Introducing 

Prezi AI.

Your new presentation assistant.

Refine, enhance, and tailor your content, source relevant images, and edit visuals quicker than ever before.

Loading…
Transcript

KARAHANLI DEVLETİ (840-1212)

840 - 1212 yılları arasında Orta Asya ve günümüz Doğu Türkistan toprakları üzerinde hüküm sürmüş bir Türk devletidir.

İslamiyet'in kabülü sonrasında Karahanlılar Uygur alfabesi'ni benimsemişler ve Türkçe'yi resmi dil olarak kullanmışlardır. Türklerin yoğun olarak yaşadığı topraklarda devlet kurulması sebebiyle diğer Türk-İslam devletlerinden farklı olarak Arapça ve Farsça dilleri Karahanlılar'da etkin olamamıştır.

"Ribat" (Taşrabat) adı verilen kervansaraylar yapılmıştır. Tuğla ve kerpiç ağırlıklı olduğu için günümüze enkazları kalmıştır. Türk-İslam sentezi olarak Kümbetler ilk bu dönemde görülmüştür.

Yusuf Has Hacib'in Kutadgu Bilig (Mutluluk Bilgisi),

Kaşgarlı Mahmud'un Divânu Lügati't-Türk (Büyük Türk Sözlüğü), İmam-ı Ebü'l-Fütuh Abdülgafur'un Tarih-i Kaşgar (Kaşgar'ın Tarihi) adlı çalışmaları bu dönemin en önemli yapıtlarıdır.

ORDU YAPISI VE ASKERİ TERİMLER

Ordu iki temel birimden oluşurdu:

1. Hassa Ordusu

2. Eyalet Ordusu

10 kişilik orduya "otağ",

100 kişilik orduya "haly",

1000 kişilik orduya "subaşı" denilirdi.

Ordu karargâhına "toy" denilirdi. Savaşlarda Hakanın çadırı kurulur, tuğ dikilir ve nöbet davulu vurulurdu. Usta kılavuzlar (yorçı) ve öncü bölükler (yizek) düşmanı gözetler ve düşman gözcülerini yakalamak için atlı bölük (tutgak) çıkarılırdı.

  • tura: kalkan, siper
  • turag: sığnak
  • tugrağ: Hakan tarafından savaş zamanında askere verilen at
  • tutgak: atlı bölük

KAYNAKÇA:

^ "Ankara'nın Başkent Oluşunun 89. Yılı Kutlu Olsun" (WMV). ttk.org.tr. 2012. Erişim tarihi: 16 Ocak 2013.

^ http://www.dmy.info/karahanlilarda-devlet/

^ Reşat Genç, Karahanlı Devlet Teşkilatı, TTK Yay, , s. 4

^ Omeljan Pritsak, “Die Karachaniden” Der Islam 31 (193-54): 17

^ Encyclopaedia Iranica

, Cilt I, sayfa 95, 108, 109

^ ülüş الش Pay, halk arasında taksim, hisse.Divanü Lugati't-Türk Veri Tabanı

^ Abdulkadir İnan, Orun ve Ülüş Meselesi, Türk Hukuk ve İktisat Tarihi Mecmuası, I, İstanbul, 1931, sayfa 123.

^ Abdulkadir Donuk, İdarî-Askerî Unvan ve Terimler, İstanbul, 1988, sayfa 85.

^ Bahaeddin Ögel, Türk Kültürünün Geliğme Çağları, İstanbul, 2001, II, s. 782-783.

^ Abdulkadir İnan, Orun ve Ülüş Meselesi, Türk Hukuk ve İktisat Tarihi Mecmuası, I, İstanbul, 1931, sayfa 121-128.

^ Bahaeddin Ögel, Türk Kültürünün Geliğme Çağları, II, sayfa 782-783.

^ İbrahim Kafesoglu, Türk Milli Kültürü, sayfa 688.

^ Tuğ üzerine geniş bilği için bkz. Aldülkadir İnan, Tuğ-Bayrak (sancak), Türk Kültürü, 1966, sayfa 46.

^ TDK Divanü Lugati't-Türk Veri Tabanı

İSİM KÖKENİ

Devletin adı Kara ve Han iki Türkçe kelimeden oluşmuştur. "Kara", Türkçe'de siyahı, soyluluğu gösterir ve "Han", doğrusu Kağan, yöneticilere verilen Tanhu, Hakan, Yabgu, ve İlbey gibi Türkçe bir ünvandır.

Türklerde Kara, Kızıl, Ak ve Gök, dört yönü temsil etmektedir. Kara, kuzey tarafını gösterir ve ekseri şehirlerde ayrı olarak bu yönlerin kapılarının isimleri vardır. Kara aynı zamanda kuvvetli, cebbar ve cesur demektir. Bu bakımdan bu ismi almış olmalıdırlar. Gazneli Mahmud'a Çinlilerin verdiği "Karahan" tabiri de aynı mânâda olmalıdır. "Kara", azamet yükseklik ve üstünlük demektir.

Karahanlı Devleti, Aral Gölü'nden Batı Çin ve Moğolistan adacıklarına kadar uzanan bir coğrafyada hüküm sürmüştür.

ÜLÜŞ SİSTEMİ

Türk Devlet geleneğine göre ülke topraklarının Hakanlar tarafından hanedan üyeleri, yakın akrabalar arasında özerk idare statüsünde ve halk arasında paylaştırılması esasına dayanan idarî yapılanmadır. Ülüş sistemi bilim adamlarınca göçebe devlet anlayışı ve teşkilât sistemine dayandırılmıştır.

Toy, Türk devletlerinde resmi bir görüşme gayesiyle toplanılan veya Türk boylarının, topluluklarının belli bir amaç doğrultusunda bir araya geldikleri toplantılardır. Hükümdarlar çeşitli sebeplerle toy düzenlerlerdi. Bu toylar Türklerde sosyal hayatın düzenlenmesi açısından büyük önem taşımaktadır.

Orun, Türk hanlarının saraylarında veya devlet törenlerinde, toylarda Türk boylarının alacakları, oturacakları yerlerin tespit edildiği kurallardır.

Hakanların her ne kadar vilayeti çok, rütbesi yüksek olursa olsun, turuncu renkte ipekten veya kumaştan yapılan sayıları dokuzu geçmeyen tuğ (sancak)'ları bulunurmuş ve onlar dokuz sayısını uğur sayarlarmış.

SİYASİ TARİHİ

DOĞU KARAHANLI VE BATI KARAHANLI DEVLETİ

Kurucusu Bilge Kül Kadir Han'dır. Bilge Kül öldükten sonra oğulları Bazır ve Oğulçak devletin başına geçtiler. Devletin Batı kısmında hükümdar olan Oğulçak, Samanoğulları Devleti'ndeki karışıklıklardan yararlanarak isyan eden bir Samanî şehzadesinin sığınma talebini kabul etti. Oğulçak'ın yeğeni Satuk Buğra, bu şehzade sayesinde müslüman oldu ve Abdulkerim adını aldı. Bu olaydan sonra amcası Oğulçak'ı mağlup eden Abdulkerim Satuk Buğra, devletin başına geçti ve Han ünvanını alarak islamiyeti resmen kabul etti.

Karahanlılar, islamiyeti topluca kabul eden ilk Türk devletidir. Karahanlı Devleti'nin ilk Hanı, tarihi ve kurucusunun kim olduğu daima tartışılmıştır. Karahanlı devleti İslam'la ilgilidir ve tüm kaynaklar aynı kişiye yani Satuk Buğra Han'a odaklanmıştır.

1042 yılında hanedan içindeki kavgalar sonucunda Doğu ve Batı Karahanlı devletleri olarak ikiye bölünmüştür.

  • Batı Karahanlı Devleti, 1042-1212 yılları arasında hüküm sürmüş ve ilk başkenti Özkent olan devlet 1212 yılında Harzemşahlar tarafından yıkılmıştır.

  • Önemli merkezleri Balasagun, Talas ve Kaşgar ve ilk hükümdarı Tamgaç Buğra Han olan Doğu Karahanlı Devleti ise 1211 yılında Karahitaylar tarafından yıkılmıştır.

Kağanlık Altayların aile sistemine göre iki alt krallığa bölünmüştür. Doğu Karahanlıların hükûmdarı, daha büyük han olup "Arslan Kara Han" unvanıyla Balasagun'da ikamet etmiştir. "Arslan" kelimesi Karluklar'dan Çiğil boyunun totemi olan aslan manasına gelmektedir.

Batı Karahanlıların hükûmdarı olan ikinci Karahan ise Taraz'da üslenmiş ve daha sonra Kaşgar'a taşınmış ve tekrar Taraz'a dönmüştür. Onun unvanı Buğra Kara Han idi. "Buğra" kelimesi Karluklar'ın Yağma boyunun totemi olan deve anlamına gelmektedir

TARİH PROJESİ

KARAHANLI DEVLETİ

Ad Soyad: Sude KILIÇ

Numara Sınıf:9/F 818

Öğretmen: Murat KARAL

Learn more about creating dynamic, engaging presentations with Prezi