Polityka międzynarodowa ostatnich Jagiellonów.

Rządy Jana Olbrachta.

Hołd pruski – 1525 r.

• 1494 r. zjazd Jagiellonów w Lewoczy

- Jan Olbracht,

- Władysław II Jagiellończyk - król Czech i Węgier,

- Zygmunt Jagiellończyk.

• zjazd dotyczył polityki dynastycznej rodu, w tym rywalizacja z Habsburgami.

Albrecht Hohenzollern

a. ostatnia wojna z zakonem krzyżackim - 1519-1521

• zawiązanie koalicji antypolskiej przez Albrechta Hohenzollerna

– udział w koalicji zakonu, Moskwy, Brandenburgii i cesarstwa,

– wypowiedzenie wojny zakonowi przez Polskę – 1519 r.

b. Traktat krakowski – 1525 r.

• sekularyzacja zakonu krzyżackiego,
• ustanowienie Księstwa Pruskiego – władzę obejmuje Albrecht Hohenzollern jako dziedziczny książę

c. Hołd pruski Albrechta Hohenzollerna – 1525 r.

• Księstwo Pruskie lennem Polski,
• prawa i obowiązki Albrechta Hohenzollerna i jego następców:

– prawo do zasiadania w polskim senacie

– obowiązek pomocy królowi Polski

– król Polski ma prawo rozstrzygania sporów między księciem a jego poddanymi

• Jan Olbracht prowadził aktywną politykę ekspansji:

- podjął wyprawę na Mołdawię - która zakończyła się klęską wojsk polskich,

• 1497 r. bitwa pod Koźminem (porażka),
• 1501 r. śmierć króla.

Złoty wiek

J. Matejko, Hołd pruski.

• okres panowania ostatnich Jagiellonów i pierwszych królów elekcyjnych,
• silna pozycja na arenie międzynarodowej,
• rozwój we wszystkich dziedzinach życia.

Węgry i Czechy w polityce Jagiellonów.

a. Zjazd w Wiedniu – 1515 r.;

b. zobowiązania Maksymiliana I:

• poparł plany zorganizowania antytureckiej krucjaty,
• zobowiązał się zaprzestać popierania Moskwy przeciwko Polsce,
• zobowiązał się zaprzestać popierania Zakonu Krzyżackiego przeciwko Polsce.

c. zobowiązania Jagiellonów:

• oddanie Habsburgom tronów Czech i Węgier w przypadku wymarcia panującej tam linii męskiej Jagiellonów,
• małżeństwa: Ludwika z wnuczką Maksymiliana I oraz siostry Ludwika z wnukiem Maksymiliana Ferdynandem.

Zygmunt III August

Bona Sforca

Maksymilian I Habsburg

d. objęcie tronów Węgier i Czech po śmierci Władysława Jagiellończyka przez Ludwika II Jagiellończyka.

Zygmunt I Stary

Panowanie Aleksandra Jagiellończyka.

Ferdynand I Habsburg

Walka o dominium Maris Baltici (o dominację nad Bałtykiem)

• jako Wielki Książę Litewski walczył z Iwanem III Srogim (bez sukcesów),
• rządy sprawował 5 lat, zmarł w 1506 r.

Zygmunt August:

• 1549 r. - układ z Habsburgami,
• próba rozszerzenia wpływów Polski nad Bałtykiem,
• konflikt z Gdańskiem,
• 1568 r. powołanie Komisji Morskiej,

Sytuacja w basenie Morza Bałtyckiego:

• rywalizacja Polski, Litwy, Szwecji, Danii i Rosji o wpływy w Inflantach,
• dążenia ekspansjonistyczne Moskwy, zmierzające do wywalczenia dostępu do portów bałtyckich,
• przymierze polsko-litewskie przeciwko Moskwie.

I wojna północna (1563-1570)

wojna sprzymierzonych: Polski, Litwy i Danii z Moskwą i Szwecją,

skutki:

– pokój w Szczecinie między Danią i Szwecją,

– rozejm polsko-moskiewski,

– Polska zatrzymała Inflanty, a Moskwa Narwę i Dorpat,

– Szwecja otrzymała Estonię.

Panowanie Zygmunta I Starego

• 1503 r. - Moskwa zajęła ziemię czernihowską, siewierską

i część smoleńskiej;

• wznowienie działań wojennych w 1507 r.:

- zdobycie przez wojska moskiewskie Smoleńska – 1514 r.

- zwycięska dla wojsk polskich bitwa pod Orszą – 1514 r.

Przyłączenie Mazowsza do Korony

a. południowa część Mazwowsza została przyłączona do Korony przez Kazimierza IV Jagiellończyka,

b. Płock został włączenie do Korony przez Jana I Olbrachta po bezpotomnej śmierci Janusza II,

c.przyłączenie pozostałej części Mazowsza po śmierci ostatnich książąt.

Polityka międzynarodowa ostatnich Jagiellonów.