Najświętsze Serce Pana Jezusa

Źródła biblijne

Niezwłocznie po objawieniach św. Małgorzaty zakon sióstr wizytek podjął starania w Stolicy Apostolskiej, w celu uczczenia Bożego Serca. Na prośbę biskupów francuskich po raz pierwszy Święto Najświętszego Serca Pana Jezusa obchodzono 20 października 1672. Uroczystość Najświętszego Serca Pana Jezusa, przypadająca w pierwszy piątek po oktawie Bożego Ciała, została ustanowiona przez papieża Klemensa XIII, 6 lutego 1765, początkowo dla Królestwa Polskiego, w wyniku zgody papieża na skierowany do niego memoriał biskupów polskich. Uroczystość tę rozszerzył na cały kościół dopiero papież Pius IX, 23 sierpnia 1856.

Następnie papież Leon XIII w encyklice z 25 maja 1899 Annum Sacrum - O poświęceniu się ludzi Najświętszemu Sercu Jezusowemu, zaproponował poświęcenie wszystkich ludzi Bożemu Sercu, który to akt został dokonany 11 czerwca przez duchowieństwo i wiernych na całym świecie. Za jego pontyfikatu, u schyłku XIX wieku zapoczątkowano zwyczaj poświęcenia się Sercu Jezusowemu, specjalnymi aktami w postaci intronizacji, do upowszechnienia której przyczynili się m.in. peruwiańczyk o. Mateo Crawley-Boevey czy polska Służebnica Boża Rozalia Celakówna.

• Słuchaj, Izraelu, Pan jest naszym Bogiem – Panem jedynym. Będziesz miłował Pana Boga twojego z całego swego serca, z całej duszy swojej, ze wszystkich swych sił. Niech pozostają w twym sercu te słowa, które ja dziś ci nakazuje (Pwt 6,4-5)
• Miłowałem Izraela, gdy jeszcze był dzieckiem i syna swego wezwałem z Egiptu... Ja uczyłem chodzić Efraima, na swe ramiona ich brałem; oni zaś nie rozumieli, że troszczyłem się o nich. Pociągnąłem ich ludzkimi więzami, a były to więzy miłości... Uleczę ich niewierność i umiłuję ich z serca, bo gniew mój odwrócił się od nich (Oz 11,14)
• Ukochałem cię odwieczną miłością, dlatego też zachowałem dla ciebie łaskawość... Oto nadchodzą dni... – kiedy zawrę z domem Izraela Nowe Przymierze... Umieszczę swe prawo w głębi ich jestestwa i wypiszę na ich sercu (Jr 31,3)
• Jeden z uczniów Jego - ten, którego Jezus miłował - spoczywał na Jego piersi (J 13, 23)
• Tylko jeden z żołnierzy włócznią przebił Mu bok i natychmiast wypłynęła krew i woda (J 19, 34)

Również następni papieże zwracali uwagę na kult Bożego Serca swoimi encyklikami: Pius XI w encyklice z 8 maja 1928 Miserentissimus Redemptor - O powszechnym obowiązku wynagradzania Najświętszemu Sercu Jezusa i Pius XII w encyklice z 15 maja 1956 Haurietis aquas - O kulcie Najświętszego Serca Jezusa.

W Kościele rzymskokatolickim czasem szczególnym jest miesiąc czerwiec, poświęcony krzewieniu kultu i nabożeństwa ku Najświętszemu Sercu Pana Jezusa.

Historia Kultu Najświętszego Serca Pana Jezusa

• Zwolennicy Kultu Bożego Serca podają, że rozwijał się on od samego początku chrześcijaństwa, a jego pierwszymi czcicielami byli Maryja i apostołowie. Serce Jezusa szczególnym kultem obdarzali święci:
• Antoni Padewski,
• Lutgarda,
• Katarzyna ze Sieny,
• Mechtylda z Hackeborn.

Szczególnymi postaciami związanymi z tym kultem są św. Jan Eudes, św. Małgorzata Maria Alacoque, Bernard Franciszek de Hoyos oraz bł. Maria od Boskiego Serca Droste zu Vischering. Prekursorem kultu w Europie był jednak – wcześniej od nich działający – polski jezuita Kasper Drużbicki.

Niekiedy Najświętsze Serce Pana Jezusa przedstawiane jest symbolicznie, w postaci samego płonącego serca otoczonego koroną cierniową, nad którym widnieje krzyż.

Kult Najświętszego Serca Pana Jezusa w Poznaniu

Serce Jezusa i Naród polski

Objawienia Małgorzaty Alacoque

Pomnik Serca Jezusowego, zwany też pomnikiem Wdzięczności, ustawiono w miejscu, gdzie dziś stoją Poznańskie Krzyże, a niegdyś straszył Polaków kanclerz Bismarck. Walka o pomnik przy ulicy Święty Marcin trwała wiele lat. Jej początki wiążą się ściśle ze Zjazdem Katolickim, jaki w 1920 roku odbył się w stolicy Wielkopolski. To właśnie wtedy padł projekt stworzenia w Poznaniu Pomnika Najświętszego Serca Pana Jezusa. Ustalono wówczas, że najlepszym rozwiązaniem architektonicznym będzie jego ustawienie na terenie między zamkiem a budynkiem Filharmonii. Od początku teza ta budziła jednak wiele zastrzeżeń ze strony władz miasta, jak i architektów. Twierdzono, że umiejscowienie pomnika jest w kolizji z koncepcją budowy świątyni wotywnej, którą forsowały władze. Forsowano również koncepcje... wyburzenia kościoła Świętego Marcina uważanego za brzydki i ustawienia pomnika na jego miejscu. Trudności w uzyskaniu pozwolenia na budowę trwały latami. Komitet budowy nie przejmując się brakiem akceptacji ze strony Magistratu, rozpisał konkurs na projekt pomnika. Co więcej, władze komitetu postanowiły przenieść konflikt do Warszawy i za pośrednictwem tamtejszych instytucji wpłynąć na poznańskie władze.

Naród polski został trzykrotnie poświęcony Sercu Jezusowemu. Po raz pierwszy 27 lipca 1920 przez biskupów na Jasnej Górze, następnie 3 czerwca 1921 na Małym Rynku w Krakowie oraz 28 października 1951 we wszystkich polskich kościołach. Szczególnym miejscem czci Bożego Serca w Polsce jest Bazylika Najświętszego Serca Jezusowego przy ulicy Kopernika 26 w Krakowie, będąca hołdem narodu Polskiego składanym Bożemu Sercu.

W latach 1673–1689 św. Małgorzacie osiemdziesięciokrotnie ukazywał się Chrystus z Sercem na piersiach przebitym i opasanym cierniową koroną, z którego wytryskują płomienie miłości, a w ich centrum jest krzyż. Podczas objawień Chrystus zapewnił ją o nieskończonym Miłosierdziu dla ludzi. Spośród licznych objawień wyróżnia się cztery tzw. wielkie objawienia:

• I objawienie - 27 grudnia 1673 - Moje Boskie Serce tak płonie miłością ku ludziom, że nie może dłużej utrzymać tych płomieni gorejących zamkniętych w moim łonie. Ono pragnie rozlać je za twoim pośrednictwem i wzbogacić ludzi swymi Bożymi skarbami. W nim znajdą wszystko czegokolwiek będzie im potrzeba dla ratowania swych dusz z przepaści zguby.

• II objawienie - 1674 - To nabożeństwo jest ostatnim wysiłkiem Jego miłości i będzie dla ludzi jedynym ratunkiem w ostatnich czasach." Będzie jakby „odkupieniem miłosnym, oswobodzeniem ich z mocy księcia ciemności." Będzie "pewnego rodzaju słodką wolnością dla nas w królestwie Jego miłości.

Formy kultu

No i udało się. Projekt ostatecznie zatwierdziły wszystkie ważne komisje, a Magistrat przypieczętował starania. Było to w 1928 roku. Wygrał projekt Lucjana Michałowskiego. Wykonawcą dzieła był Marcin Rożek. Ówczesny architekt miejski Władysław Czarnecki tak pisał o pomniku: ,,Największą wadą była źle uchwycona skala i przypadkowe ustawienie. Łuk jako brama tryumfalna nie zamykał żadnej perspektywy i donikąd nie prowadził. Idea zatem chybiona, forma niezgodna z treścią’’. Inna sprawa, że wcześniej projekt architekta został odrzucony, więc może nie było tak źle? Pomnik Wdzięczności odsłonięto w październiku 1932 roku. Stał przy Świętym Marcinie tylko siedem lat. Tuż po wejściu Niemców, władze okupacyjne nakazały jego rozebranie. Wysadzanie poszczególnych elementów miał nadzorować syn Greisera - namiestnika Kraju Warty. Tym samym odwdzięczono się, za zniszczenie pomnika Bismarcka, który stał w tym samym miejscu do 1918 roku... W 1956 roku po placu przeszedł tłum protestujący przeciw powszechnej biedzie. Ten sam tłum dał początek Poznańskiemu Czerwcowi. Kilkadziesiąt lat później na miejscu, gdzie niegdyś stał Bismarck, a po nim Chrystus, stanęły Krzyże.

W katolicyzmie kult Serca Jezusowego przejawia się:

• w odprawianiu nabożeństwa do Najświętszego Serca Pana Jezusa
• w ustanowieniu uroczystości Najświętszego Serca Pana Jezusa
• w odprawianiu pierwszych piątków miesiąca
• w nabożeństwie Godziny Świętej
• w odmawianiu litanii do Najświętszego Serca Pana Jezusa, nowenny do Najświętszego Serca Pana Jezusa i koronki do Najświętszego Serca Pana Jezusa
• w śpiewaniu pieśni do Serca Jezusowego czy Godzinek o Najświętszym Sercu Pana Jezusa
• w nazywaniu parafii i kościołów wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa

• III objawienie - 2 lipca 1674 - Oto Serce, które tak umiłowało ludzi a w zamian za to otrzymuje niewdzięczność, wzgardę i zapomnienie. Sprawia mi to przykrzejszą udrękę niż wszystko, co wycierpiałem w czasie mej męki: a to tak dalece, że jeśliby mnie choć trochę ukochano, to za nic bym sobie uważał wszystko, co wycierpiałem dla ludzi i pragnąłbym, o ile byłoby to możliwe, uczynić dla nich jeszcze więcej; lecz oni na wszystkie moje wysiłki czynienia im dobrze odpowiadają oziębłością i wzgardą. Żebyś zaś mogła Mi towarzyszyć w tej pokornej modlitwie, jaką Ja wówczas zanosiłem do Ojca, wstaniesz pomiędzy jedenastą a dwunastą godziną w nocy, upadniesz na twarz i spędzisz ze mną jedną godzinę; będziesz wzywała Bożego Miłosierdzia dla uproszenia przebaczenia grzesznikom i będziesz starała się osłodzić Mi choć trochę gorycz, jakiej doznawałem z powodu opuszczenia mnie przez uczniów... Obiecuję w nadmiarze Miłosierdzie Serca Mego, że Jego Miłość wszechpotężna udzieli wszystkim, którzy komunikować będą przez dziewięć pierwszych piątków miesiąca z rzędu, łaski pokuty ostatecznej, że nie umrą w stanie niełaski ani bez sakramentów świętych i że Moje Serce będzie dla nich bezpieczną ucieczką w ostatniej godzinie ich życia.
• IV objawienie - 13–20 czerwca 1675 - Oto Serce, które ogromnie umiłowało ludzi, że niczego nie szczędziło, aż do zupełnego wyniszczenia Siebie, dla okazania im Swej miłości, a jednak w zamian za to doznaje od większości ludzi gorzkiej niewdzięczności, wzgardy, nieuszanowania, lekceważenia, oziębłości i świętokradztw, jakie Mi oddają w tym Sakramencie Miłości. Lecz najbardziej boli Mnie to, że w podobny sposób obchodzą się ze Mną serca służbie Mojej szczególniej poświęcone. Dlatego żądam, żeby pierwszy piątek po oktawie Bożego Ciała był odtąd poświęcony, jako osobne święto na uczczenie Mojego Serca i wynagrodzenia mi przez Komunię Świętą i inne praktyki pobożne zniewag, jakich doznaję, gdy wystawiony Jestem na ołtarzach. W zamian za to obiecuję ci, że Serce Moje wyleje hojne łaski na tych wszystkich, którzy w ten sposób oddadzą Mu cześć lub przyczynią się do rozszerzenia Jego święta.

Pieśni o Najświętszym Sercu Pana Jezsa

Najświętsze Serce Pana Jezusa

• Kiedyś, o Jezu
• Kochajmy Pana
• Najświętsze Serce Boże
• Nie opuszczaj nas, Jezu
• O niewysłowione szczęście
• Pobłogosław, Jezu drogi
• Serce Twe Jezu
• Twemu Sercu cześć składamy
• Z tej biednej ziemi