipan, tumutukoy ang gamit na ito sa lahat ng gamit ng wika upang mapanatili ang mga lipon/ grupo: salita ng mga teenager; mga biruan ng pamilya/ mag-anak; mga katawagan sa bawat propesyon (jargon), mga palitan sa mga ritwal; mga wikang panlipunan at panrehiyon, atbp.

Katangian: nakakapagpanatili/ nakakapagpatatag ng relasyong sosyal

HALIMBAWA:

Pasalita: pormularyong panlipunan, pangungumusta, pagpapalitan ng biro

Pasulat: Liham pang-kaibigan

Instrumental:

Mahalaga ang gampaning papel ng wika sa ating buhay ngunit dahil lagi na natin itong ginagamit, hindi natin ganoong na-oobserbahan ang tungkulin nito. Natural na lamang sa atin ito, tulad ng ating paghinga at paglakad. Ang pagkakaroon ng wika ay isang katangiang ikinaiba ng tao sa mga hayop. Totoong ang mga hayop ay may sariling paraan ng komunikasyon sa mga kapwa hayop, ngunit iba ang wika ng tao. Sa Language, Culture, and Society ni Salzmann, tinukoy niya ang mga ikinahihigit o ikinalalamang ng wika ng tao kaysa sa hayop. Ilan sa mga ito'y ang kalawakan ng saklaw ng wika ng tao at ang antas ng kakayahang maituro sa iba. Bukod dito, tinukoy pa ni Salzmann ang gamit ng wika sa mga hayop. Sinabi niya, it is important to their survival. Sa tao, higit sa survival ang tungkulin ng wika.

Katangian: tumutugon sa mga pangangailangan

HALIMBAWA:

Pasalita: pakikiusap, pag-uutos

Pasulat: liham-pangangalakal

Mga bigkas na ginaganap (performative utterances) – pagpapangalan/ pagbabansag, pagpapahayag, pagtaya.

Iba pa – pagmumungkahi, panghihikayat, pagbibigay-panuto, pag-uutos, pagpilit.

Ginagamit ang wika ng tagapagsalita para mangyari/ maganap ang mga bagay-bagay. Pinababayaan ng wikang pagalawin ( manipulate) ng tagapagsalita ang kanyang kapaligiran. Maaaring humiling ang mga tao ng mga bagay at maging dahilan ng paggawa at pagkaganap ng mga bagay-bagay sa paggamit ng mga salita lamang.

Sa Explorations in the Functions of Language ni M. A. K. Halliday (1973), binigyang-diin niya ang pagkakategorya ng wika batay sa mga tungkuling ginagampanan nito sa ating buhay. ang diskurso ng pag-aaral ni Haliday ay inilahad sa kabanatang ito. Ang pitong tungkulin ng wikang tinukoy ni Halliday ay binigyan ng mga halimbawang madalas gamitin sa pasalita at pasulat na paraan.

Imahinatibo:

Personal:

Regulatori:

Gamit ng wika sa pagbuo ng isang sistema ng haraya maging mga akdang pampanitikan, sistemang pampilosopiya, o huwarang pangarap (utopian visions) sa isang dako o pangarap at pag-iisip ng walang magawa sa kabilang dako.

Ito rin ang wikang ginagamit para sa kasiyahan sa paggamit ng wika bilang tunog; pag-iingay ng sanggol ( baby’s babbling), pag-awit ng isang mang-aawit at ang paglalaro ng malikot na isip ng makata. Mga larong pangwika, panunukso, panunudyo, pagsasalaysay nang labis. Ilan lamang ito sa mga pagkakataong gamit ng imahinatibo ng wika upang aliwin ang sarili o ibang tao.

Katangian: nakapagpapahayag ng imahinasyon sa malikhaing paraan

Gamit ng wika para ipahayag ang katauhan ng isang tao, alam ng bawat isa na bahagi ng kanyang katauhan ang wika. May “tinig” o kinalalaman ang mga tao sa nangyayari sa kanila. Malaya silang magbuka ng bibig o hindi, magsabi ng marami o magsawalang-kibo kung nais nila, ang pumili ng kung paano sasabihin ang kanilang sasabihin.

Katangian: nakapagpapahayag ng sariling damdamin o opinyon

HALIMBAWA:

Pasalita: pormal o di-pormal na talakayan

Pasulat: liham sa patnugot

Gamit ng wika para alalayan ang mga pangyayaring nagaganap (pag-alalay o maintenance of control). Maaaring kasangkot ang sarili o iba. Inaalalayan ng wika ang pakikisalamuha ng mga tao; itinatakda nito ang mga papel na ginagampanan ng bawat isa, nagbibigay-daan para alalayan ang pakikisalamuha at nagbibigay ng talasalitaan para sumang-ayon, di-sumang-ayon at pag-alalay at pag-abala (disrupt) sa gawa/ kilos ng iba.

Katangian: kumokontrol at gumagabay sa kilos/asal ng iba

HALIMBAWA:

Pasalita: pagbibigay ng direksyon, paalala o babala

Pasulat: panuto

HALIMBAWA:

Pasalita: pagsasalaysay, paglalarawan

Pasulat: akdang pampanitikan

Heuristik:

Katangian: naghahanap ng mga impormasyon/datos

Gamit ng wika bilang kagamitan sa pagkatuto ng mga kaalaman at pag-unawa. Maaaring gamitin ang wika para malaman ang mga bagay sa daigdig. Nagbubunga ng sagot ang mga tanong, konklusyon ang pangangatwiran, mga bagong tuklas na pagsubok sa hypothesis, atbp.

HALIMBAWA:

*Pasalita: pagtatanong, pakikipanayam

*Pasulat: sarbey, pananaliksik

Samantala, sa Uses of Language (1977), binanggit ni Frank Smith ang kanyang mga sumusunod na puna: 1) Higit na napag-aaralan ang wika sa mga tunay na karanasan sa komunikasyon. 2) Ang kasanayan sa isang tugkuling pang-wika ay hind nangangahulugan ng kasanayan sa iba pa. 3) Hindi lamang isang tungkulin/gamit ng wika ang nagagamit sa isang pagkakataon. 4) Kailangan ng nagsasalita ang tagapakinig at kailangan ng nagsusulat ang mambabasa. 5) Isa lamang alteratibo ang wika (pasalita at pasulat).

Kailangang pagtuunan ng pansin upang sanayin ang sarili sa bawat isang tungkulin sapagkat may mga pagkakataon na kailangang gamitin ang dalawa o higit pang tungkuling pang-wika sa isang sitwasyon.

Impormatib/Representasyunal:

Gamit ng wika sa pagpaparating ng kaalaman tungkol sa daigdig, pag-uulat ng mga pangyayari, paglalahad, pagpapaliwanag ng mga pagkakaugnay-ugnay, paghahatid ng mga mensahe, atbp.

Katangian: nagbibigay ng impormasyon o datos

HALIMBAWA:

Pasalita: pag-uulat, pagtuturo

Pasulat: Ulat, pamanahong papel