Hafıza Merkezi Veri ve Bulguları

Davalar

Kişiler

471

67

Faili Belli - Yüzleşme Davaları İzleme Sitesi

Zorla Kaybetmeler Veritabanı

http://www.zorlakaybetmeler.org/

http://www.failibelli.org/

kaybedilmiş kişiye dair doğrulama yapıldı

471 kişiden 67'sinin maktul olarak adının geçtiği kayıp davaları takip ediliyor

Hukuk Çalışmaları Programı - Bulgular

Hafıza Çalışmaları Programı - Bulgular

131

kayıp kişiye dair AİHM dosyası

(Ekim 2016)

296

kayıp kişiye dair iç hukuk dosyası

(Ekim 2016)

Yıl: 2013

Yazarlar: Özgür Sevgi Göral, Ayhan Işık, Özlem Kaya

“Konuşulmayan Gerçek: Zorla Kaybetmeler” zorla kaybetme stratejisinin

hangi hukuki, siyasi ve toplumsal mekanizmalar yoluyla gerçekleştirildiğine dair bir anlama çabasıdır. Rapor bu alanda çok uzun yıllardır devam eden toplumsal suskunluğun ve kayıtsızlığın hangi pratikler aracılığıyla kurulduğunu ve kayıp yakınlarının kaybetme öncesi ve sonrasında ne tür süreçlerden geçtiğini gözler önüne sermektir. Kayıp yakınlarının ‘kaybetme’ stratejisi kapsamında yaşadıkları Türkiye’de devlet, adalet ve vatandaşlık meseleleri ile ilgili bizlere önemli şeyler söylemektedir.

Şırnak’ın Cizre, İdil ve Silopi ilçelerinde ve İstanbul’da 69 kayıp hakkında 86 kayıp yakınıyla derinlemesine yapılan görüşmeleri temel alan rapor zorla kaybetmenin tanımı ve uluslararası çerçevesiyle başlıyor, Türkiye özelinde bu hak ihlalinin devlet aygıtlarının işbirliğiyle nasıl sistematik bir şekilde uygulandığını anlatıyor. Kayıp yakınlarının deneyimleri üzerine ayrıntılı bir bölümü de bulabileceğiniz çalışma, bu ve benzeri hak ihlallerinin bir daha yaşanmamasına ve kayıp yakınlarının adalet arayışlarının bir cevap bulmasına katkı sağlayacak önerilerle sonuçlanıyor.

Raporu indirmek için: http://hakikatadalethafiza.org/kaynak/konusulmayan-gercek-zorla-kaybetmeler/.

1352

Zorla kaybedilen insan sayısı

Kim?

Yıl: 2014

Yazarlar: Özlem Kaya, Hatice Bozkurt

Bu rapor, eşi zorla kaybedilen kadınların deneyimlerine odaklanıyor. Zorla kaybedilenlerin eşleriyle yaptığımız görüşmelerde amaç, kadınların deneyimleri aracılığıyla devlet şiddetinin boyutlarını daha bütünlüklü olarak ortaya koymak ve devlet şiddetini toplumsal cinsiyet odaklı bir bakışla analiz etmek.

İlk sene yaptığımız görüşmelere ek olarak, Cizre, İdil, Silopi, Güçlükonak, Uludere, Şırnak merkez, Diyarbakır ve İstanbul’da 33 kadınla derinlemesine görüşmeler yapıldı. Kadınların kendi ifadelerinin de sıklıkla yer aldığı raporda çatışma ve savaş durumlarının cinsiyet temelli analizi yapılıyor, buradan hareketle zorla kaybetmelerle ilgili her türden hakikat arayışının geride kalan kadınların deneyimini de içermesi gerektiği vurgulanıyor.

Zorla kaybetmelerle ilgili geçmişle hesaplaşma pratikleri açısından cinsiyet temelli somut politika önerileriyle bitirilen raporun arkasında BM İnsan Hakları Konseyi Zorla ya da İradedışı Kaybetmeler Çalışma Grubu’nun zorla kaybetmelerden etkilenen kadınlar hakkında yayınladığı genel yorumun Türkçe çevirisini de bulabilirsiniz.

Raporu indirmek için: http://hakikatadalethafiza.org/kaynak/fotografi-kaldirmak-esi-zorla-kaybedilen-kadinlarin-deneyimleri/

• 12 Eylül sonrası silahlı sol örgütlerle ilişkisi olduğu iddia edilen gençlik önderleri, sendika çalışanları, sol yapılar DHKP-C, MLKP, DEV-SOL gibi örgütlerle ilişkili olduğu iddia edilen kişilerdir.
• Yerel Kürt liderleri diyebileceğimiz, Diyarbakır’da, Batman’da, Şırnak’ta yerel siyasi liderleri, İHD yöneticileri, HEP ileri gelenleri, Özgür Gündem çalışanları, Kürt siyasi hareketiyle bir şekilde ilişkisi olan ve bir etki alanı olan yerel kanaat önderleri ve liderleri
• OHAL bölgesinde yaşayan her Kürt vatandaş.

90'larda 3 ihlal türü yaygın ve sistematik hale geliyor

Detaylar için: http://hakikatadalethafiza.org/turkiyede-zorla-kaybetmeler-ve-cezasizliga-dair-temel-bilgiler/hukuk-calismalari-programinin-temel-bulgulari/

Kampanyalar

Tanıklıklar

Birlesmis Milletler (BM) Herkesin Zorla Kaybetmelere Karsı Korunması Hakkında Uluslararası Sözlesmeye göre ‘zorla kaybetme’ terimi, “(...) 1) devlet görevlilerinin ya da devletin yetklendirmesi, destegi veya göz yummasıyla hareket eden kisilerin ya da kisi gruplarının 2) gözaltına alma, tutuklama, kaçırma ya da diger herhangi bir biçimde özgürlükten yoksun bırakması ve 3) bu durumdaki bir kimseyi, özgürlükten yoksun bırakmayı kabul etmenn reddedilmesi veya kaybedilen kisinin akıbetinin ya da nerede oldugunun gizlenmesiyle, hukukun koruması dısına çıkarması(...)” durumunu ifade eder.

Serbia

Başlama tarihi: 08-05-2015

Bitiş tarihi: 29-05-2015

Konu: 1990'lar, Yüzleşmek, Barış

http://hakikatadalethafiza.org/calisma/90larlayuzlesmekicin-kampanyasi/

Hakikat Adalet Hafıza Merkezi olarak #90larlaYÜZLEŞMEKiçin sloganıyla 8-29 Mayıs 2015 tarihinde 3 hafta süren bir twitter kampanyası düzenledik. Bu kampanya ile 90’larla yüzleşme meselesini seçim gündemine sokmayı amaçladık, bu doğrultuda twitter hesabımız üzerinden her hafta 3 partiden (CHP, AKP ve HDP) milletvekili adaylarına geçmişle yüzleşme konusunda vaatlerini, yapmayı düşündükleri çalışmaları sorduk.

Başlama tarihi: 01-10-2015

Bitiş tarihi: 01-01-2016

Konu: Cemal Temizöz, Temizöz ve Diğerleri Davası

http://hakikatadalethafiza.org/calisma/cemal-temizoz-sucsuz-ise-21insanikimoldurdu/

90'lı yıllarda Şırnak'ta onlarca faili meçhul cinayet ve zorla kaybetmelerden sorumlu olduğu iddia edilen Emekli Jandarma Kıdemli Albay Cemal Temizöz'ün yargılandığı Temizöz ve Diğerleri Davası'nın karar duruşması öncesi, kamuoyunun dikkatini alınacak karara çekmek amacıyla bir kampanya yürüttük. Yürüttüğümüz kampanyaya rağmen mahkeme heyeti 5 Kasım 2015 tarihli karar duruşmasında, savcılık makamının hakkında “suç işlemek amacıyla teşekkül oluşturma ve bu teşekküle üye olma, adam öldürmeye azmettirme ve adam öldürme” suçlamalarında bulunmuş olduğu Cemal Temizöz hakkında, tanıkların ifadelerinin ve olaylarla ilgili kesin, inandırıcı ve vicdani kanaate uygun delil bulunmadığı” gerekçesiyle beraate hükmetti.

1994'te Silopi'de kaybedilen Abdullah Özdemir'in kardeşi Tahir Özdemir

Başlama tarihi10-12-2015

Bitiş tarihi17-12-2015

Konu: Zorla Kaybetme, 10 Aralık Dünya İnsan Hakları Günü

http://hakikatadalethafiza.org/calisma/afis-kampanyasin-kayiplar-nerede/

10 Aralık 2015 Dünya İnsan Hakları Günü’nde Türkiye’nin zorla kaybetme politikasına dikkat çekmek, kaybedilenlerin hakikatini ortaya koymak ve adalet taleplerimizi yinelemek amacıyla bir afiş kampanyası düzenlidik. Bu çerçevede, Aralık ayında resmi görevlilerce kaybedilmiş olan İhsan Arslan, İsmail Bahçeci, Hasan Baykura, Faik Kevci, Ali Karagöz ve Mahmut Kaya’nın afişlerini 10-17 Aralık haftası boyunca İstanbul sokaklarına, akıbetlerine dair sorularımız eşliğinde astık.

1994'te Cizre'de kaybedilen Abdullah Düşkün'ün eşi Hediye Düşkün

1995'te Dargeçit'te kaybedilen Davut Altunkaynak'ın annesi Hayat Altunkaynak

Zorla Kaybetmeler Üzerine

Veri ve Bulgular