Copy of Copy of Copy of хроматография

Кіріспе

Биологиялық құрылымдар беттік қабат арқылы бөлінген кем дегенде екі фазадан тұратын гетерогенді жүйелер. Фазалардың бөліну шекарасы, бөліну қабаты термодинамикалық параметрлері бойынша екі фазадан ерекшелінеді. Сондықтан фазалардың бөліну бетінде адсорбция, беттік керілу, т.б беттік құбылыстар орын алады.

Дәрі-дәрмек өндірісінде адсорбция,жұғу,адгезия сияқты беттік құбылыстар маңызды қызмет атқарады.

Ион алмасу адсорбциясы

Ерімейтін адсорбент беттік қабатынан диссоциацияланып, ерітіндіге қандай-да бір мөлшерде катиондар немесе аниондар беріп, сол мөлшердегі анион мен катиондарды жұтады.

Сорбция процесстерінің маңызы заманға сай одан әрі дамуда және медицинаның дамуының арқасында сорбция үрдістерінің маңыздылығы одан сайын жандана түсуде.Мысалыға ион алмасу адсорбциясын қарастырсақ,бұл әдіспен біз тек суды тазалауды ғана жүзеге асырмаймыз, онымен қоса бұл әдіс тамақ өнеркәсібінде де,жеміс-жидек шырындарын зиянды заттардан тазалау кезінде, медицина да т.б қолданылады.

Адсорбциялы хроматография

Хроматографияның жіктелуі(адсорбент пен бөлінетін қоспаның агрегаттық күйіне байланысты)

Хроматография

(жүргізу тәсілдері бойынша)

Элюентті

Ығыстырғыш хроматография

Адсорбентпен толтырылған бағанның жоғарғы бөлігінен адсорбцияланатың және зерттелетін сұйықтықты енгізеді.

Мұнан соң бағана үстімен элюент жыбереді,элюент біртіндеп компоненттерді жуады.Нашар адсорбцияланатын компонент бағанадан бірінші болып шығады.

Бұл әдісте күшті адсорбцияланатын зат жуғыш сұйықтық ретінде қолданылады, сол себепті ол екі компонетті де төмен қарай ығыстырады.Біраз уақыттан кейін компонентердің таралуы байқалады.

Адсорбция

Фронтальды хроматография

Бастапқы қоспаны алдымен бағанадан өткізеді. Біраз уақыттан кейін компоненттің нашар адсорбцияланатын жағдайы орнайды. Бағана арқылы қоспаны тағы жіберсек, бір мезгілден соң таза зат бөлініп шығады.

Хроматография

(бөлу үдерісінің механизмі бойынша)

Адсорбциялы хромотография

Химиялық адсорбция - химиялық күштер (иондық, ковалеттік) арқылы болады. Адсорбцияға қарсы құбылыс - десорбция.

Физикалық адсорбция – десорбция қайтымды процесс, ал химиялық адсорбция - қайтымсыз немесе қайтымды болса десорбцияланған заттың адсорбцияланатын зат басқа болады.

Физикалық адсорбцияда адсорбаттан адсорбентке электрондардын өтуі болмайды, ал химиялық адсорбцияда - болады, сол кезде жана химиялық беткі қосылыс пайда болады. Физикалық адсорбция - Ван-дер-Вальс күштері, немесе молекулааралық күштер арқылы өтеді. Олар зарядталған молекулалар арасында болады, күштердің энергиясы өте аз.

Аффинді хроматография

Адсорбциялы хроматография

Жоғары молекулалық және басқа да активті қосылыстардың, кез келген қоспадан өзінің анықталатын затын білу және олармен әрекеттесу болып табылады.Мысалы;антиген өзінің антиденесін, ал гормон өзінің рецепторын біледі.

Бұл әдіс заттарды бір-бірінен ажырату, олардың әртүрлі адсорбциялануына және қозғалу жылдамдығының түрліше болуына негізделген

Ион алмасу хроматографиясы

Гель-хроматографиясы

Таралу хроматографиясы

Орындаған:Кулмаганбетова Д.Д

Ерітіндідегі иондардың қайта алмасуына негізделген.

Гель-хроматографиясы арқылы қоспадағы заттарды бөлгенде жылжымайтын фазаның қызметін аз активтелген кеуектері бар материалдар (гельдер) атқарады, олар зат молекуласын белгілі бір формасы мен өлшемдерін ұстап тұрады.

Заттың екі сұйық немесе сұйық және газды жылжымайтын фазалар аралықтарында ерігіштіктеріне байланысты әртүрлі таралуына негізделген. Сұйықтық хроматография әдісінде жылжымайтын фаза пленка немесе қабат аралығында өтеді.

Жоспары:

Хроматография

Адсорбциялы хроматография

Хроматография сорбция мен десорбция процестерінің көп рет қайталануына негізделген динамикалық талдау әдісі.

Хроматография — екі араласпайтын фазалар – қозғалыссыз және қозғалмалы фазалар арасында компоненттердің тепе-тең таралуына негізделген қоспаларды бөлудің физикалық-химиялық әдісі.

Кіріспе

Негізгі бөлім:

• Адсорбция және оның түрлері
• Хроматография және оның түрлері
• Күшті электролиттердің адсорбциясы және ион алмасушы адсорбция
• Адсорбциялық хроматография. Фрейндлих және Ленгмюр адсорбциясы

Қорытынды

Әдебиеттер

Адсорбция дегеніміз қатты немесе сұйық заттардың бетінде газдың немесе еріген заттардың сіңірілу үдерісі арқылы концентрацияларының өсуін айтады.

Күшті электролиттердің адсорбциясы

Жылжымайтын фаза ретінде ұнтақталған заттар-алюминий оксиді, силикагель, крахмал, цеолиттер, активтелген көмір және т.б. қолданылады.

Жылжығыш фаза қызметін сұйық (колонкалы (бағаналы) немесе жұқа қабатта өтетін хроматография) немесе газ (газды-адсорбционды хроматография) атқарады.

Сорбция

а- адсорбент

b-адсорбат

c-адсорбтив

Күшті электролит ерітінділерінде еріген заттар толығымен иондалған күйде болады;иондар полярлы адсорбенттерде адсорбцияланады,ал бейполяр адсорбенттерде адсорбцияланбайды.Күшті электролиттер адсорбциясының негізгі факторы - заряд белгісі болып табылады.Оң бетке - аниондар,ал теріс бетке - катиондар адсорбцияланады.

Сұйық заттар мен қатты денелердің газ немесе еріген заттарды сіңіру үдерістері әртүрлі механизммен жүретін үдерістерді сорбция деп атайды.

Адсорбция

Абсорбция

Сорбент және сорбат

Таңдамалы адсорбция

Қорытынды

Адсорбция - заттың фаза көлемінен фазалар бөліну бетінде концентрлеуі, қатты сіңіргіш бетінде газ немесе бу молекулаларының концентрлеуі. Мысалы, улы немесе зиянды газдарды активті көмір арқылы сіңіру.

Абсорбция – ол қатты немесе сұйық заттардың барлық көлемінде газ немесе будың сіңірілуі.Қатты заттарда газдар диффузиясы өте баяу өткендіктен, абсорбцияны аяқтау үшін, көп уақыт қажет.

Сорбтив

Ленгмюрдің мономолекулалық адсорбция теориясы

Сорбция

Эквивалентті адсорбция

Иондардың таңдамалы адсорбциясы Ф.Панет пен К.Фаянс ережесіне бағынады:

ертінідіден адсорбент бетінде оның кристалдық торын құрауға қатысатын немесе ондағы қарама-қарсы зарядты иондармен қиын еритін қосылыс бере алатын иондар тез адсорбцияланады.Адсорбент бетінде онымен химиялық ынтықтылығы жоғары және қатты фазаға қарағанда ерітіндідегі химиялық потенциялы жоғары ион бірінші болып адсорбцияланады.

Ленгмюрдің теориясы тек газ және ерітінді адсорбция құбылыстарын сипаттауда ғана қолданылады.

Назарларыңыза рахмет!!!

Капиллярлы конденсация

Хемосорбция

-газ адсорбциясы үшін

Капиллярлы конденсация – сорбенттің саңылауларында немесе капилярларында сұйық фазаның пайда болуы. Мысалы: силикогель, активтельген көмірде органикалық заттың буы конденсациясы. Табиғи құбылыстарда судың топырақта өтуі, жинақталуы, ұсталуы.

Хемосорбция – газ, бу , сұйықтар қатты немесе сұйық сіңіргіштермен әрекеттесіп, нәтижесінде беткі химиялық қосыластар пайда болады. Мысалы. Металдардың оттекті сіңіруі, платинаның СО сіңіреді, этилен – никелде сіңіріледі.

Эквивалентті адсорбция кезінде электролит молекуласы түгелдей сіңіріледі. Берілген электролиттің жақсы адсорбцияланатын ионы өзінің екінші нашар адсорбцияланатын ион жұбын адсорбент бетіне тартады. Мұнда екінші ионның адсорбциялағыш қабілеті артады, ал ерітіндідегі адсорбцияланатын басқа иондар бірінші ионның адсорбциялануын төмендетеді. Осылайша соңында екі ион бірдей адсорбцияланады. Адсорбцияның бұл түрі әлсіз электролиттерге тән.

-ерітінділер адсорбциясы үшін