Gjimnazi i shkencave natyrore " Xhavit Ahmeti "

Fakte:

Ushqimit i duhen rreth 10 sekonda për të udhëtuar nëpër ezofag.

Ushqimi qëndron në stomak për rreth katër orë.

Acidi i stomakut është aq i fuqishëm saqë mund të shkrijë metalin.

Muri i stomakut mbrohet nga acidet e stomakut me anë të një veshjeje (shtrese) të hollë mukoze.

Gjimnazi i shkencave natyrore " Xhavit Ahmeti "

Pse trupi ka nevojë për ushqim?

Trupi juaj ka nevojë për ushqim që të mund të ndërtojë dhe riparojë vetveten. Po ashtu ka nevojë për ushqim për të përftuar energji kimike për proceset që duhet të kryejë. Përpara se trupi të mund të përdorë ushqimin që ju hani, ai duhet ta thyejë atë në pjesë të vogla, të quajtura lëndë ushqyese, të cilat më pas mund të thithen dhe të kalojnë në qarkullimin e gjakut. Procesi i thyerjes dhe thithjes së ushqimit quhet tretje.

Cfare i ndodh ushqimit ?

Lëvizja e muskujve e shtyn ushqimin poshtë në ezofagun tuaj drejt stomakut me një shpejtësi prej 2.5 deri në 5 cm për sekondë. Më tej, kur kalon nëpër zorrë, ushqimi lëviz më me ngadalë për të lejuar thithjen e lëndëve ushqyese. Ushqimi lëviz në zorrën e hollë me një shpejtësi prej 1 cm për minutë.

Kuriozitet: nga një skaj në skajin tjetër të tubit tretës, gjatësia shkon rreth 7 m.

Sistemi i organeve tretëse te njeriu

Sistemi tretës

Prof : Naser Aliu

Punoi Shaqir Maliqi

Funksioni tretës

Funksioni sekretor

enzimet e shumta që prodhohen dhe sekretojnë nga gjëndrat e ndryshme të aparatit tretës bëjnë përpunimin kimik të ushqimit, duke i zbërthyer materiet e ndërlikuara në përbërës të thjeshtë

.

Qyteti

Email Adresa

Data

- në pjesë të ndryshme të gypit gjenden gjëndra të shumta që sekretojnë lëngje dhe enzime specifike që ndihmojnë tretjen

11 Maj 2016

maliqishaqir@gmail.com

Gjilan

Aparati tretës te njeriu fillon me gojën dhe përfundon te anusi.

Procesi i të ushqyerit:

marrja e ushqimit

tretje

thithje

veçim mbeturinash

Tretja brendaqelizore

lloji më i thjeshtë i tretjes

Fagocitozë ose Pinocitozë

Vakuola që përmbajnë ushqimin dhe Lizozome, fshikëza me enzima

Tretja jashtëqelizore

Qeliza sekretuese që sekretojnë enzima dhe i derdhin në zgavrën tretëse.

Goja – Dhëmbët

Dhëmbët prerës(coptojnë ushqimin)

Dhëmballët(bluajnë ushqimin)

Pështyma (99% ujë + MUCINË + AMILAZË)

Njom masën ushqimore dhe fillon tretjen, pjesërisht.

Gjëndrat e pështymës

Gjëndra e nëngjuhës

Gjëndra e nënnofullës

Gjëndra parotide

Faringu – Glota dhe Epiglota ndajnë rrugët e frymëmarrjes(Laringu) nga aparati tretës(Ezofagu).

Ezofagu (Kapërcyelli) – Sfinkter + lëvizje peristaltike.

Funksion thithës/lëvizor

Stomaku

Zorra e hollë

Mëlçia

Pankreasi

Tretja përfundimtare

PROTEINAT => AMINOACIDE të lirë

LYRAT => GLICEROL + AC. LYRORE

ACIDET NUKLEIKE =>NUKLEOTIDE të lira

SHEQERNAT => GLUKOZ

gypi tretës është i pajisur

me muskulaturë e cila lejon

tkurrjen e tij , këto tkurrje,

lejojnë lëvizjen e ushqimit

nga një pjesë e gypit në pjesën

tjetër.

produktet e zbërthimit zimatik të ushqimeve do të ishin pa vlerë nëse ato nuk resorbohen dhe nuk kalojnë në gjak edhe në limfë. Zorra e hollë është organi i duhur.