Odmienność i dysfunkcje

Odmienność i dysfunkcje seksualne

Wpływ seksu na jakość

pożycia małżeńskiego

• Seks a fizyczność – inne sposoby osiągania satysfakcji seksualnej na przykładzie choroby onkologicznej

Sandra Boniakowska

Urszula Ropelewska

Ewa Topolewska

• Seksualne funkcjonowanie w małżeństwie i własny obraz kobiet po leczeniu raka macicy. Perspektywa pacjentek i perspektywa ich zdrowych mężów (Agnieszka Pietrzyk,Oddział Onkologiczny Szpitala im. S. Leszczyńskiego)

IV. Rola płciowa

Bezpośrednia terapia seksualna

(Masters & Johnson) –

przykład treningu behawioralnego

V. Realizacja seksualna

Publiczne wyrażanie tożsamości płciowej

Stopień adekwatności zachowań z odpowiednią osobą i w odpowiedniej sytuacji erotycznej

Na tym poziomie występują dysfunkcje seksualne

-klienci w sposób otwarty trenują zachowania seksualne poprzedzane systematycznymi dyskusjami z terapeutą.

- problemy seksualne często nie tkwią w jednej osobie tylko w relacji.

- odpowiednia fizyczna stymulacja partnera przed partnerkę

ognisko zmysłowe – gł. strategia,

-założenie: niepokój występujący podczas stosunku blokuje podniecenie i odczuwanie przyjemności

-główny cel: ograniczenie niepokoju

-trzy fazy:

1. sprawianie przyjemności (bez stosunku),

2. stymulacja narządów płciowych (bez stosunku)

3. stosunek bez przymusu.

ZABURZENIE OBNIŻENIA ORAGNIENIA SEKSUALNEGO

ZABURZENIA PRAGNIENIA SEKSUALNEGO

AWERSJA SEKSUALNA

ZABURZENIE EREKCJI U MĘŹCZYZN

ZABURZENIA PODNIECENIA SEKSUALNEGO

ZABURZENIE PODNIECENIA SEKSUALNEGO U KOBIET

PRZEDWCZESNY WYTRYSK

ZABURZENIA ORGAZMU

OPÓŹNIONY WYTRYSK

ZABURZENIA ORGAZMU U KOBIET

DYSPAREUNIA

ZABURZENIA BÓLU SEKSUALNEGO

WAGINIZM

Pięć warstw życia erotycznego

III. Preferencje seksualne

Typy osobników, części ciała i sytuacja będące obiektem fantazji i pobudzenia seksualnego, nie są uniwersalne

I. Tożsamość płciowa

II. Orientacja seksualna

III. Preferencje seksualne

IV. Rola płciowa

V. Realizacja seksualna

Behawioralna terapia:

ZABURZENIA: parafilie – są to zaburzone zainteresowania seksualne, które upośledzają zdolność utrzymania afektywno-erotycznego związku między ludźmi.

I. Tożsamość płciowa

Są 3 kategorie parafili:

Semans, Wolpe i Lazarus, Masters i Johnson, LoPiccolo

• Przedmioty nieosobowe
• Sytuacje związanych z cierpieniem i upokorzeniem
• Niedobrowolni partnerzy

Przyczyny dysfunkcji seksualnych:

Jest niemal zupełnie równoznaczna z posiadaniem odpowiednich narządów płciowych

ZABURZENIE: transseksualizm – zaburzenie tożsamości płciowej, w którym mężczyzna jest przekonany, że jest kobietą w ciele mężczyzny, a kobieta utrzymuje, że jest mężczyzną obdarzonym kobiecą powierzchownością

•Leczenie: usuwanie nieprawidłowych nawyków i kreowanie zachowań właściwych

•Zalety:

ICD - 10

•Założenie: zaburzenia wynikają z dezadaptacyjnych nawyków

(powstałych w procesie uczenia się.

-poszanowanie autonomii pacjenta,

-dostosowanie metody do jego osobowości,

-troska o pozytywne relacje z terapeutą,

-krótki czas trwania leczenia

-oparcie na podstawach empirycznych

-relaksacja,

-desensybilizacja,

-terapia implozywna,

-przewarunkowanie awersyjne

-techniki treningowe ukierunkowane na konkretne cele

w zakresie funkcji seksualnych

(treningi behawioralne).

- Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 (ang. International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems) – międzynarodowy system diagnozy nozologicznej.

- ICD-10 jest opracowana przez WHO i obowiązuje w Polsce od roku 1996

•Metody:

1) biomedyczne

- stosowanie używek (alkohol, kokaina, heroina, marihuana)

- słabe krążenie

- schorzenia neurologiczne inne choroby mające wpływ na funkcjonowanie CUN

- anomalie w budowie narządów płciowych

-brak równowagi hormonalnej

-stany zapalne

II. Orientacja seksualna

Tzw. „odmienności”

Oddziaływania terapeutyczne

Bardzo ważne rozgraniczenie (DSM-IV)

• heteroseksualizm
• Homoseksualizm
• Biseksualizm
• Aseksualizm?

Leczenie ukierunkowane na reorientację

Leczenie ukierunkowane na samoakceptację

Leczenie partnerów heteroseksualnych

Pomoc w przystosowaniu się rodziców do sytuacji, gdy dziecko jest homoseksualne

Zmiana orientacji seksualnej

Dysfunkcja nie jest równoznaczna zaburzeniu

Dysfunkcja to niemoc płciowa, czyli obniżenie pożądania, obniżenie podniecenia, ból/problemy z osiąganiem orgazmu

Zaburzeniami są transseksualizm i parafilia

Tradycyjna psychoterapia nie wpływa na zmianę orientacji seksualnej

Zgodnie z teorią Ellis i Ames: orientacja seksualna nie może zostać zmieniona

• Terapia behawioralna (awersyjna) - pozornie skuteczna
• Terapia reparatywna
• Terapia reorientacyjna

Zmiana orientacji lub akceptacja własnej seksualności jest możliwa tylko wtedy, gdy osoba wyraża wolę pracy nad sobą w tej materii

1) Seligman uważa, że orientacja seksualna to kontinuum (Seligman, Rosenhan; str. 582; 2003)

2) Michael D. Storms uważał, że orientacja seksualna to dwa kontinua, oś heteroseksualności i homoseksualności, a orientacja to wyjściowa suma tych dwóch osi. Osoby mocno heteroseksualne i mało homoseksualne nazywamy heteroseksualnymi. Mocno homoseksualne i mało heteroseksualne − homoseksualnymi. Mocno heteroseksualne i mocno homoseksualne − biseksualnymi. A mało heteroseksualne i mało homoseksualne − aseksualnymi. Zgodnie z takim ujęciem aseksualizm jest rzeczywiście jedną z orientacji seksualnych (Michael D. Storms. Theories of Sexual Orientation. „Journal of Personality and Social Psychology”. 38 (5), s. 783–792, 1980)

Leczenie dysfunkcji seksualnych

DSM-IV

V. Realizacja seksualna

II. ORIENTACJA SEKSUALNA

Dysfunkcje seksualne jako kryjówka dla podstawowych problemów funkcjonowania związku.

Ogólne zalecenie: Psychoterapia indywidualna

Psychoanaliza:

•Założenie: lęk czy gniew leżący u podstawy zaburzeń sprawności i reaktywności seksualnej kobiety może wynikać z nierozwiązanego, nieuświadomionego konfliktu konkretnej, indywidualnej pacjentki.

Zaburzenie wzwodu u mężczyzn – przejaw obrony przed obawą kastracji.

Terapia psychodynamiczna (Kaplan, Sadoch)

•Uwzględnienie objawów sugerujących zaburzenia osobowości

Fizjologia ludzkich reakcji seksualnych.

Cztery fazy reakcji seksualnych:

1)pragnienie erotyczne

2)podniecenie fizyczne

3)orgazm

4)odprężenie

Źródła:

• Homony w okresie życia płodowego (Ellis i Ames)
• Anatomiczne podstawy orientacji seksualnej (LeVay)
• Wyjaśnienie genetyczne (zgodny odcinek chromosomu)
• Teorie psychoanalityczne
• Teoria uwiedzenia
• Teoria ewolucyjna
• Uwarunkowania rodzinne

Upośledzenie realizacji funkcji seksualnej:

– dysfunkcja seksualna. Występuje w 3 obszarach:

1)pragnienia

2)podniecenia

3)orgazmu

- DSM-IV (Diagnostic and Statistical Manual of

Mental Disorders) – klasyfikacja zaburzeń psychicznych Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego - APA.

- DSM-IV jest też obowiązującym standardem w armiach NATO.

- Jest umieszczona m.in. w wydanej w języku polskim publikacji "Kryteria Diagnostyczne według DSM-IV-TR", stanowiącym przekład najnowszej, poprawionej wersji czwartego wydania pod redakcją prof. Jacka Wciórki z Instytutu Psychiatrii i Neurologii.

- Obecnie trwają prace nad DSM V, którego pojawienie

się jest planowane na maj 2013

Przyczyny dysfunkcji seksualnych:

2) psychiczne

- cechy osobowościowe

- negatywne stany emocjonalne ( bezpośrednio ograniczają wrażliwość seksualną)

- niektóre kobiety mogą spodziewać się bólu lęk

- lęk przed niechcianą ciążą

- pierwsze doświadczenia seksualne (negatywne) lęk przed kontaktami seksualnymi

- problem z orgazmem myślenie o nim podczas stosunku, oczekiwania, napięcie

problemy z orgazmem

- środowisko rodzinne

BRAK WRAŻLIWOŚCI SEKSUALNEJ U KOBIET

- awersja seksualna (DSM-IV – niskie pragnienie seksualne lub jego brak)

- zaburzenie podniecenia seksualnego

- waginizm

- dyspaurenia

II. ORIENTACJA SEKSUALNA

ZABURZENIA EREKCJI U MĘŻCZYZN

- podniecenie niedostateczne lub awersja seksualna (DSM-IV )

- męskie zaburzenie erekcji (kiedyś impotencja):

•pierwotna dysfunkcja erekcji

•wtórna dysfunkcja erekcji

- erekcja a sen

Orientacja seksualna – nie jest zaburzeń

Typy orientacji seksualnej tworzą kontinuum

(hetero – biseksualizm – homo)

ZABURZENIA ORGAZMU U KOBIET

- najczęstsza dysfunkcja seksualna kobiet

•pierwotna

•wtórna

•typ specyficzny

ICD-10:

Homoseksualizm męski i żeński to nie są odbicia lustrzane

F00-F99 Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania

Wg DSM-IV tylko w obrębie trzech warstw życia erotycznego można mówić o patologii. W związku z tym w DSM-IV wyróżnione są trzy kategorie zaburzeń na tle seksualnym:

• zaburzenie tożsamości płciowej – odczuwanie niezgodności między płcią mentalną a fizyczną. Dawniej próbowano leczyć ten stan poprzez zmianę tożsamości na zgodną z płcią fizyczną. Obecnie leczy się transseksualizm jedynie poprzez operację zmiany płci (metoda "zmiany tożsamości" uważana jest za prawie bezużyteczną).
• zaburzenia preferencji seksualnych – stany, w których preferowane przez chorego obiekty, sytuacje lub praktyki uniemożliwiają utrzymanie mu stabilnego i satysfakcjonującego związku z drugą osobą.
• dysfunkcje seksualne – zaburzenia związane z fizjologią reakcji seksualnych.

• Filipiak, M., Waszyńska, K. Aktywność seksualna osób dorosłych pochodzących z rodzin alkoholowych. Doniesienia z badań. w: Seksuologia Polska 2009, 7, 1, 19–23
• Michael D. Storms. Theories of Sexual Orientation. „Journal of Personality and Social Psychology”. 38 (5), s. 783–792, 1980
• Lacroix, X. (2007). Miłość nie wystarczy. Homoseksualizm a prawo do zawierania małżeństw i adopcji dzieci, Epse, Kraków.Lew-Starowicz, Z, Lew-Starowicz, M. (1999). Homoseksualizm, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.Medinger, A. (2005). Podróż ku męskości, W drodze: Poznań.
• Pietrzyk, A. Seksualne funkcjonowanie w małżeństwie i własny obraz kobiet po leczeniu raka macicy. Perspektywa pacjentek i perspektywa ich zdrowych mężów. w: Seksuologia Polska 2009, 7, 2, 35–45
• Savin- Williams, R., (2011). Homoseksualność w rodzinie. Ujawnianie tajemnicy. GWP
• Seligman, Walker, Rosenhan, Psychopatologia, 2003, rozdz. 13 s.572-615
• Strony internetowe:

www.homoseksualizm.edu.pl

www.nowedrogi.pl

www.homoseksualizm.org.pl

F50-F59 Zespoły behawioralne związane z zaburzeniami fizjologicznymi i czynnikami fizycznymi

ZABURZENIA ORGAZMU U MĘŻCZYZN

1) przedwczesny wytrysk

2) wytrysk opóźniony

Homoseksualizm a aseksualizm

Homoseksualizm z związki niesakramentalne

F52 Dysfunkcja seksualna nie spowodowana zaburzeniem organicznym ani chorobą somatyczną (realizacja seksualna w DSM-IV)

F60-F69 Zaburzenia osobowości i zachowania dorosłych

F65 Zaburzenia preferencji seksualnych (parafilie w DSM-IV)