Introducing 

Prezi AI.

Your new presentation assistant.

Refine, enhance, and tailor your content, source relevant images, and edit visuals quicker than ever before.

Loading content…
Loading…
Transcript

FERİT ORHAN PAMUK

7 Haziran 1952'de İstanbul

KISACA;

ESERLERI

ANI:

Istanbul: Hatıralar ve Şehir (2003)

Babamın Bavulu (2007)

Resimli İstanbul - Hatıralar ve Şehir (2015)

SENARYO:

Gizli Yüz (senaryo 1992)

Diğer:

Öteki Renkler (denemelerinden ve söyleşilerinden seçmeler, 1999)

Manzaradan Parçalar (denemelerinden ve söyleşilerinden seçmeler, 2010)

Saf ve Düşünceli Romancı, Harvard Üniversitesi'nde verdiği Norton Dersleri,2011

Ben Bir Ağacım (2013, Öykü)

Hatıraların Masumiyeti (2016, anlatı)

Eserlerine İlişkin Önemli Notlar

Romanlarında kurguladığı zaman eskiye dönüşlerle veya geleceğe gidişlerle şekillenebilmektedir. İç konuşmalara çokça yer veren yazar tarih, felsefe, gazete, şiir gibi değişik metinlerden de çokça alıntı yapmıştır.

Batı taklitçisi olmamak için Türk kültürüne yönelmiş, eserlerinde kültür ve inançlarımızdan, eski kitaplardan motiflere yer vermiştir.

Çok okumasından ve araştırmasından dolayı eserlerinde ansiklopedi ağırlığı vardır. Tanzimat’ın teknik hataları arasında gösterilen “bilgi verme” Orhan Pamuk romanlarında kendini göstermektedir.

Mutlu olabilmek için her gün bir miktar edebiyatla ilgilenmem gerekiyor.

- Sessiz Ev, farklı ideolojik görüşlere sahip üç kardeşin hikâyesi olarak kurgulanmıştır.

- Beyaz Kale, Tarihî bir romandır. Venedikli bir bilim adamının ilgi alanları ve görünüşü bakımından kendisine çok benzeyen bir Türk’ün önce kölesi sonra dostluğunu ve güvenini kazanarak danışmanı oluşunu, Beyaz Kale’nin fethini gerçekleştirecek olan silahın tasarımının düşsel serüveni anlatılmıştır.

- Kara Kitap, en çok tartışılan eseridir. Batı’da “bir şaheser” olarak değerlendirilmiştir.

- Pamuk’un Kara Kitap’ı Türkiye’de post-modern roman odaklı tartışmaları gündeme taşıması açısından önemlidir.

- Kara Kitap Orhan Pamuk'un metinler arasılık ilkesini en yoğun şekilde kullandığı eseridir.

- 1905-1970 yılları arasında bir ailenin üç neslini ele aldığı Cevdet Bey ve Oğulları sanatçının ilk romanıdır. Pamuk bu romanına ilk önce yayıncı bulamamış ve gazeteye “Sahibinden satılık roman” şeklinde bir ilan vermiştir.

- Kara Kitap’ta Kelile ve Dimne, Mantıku’t Tayr, Binbir Gece Masalları gibi doğu dünyasının eserlerine göndermeler ve eserlerden alıntılar vardır.

- Beyaz Kale adlı romanında "ayna" metaforu ön plandadır.

- “Bir gün bir kitap ve hayatım değişti.” cümlesiyle meşhur olan eseri Yeni Hayat’tır.

- “İlk ve son siyasi romanım” olarak değerlendirdiği eseri Kar’dır.

- “Benim Adım Kırmızı” yazarın minyatür sanatçılarını anlattığı romanıdır. Bu roman için de tarihî roman nitelemesi yapılmaktadır.

- Nobel konuşmasının adı ise “Babamın Bavulu”dur.

İlk romanı Cevdet Bey ve Oğulları'yla 1979 Milliyet Yayınlan Roman Yarışması’nı Mehmet Eroğlu’yla paylaştı. Ama yapıtını yayımlama olanağına ancak üç yıl sonra kavuşabildi. “Üç kuşak İstanbullu bir tüccar ailesini”, Türkiye’nin modernleşme sürecini, 19. yüzyıl roman formlarına bağlı kalarak anlattı. Bunu ünlü Alman yazarı Thomas Mann’ın Buddenbrook Ailesi romanından etkilenerek kaleme aldığı ileri sürüldü. Romanda yer alan karakterleri çok zengin, derinliğine işliyordu. Kitap beraberinde Pamuk’a 1983 Orhan Kemal Roman Armağanı’nı da getirdi. Aynı yıl Sessiz Ev basıldı ve o da bir sonraki yılın Madaralı Roman Ödülü’nü kazandırdı. Kitabın Fransa’da çıkan çevirisiyle de 1991 Prix de la de-couverte europeenne’i (Avrupa Keşif Ödülü) aldı. Başarısı aralıksız sürdü. 1985’te yayımlanan ve Venedikli bir köleyle bir Osmanlı âlimi arasındaki ilişkiyi anlatan tarihsel romanı Beyaz Kale’yle ününü yurtdışına taşıdı.

Ve Kar, Orhan Pamuk’un yedinci romanı olarak 2002’de yayımlandı. Kar, siyasal İslam’ı irdeleyen bir roman olarak görüldü. Üniversiteden tanıdığı kız arkadaşı İpek’le evlenmek için Kars’a gelen romanın kahramanı Şair Ka, karın yolları kapamasıyla Türkiye’deki siyasal oluşumun bir anlamda temsilcileri olarak düşünülen kişilerle yaşamaya başlar. Burada Teslime, türban baskısı yüzünden kendini öldürür. Oysa Kuranıkerim’de yazılı olan hüküm “Kendinizi öldürmeyin” biçimindedir. On iki yıldır Almanya’da sürgün olan Şair Ka, Kars’ta kendini işsizlerle dolu çayhanelerin, uğruna ölünen, intihar edilen türban direnişinin ortasında bulur. Böylece Kar'da farklı siyasal gruplar, dedikodular, unutulmamış bir aşk da kendine yer edinir. Romanda yer alan laikler, cumhuriyetçiler “Siyasal İslam geliyor” derken, siyasal İslamcılar “Allah’ın, dinin emrettiğini sonuna kadar yapmalıyız” direnişiyle şiddete başvururlar. Buna Ka da katılır. Özetle karşıt iki grup birbirine öfkelenmek için diken üstünde oturuyor. Eleştiri kabul etmeden saldırıya hazır durumda bekliyor. Düşündüğünün tersini düşünene hain gözüyle bakılıyor. Bir grup radikal İslam, öteki grup askeri darbe peşinde koşuyor

2005 yılında Alman Yayıncılar Birliği’nce 56. Barış Ödülü verildi. 12 Ekim 2006’da da Nobel Edebiyat Ödülü’nün Orhan Pamuk’a verildiği açıklanmasıyla tüm dünyada tüm kitapları liste başlarına yükseldi. Böylece Pamuk, Türk edebiyat tarihinde Nobel’i alan ilk ve tek Türk yazar olarak tarihe geçti.

Batı’ya özgü olan roman türünü teknik yönden inceledi ve değiştirdi. İlk yapıtından sonra post-modern roman anlayışını benimsedi, bu türün Türkiye’deki tek temsilcisiymişçesine davrandı, övüldü; kitabın bir edebiyat eseri olarak değil bir tüketim ürünü gibi pazarlanması yolunu açtı; romanlarında ele aldığı konuları tarihsel, dinsel, siyasal görüşlerle harmanladı; uluslararası platformlarda tartışma yaratan Ermeni tehciri olayını Ermeni tezleri doğrultusunda destekledi. Bütün bunlar ona Nobel yolunu açtı iddiaları gündeme geldi, tartışıldı.

ROMAN:

Cevdet Bey ve Oğulları (1982)

Sessiz Ev (1983)

Beyaz Kale (1985)

Kara Kitap (1990)

Yeni Hayat (1994)

Benim Adım Kırmızı (1998)

Kar (2002)

Masumiyet Müzesi (2008)

Kafamda Bir Tuhaflık (2014)

Kara Kitap 25 Yaşında (Numaralı Özel Baskı, 2015)

Kırmızı Saçlı Kadın (2016)

Orhan Pamuk sığ ve basit cümleden kurtulmak için uzun cümleleri çok kullanmıştır.

Yapıtlarının en önemli yönü kurgulamadaki başarısıdır. Ancak kullandığı dil özentisiz ve dağınıktır.

Orhan Pamuk 1990’lardan itibaren politik düşüncelerinden dolayı eleştirilmiş ve hakkında davalar açılmıştır

“Roman tekniğine son derece hâkim bir yazar olarak romanlarının her birinde farklı bir anlatım biçimi kullandığı için; Türk ve dünya edebiyatı birikimine dayanarak kitaplarını hem Doğu hem Batı kaynaklı metinlerle iç içe yazabildiği için; kullandığı malzemeye, konularına hâkim olabilmek adına söz konusu alanda meşakkatli bir araştırma, okuma sürecinden geçtiği için; malzemesi yerel olduğu ve romanlarında Osmanlı-Türk kültürünü çağdaş roman diline aktarabildiği için iyi bir yazar.” (Milliyet Kitap, 25 ekim 2006).

ÖDÜLLERİ

Işık Lisesi’nde başladı, iki yıl sonra babası IBM genel müdürü olarak Ankara’ya gidince, başkentteki Mimar Kemal İlkokulu’na devam etti. Döndüklerinde Işık Lisesi bu kez Orhan Pamuk’u kabul etmedi. O da Şişli Terakki’ye geçti, buradan diploma aldı, sonra Robert Kolej’e kaydını yaptırdı.

Ayrıldığı eşinin (Aylin Türegün) doktora öğrenimi sırasında üç yıl (1985-1988) New York’ta yaşadı, bunun dışında ömrü hep İstanbul’da geçti. Pamuk’un ailesi Anadolu’dan İstanbul’a geldi. 1930’lu yıllarda büyük bir servet edindi, Nişantaşı’nda kendi adlarını taşıyan apartmanda yaşadı. Bir mühendis olan Büyükbaba, Kemal Atatürk’ün Batı değerleri ölçülerine göre hareket eden modem Cumhuriyet’in oluşumunu kolaylaştıracağı ve gelişimi ülkenin en uç noktalarına kadar taşıyacağı düşünülen bir demiryolu ağının yapımında çalıştı. Büyükbaba, emeklilik döneminde de kullanılmış eşyalarla ilgili bir fabrika işletti ve servetini bir kat daha artırdı. Büyükbabanın göreceli olarak genç bir yaşta ölümünden sonra oğulları bütün serveti çarçur etti.

1979 Milliyet Roman Yarışması Ödülü Karanlık ve Işık (iki yazar arasında paylaşıldı)

1983 Orhan Kemal Roman Ödülü Cevdet Bey ve Oğulları

1984 Madaralı Roman Ödülü Sessiz Ev

1990 Independent Yabancı Roman Ödülü (Birleşik Krallık) Beyaz Kale

1991 Prix de la Découverte Européene (Fransa) Sessiz Ev (Fransızca çevirisi nedeniyle)

1991 Antalya Altın Portakal film festivali en iyi senaryo Gizli Yüz

2002 Prix du Meilleur Livre Etranger (Fransa) Benim Adım Kırmızı

2003 Premio rinzane Cavour (İtalya) Benim Adım Kırmızı

2003 International Impac-Dublin Literary Award (İrlanda)

2005 Prix Médicis Etranger (Fransa) Kar

2005 Alman Yayıncılar Birliği'nin Barış Ödülü (Almanya)

2005 Richarda Huch Ödülü (Almanya)

2006 Le Prix Méditerranée étranger Ödülü (Fransa) Kar

2006 Nobel Edebiyat Ödülü

2008 Ovid Ödülü (Romanya)

2010 Norman Mailer Yaşam Boyu Başarı Ödülü (ABD)

2012 Sonning Ödülü

“Babam”, diyor Pamuk, “bir estetti. Paris’te yaşamayı seviyordu ve Flaubert çeviriyordu. Öldüğünde bana bir bavul dolusu el yazması bıraktı, o zaman onun da bir roman yazarı olduğunu öğrendim. Ama o nazlı biriydi ve bir yazar hayatının zorluklarına katlanmak istemiyordu. Ama beni her zaman cesaretlendirmişti: Ne yaparsam yapayım ailem benim çok yetenekli olduğumdan emindi.”

1970’te Robert Kolej’den mezun oldu. Pamuk o yıllarda “Tembel, başarısız, şımarık, durmadan şaka yapan ama okulda ressam olarak...” bilindi.“6-7 yaşlarında resme başlayan Pamuk, 22 yaşına kadar resme devam etti. 22-30 yaş arasında da günde on saat roman yazmaya çalıştı. Robert Kolej’in ardından dedesi ve babası gibi önce İstanbul Teknik Üniversitesi’nde mühendis olmak için öğrenime başladı (1970) ise de üçüncü yılın sonunda buradan ayrıldı. İstanbul Üniversitesi gazetecilik bölümüne geçti ve burayı 1977’de bitirdi, yüksek lisans öğrenimine başladı. Pamuk, 12 Eylül’den sonra çıkan kısa dönem askerlik imkânıyla Tuzla’da 4 ay olarak askerliğini yaptı.”

Birçok başka edebiyat ödülünün yanı sıra 2006 yılında Nobel Ödülünü kazanarak bu ödülü alan en genç kişilerden biri olmuştur. Kitapları altmış dile çevrildi, yüzü aşkın ülkede yayımlandı ve 11 milyon baskı yaptı. 2006 yılında TIME dergisi tarafından dünyanın en etkili 100 kişisinden biri seçilen Pamuk, Nobel ödülünü alan ilk Türk vatandaşıdır

Bir süre Taraf gazetesinde makaleler de yazmıştır.

Learn more about creating dynamic, engaging presentations with Prezi