1

Шартты оператор

Шартты оператор қандайда бір іс-әрекеттің орындалуын немесе орындалмауын берілген шартқа байланысты анықтайтын оператор. Бұл операторды программаның тармақталынуы үшін пайдаланады. Шартты оператордың құрлымы:

if шарт then 1-оператор else 2-оператор;

Шартты операторды қысқартылған түрдеде пайдалануға болады:

if условие then оператор;

Таңдау операторы

Таңдау операторы – белгілі бір варианттарға сәйкес таңдау жасауға және сол таңдауға сәйкес белгілі бір іс-әрекеттерді орындауға арналған оператор. Бұл оператор бірнеше шартты операторды пайдаланбай оларды ықшамды ұйымдастыруға мүмкіндік береді. Таңдау операторы:

case селектор of

Тізім1: Оператор1;

…

ТізімN: ОператорN;

else

Оператор;

end;

Шартсыз көошу операторы

Шартсыз көошу операторы – программаның ағымдағы орындалу жолынан басқа жолға ешбір іс-әрекетті орындамай көшіру үшін керек. Көшу белгілер көмегімен жүзеге асады. Белгі – программадағы белгілі бір оператордың алдында орналасқан, қос нүктемен ажыратылған идентификатор немесе таңбасыз 0 мен 9999 аралығындағы бүтін сан. Шартсыз көшу операторы: goto белгі;

ҚКҚұрама оператор.

ҚҚқҚҚКұрама оператор – begin және end операторларының арасында орналасқан, бір бірімен нүктелі үтір арқылы ажыратылған операторлар тобы.

Бос оператор.

2ЕТжБққК"A" қҚқққққққ қ

Бос оператор – (;) белгісі арқылы анықталады және программаның ке келген жерінде кездеседі. Бұл оператор нақты бір іс-әрекетті орындамайды, бірақ көп кездерде қажетті болып келеді.

Операторлар және оның түрлері.

ҚКатынау (доступ) операторы.

ҚКатынау операторы – белгілі бір объектілердің құрама боөлшектеріне жеңіл, әрі тез қол жеткізуге мүумкіндік береді. Оператор келесі туүрде аныкқталады: with объект do іс-әарекет;

Қкұрлымдық операторлар. ҚКұрлымдық операторлар – программаның орындалу барысын өозгертетін операторлар. Оларға келесі операторлар жатады: шартсыз көошу операторы; шартты оператор; танңдау операторы; қкайталану операторы;

Меншіктеу операторы

Бұл оператор Delphi тіліндегі программада өте жиі пайдаланылады және «:=» таңбасы арқылы жазылады. Айтылған оператор сол жақтағы айнымалыға оң жақтағы айнымалының мәнін меншіктейді. Мысалы А := 10;