lurraren sorrera
Frantsizko Aita Santuak liburu batz, enziklika bat, idatzi du orain dela denbora gutxi,
"Laudato si', mi' signore" izenekoa. Liburuak 6 kapitulu ditu.
Liburuaren gai nagusia galdera baten inguruan dago azaduta:
Nolako mundua utzi nahi diegu gure ondorengoei?
Honek ez du zerikusia bakarrik inguruarekin eta galdera honek bestegaldera batzetara eramaten gaitu:
Zertarako gaude mundu horretan?
Zertarako etorri ginen?
Zertarako behar gaitu munduak?
Liburuaren tituluak kantu batera gogoratzen gaitu eta kantu honek esaten du Lurra, gure bizilekua, ahizpa baten modukoa dela. Gu Lurraren zati bat gara eta Lurratik ateratako elementuz eginda gaude.
Aita Santuak esaten digu entzun behar ditugula Lurraren kezkak eta gure familia eta lagunekin batera gure bidaia aldatu behar duguña Lurra ulertzeko eta laguntzeko.
Hala ere, Aita Santuak onartzen du gizarteak zken urteetan zehar Lurraren arazoekin askoz kontzientiatuagoa dagoela.
Lehenengo kapituluetan Lurraren arazoei buruz Lurraren sorrera kontatzen duen evangelioari buruz eta krisi ekologikoaren giza sustraiari buruz. Azken bi kapituluetan ekologia integralari buruz hitz egiten du. Ondoren hainbat jarraibide ematen dizkigu eta azkenik Hezkuntza eta espiritualtasun ekologikoari buruz hitz egiten amaitzen du liburuak.
GREENPEACE
Misioa eta ikusketa:
Greenpeace organizazio independente bat da, batez ere politikan eta ekonomikan, ¨ ez biolentzia ¨ kontzeptua erabiltzen duena. Honekin saiatzen dira atentzio publikoa erakartzen ingurumen arazoak konpontzeko behar diren konponketak sortzeko eta etorkizunean bakea edukitzeko.
Helburuak
-Biodibertsitatea babestea
-Itsasoen, lurraldeen, airearen eta uraren kontaminazioa eta abusuak saihestea
-Amenaza nuklear guztiekin amaitzea
-Bakea bultzatzea
Baloreak
# Errespontsabilitate pertsonala eta ez biolentzia: Haiek beren ekintzez arduratzen dira eta ez biolentzia bilatzen dute. Greenpeace-ko kideak badakite biolentziarik gabe lan egingo dutela beti.
# Independentzia: Independenteak dira politikako eta ekonomiako arloetan.Ez dute gobernutik edo enpesatik dirua onartzen.Haiek bakarrik lortzen dute dirua donazionen bidez eta sozioen cuoetatik. Kanpainak eta aldaketak lortzeko aukerak haien askatasuna ematen diete.
# Greenpeace ez dauka betirako lagunik ez enemigoak:Inguruneko kaltean eta kalteetarako laguntzan ez dauka betirako aliatuak edo adberzarioak. Haien prioritatea ingurutarako onurak dira baina haiei ez zaie hitzak inportatzen egintzak baizik.
# Soluzioak: Greenpeacean soluzioak bilatzen dute debateen bidez. Ez dute lan egiten arazoak txikitzeko, ezabatzeko baizik. Horretarako adibidez lan egiten hari dira itsasoak laguntzeko erreserba maritimoekin.
AMIGOS DE LA TIERRA
Munduaren organizazio handiena da milioi bat baino sozio gehiagoekin eta 70 herrialdeetan dago .Haien misioa: munduko gizartearen portaeran aldaketa bat lortzea ingurunearekin errespetuagoak , justuagoak eta solidarioagoak izateko.
NATURAREKIN ERLAZIONATUTAKO GAUZAK
gizartearen arazoak munduan
matxismoa
razismoa / arrazakeria
gure iritzia
Gaur egun, emakumeen aurkako indarkeria pandemia global bat da. Osasunaren Mundu Erakundearen (OME) arabera, pandemia hau gure planetaren emakumeen herenari eragiten dio. Azken hamarkadan, Espainian, 658 emakume hil egin dira gizonezko indarkeriaren ondorioz.
Indarkeria sexista oso keskagrarria da Asia Pazifikoko herrialde batzuetan, adb. Bangladesh, Kanbodia, Txina, Indonesia, Sri Lanka eta Papua Ginea. 10.000 gizonei egindako ikerketa batean, ia inkestatuen laurden bat onartu zuten beraien umeei edo emakumeeri noizbait bortxatu zietela.Sexu-abusuak egin zituzten gizon gehienek ez zuten inolako lege ondorioak izan.
Gizonek eman duten arrazoi arruntena hau da: haiek pentsatzen dute emakume batekin sexua izan ahal dutela bere baimenik gabe.
Arraza-bereizkeria gertatzen da persona talde batek edo erakunde batek tratamendu ezberdinak ematen dituenean pertsona baten arraza edo jatorria kontuan hartuta. Horrek pertsonen oinarrizko eskubideei eta giza duintasunari erasotzen dio.
Arrazakeria historia osoan zehar egon da, batez ere XX. mendean zehar. Garai hartan diskriminazioa egon da Amerikan eta apartheid Hegoafrikan ere.
Nazioarte mailan egindako aurrerapenei esker, arrazakeria eta horiekin lotuta dauden intolerantzia gero eta gutxiago gertatzen da gaur egun. Hala ere, intolerantzia eta aurreiritziak herrialde guztien erronka bat dira.
homofobia
Diskriminazioaren aurkako legeak egon arren, homosexualen aurkako intolerantzia oraindik existitzen da. 55 herrialdetan orientazio sexualaren askatasuna ez da onartzen. Gure gizarteetan homofobia modu askotan agertzen da, hezkuntza, lana eta maila sozialean.
Espainian homosexualen diskriminazioa ez dago onartuta. Baina homosexualek ezin dira elizatik ezkondu, eta ezin dute nazionalizatu adopzioa edo ondorengotza eskubideak. Honek erakusten du homosexualak ez dituztela heterosexualen eskubide berberak.
Hainbat organizazio homosexualen aurkako erasoak salatu egin dituzte, baina oraindik bide luzea geratzen da hau gustiz berdindua egon arte.
gudak
erlijioa
SIRIA eta IRAK: sei urte baino gehiagoko borroka, 500.000 hildak eta 12 milioi inguru errefuxiatuak.
YEMEN: Yemen-en gerrak beste katastrofe humanitarioa eragin du eta arabiar munduko herrialde pobreenak suntsitu egin ditu. Gero eta jende gehiagok urgenteki behar du janaria, su-etena jarraitua eta akordio politiko bat.
MEXICO: argi dago tentsio handia dagoela Estatu Batuen eta Mexikoren artean Trump kanpainaren ondoren. Bera izan zen bi herrialdeen arteko mugan horma bat eraikitzeko agindu zuena.
Zalantzarik gabe, historian zehar gatazka asko egon dira erlijio arrazoiengatik.
Adibidez, kristautasunean:
• Gurutzadak: XI. mendean egon ziren musulmanen kanpainak Lur Santua berreskuratzeko, eta Bizantziar Inperioari laguntzeko.
• Frantziako Erlijio Gerra: XVI. mendean Frantzian gerrak batzuen segida bat egon zen katolikoen eta protestante higanoten artean.
• Hogeita Hamar Urteko Gerra eta beste guda bat XVII. mendean eta gaur egun Alemanian, katolikoen eta protestanteen arteko gerrak egon dira.
•Islaman, Jihad kontzeptuak, literalki "borroka" esan nahi du , baina kontzeptua gerraren hedapen eta lurralde Islamiarraren defentsa deskribatzeko erabiltzen da. Adibidez Irailaren 11n Estatu Batuetan gertatu ziren erasoak.
planetaren eboluzioa eta gizakiaren rolla eboluzio horretan
frantsizko
aita santuaren iritzia
erlijioaren ikuspuntua
Milioi urteetan zehar, gure planeta aldatzeko prozesu konstante batean egon da. Klima aldaketen bidez, gaur egungo Lurraren lurrazala aldatu egin da eta gizakien presentziak, ere lagundu egin du. Azpaldian, baso zabalak sortzen eta egoten ziren baina gaur egun, urbanizatutako zona handiak daude edo eragindako suek sortutako basamortu zonak.
Aldaketa batzuk sortu egin dira aldaketa klimatikoaren ondorioz eta beste batzuk gizarkiaren presentziaren ondorioz. Irudi hauek Lurraren aldaketak erakusten dituzte eta Lurraren eboluzioa ikusi ahal da 20-100 urteetan zehar.
GALDERAK
Zure ustez Lurra asko aldatu egin da?
Gizakia eragile bat izan dela uste duzu?
Erlijioaren eta Elizaren ikuspuntutik, mundua eta Lurra, Jainkoak egin zituen. Haien ustez, Lurra 7 egunetan sortu zen. Biblian, bi leku desberdinetan azaltzen da Lurraren sorrera, Gn 1,1-2,4ª eta Gn 2,4b-25.
Jainkoa bakarrik zegoen munduan, Jainkoa betierekoa da eta oso desberdina, ahalduna. Lurraren sorrra Genesian dago idatzita, Bibliaren lehenengo liburuan.
Genesiaren arabera, 1. egunean eguna eta gaua sortu zituen; 2. zerua eta itsasoa; 3. lurra eta landaredia; 4. izarrak, eguzkia eta ilargia; 5. itaso- animaliak; 6. lur-animaliak eta gizakiak eta 7. atsedena hartu zuen
zientziaren ikuspuntua
Beste aldetik, zientziaren ikuspuntua dago. Haren araberan Lurra, eta materia guztia duela 15.000 milioi urte sortu zen.
Data horretan, materia guztia espazioaren zati txiki batean zegoen pilatuta eta momentu batean esplotatu zuen eta materia norabide guztietara atera zen energia handiz.
Haren arteko talkek egin zuten materia gehiago pilatzea leku batzuetan beste batzuetan baino gehiago eta horrela lehenengo izarrak eta galaxiak sortu egin ziren. Momentu horretatik aurrera, Unibertsoak mugimendu eta eboluzio amatezina eta jarraitua izan du.
lehenengo organisazioak mundua eta natura babesteko
ABESTIA: We are the world
(Michael Jackson)
BERRIA
Deja un mundo mejor a las futuras generaciones al cuidar el medio ambiente
https://www.debate.com.mx/prevenir/Construye-un-mejor-futuro-protegiendo-el-medio-ambiente-20170419-0236.html
We are the world,
We are the children
We are the ones who make a brighter day
So, let's start giving
There's a choice we're making
We're saving our own lives
It's true we'll make a better day
Just you and me
When you're down and out
There seems no hope at all
But if you just believe
There's no way we can fall
Well, well, well
Let's realize that a change can only come
When we stand together as one
We are the world,
We are the children
We are the ones who make a brighter day
So, let's start giving
There's a choice we're making
We're saving our own lives
It's true we'll make a better day
Just you and me
There comes a time when we heed a certain call
When the world must come together as one
There are people dying
And it's time to lend a hand to life
The greatest gift of all
We can't go on pretending day by day
That someone somewhere will soon make a change
We're all a part of God's great big family
And the truth, you know,
Love is all we need
We are the world,
We are the children
We are the ones who make a brighter day
So, let's start giving
There's a choice we're making
We're saving our own lives
It's true we'll make a better day
Just you and me
Send them your heart so they'll know that someone cares
And their lives will be stronger and free
As God has shown us by turning stone to bread
And so we all must lend a helping hand
FILMA: Erin Brockovich