Laagland 18e en 19e eeuw

1700
1900
Amerika: de Vrijheidsoorlog (1775-1983)
4 juli 1776: Independence Day

Frankrijk: de Franse Revolutie
14 juli 1789: bestorming van de Bastille

De roman: innerlijke ontwikkeling van personages
REVOLUTIE!
1799: Napoleon aan de macht in Frankrijk
1804: Napoleon laat zich tot keizer kronen
1815: Slag bij Waterloo, einde Napoleon
Napoleon
1700-1795 Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
1796-1806 Bataafse Republiek (Napoleon)
1815: Willem I, koning van Nederland en België
1830: Belgische opstand
1839: België zelfstandig

1848: Nederlandse grondwet
Nederland
De pruikentijd
Nederland: Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
De verlichting
Vertrouwen in zelfstandig en
kritisch denken
Emancipatie van de burgerij
Onderwijs, opvoeding, kennisoverdracht
http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20101209_opvoedenverlichting01
De pruimeboom

Eene vertelling

Jantje zag eens pruimen hangen,
O! als eijeren zo groot.
't Scheen, dat Jantje wou gaan plukken,
Schoon zijn vader 't hem verbood.
Hier is, zei hij, noch mijn vader,
Noch de tuinman, die het ziet:
Aan een boom, zo vol geladen,
mist men vijf zes pruimen niet.
Maar ik wil gehoorzaam wezen,
En niet plukken: ik loop heen.
Zou ik, om een hand vol pruimen,
Ongehoorzaam wezen? Neen.
Voord ging Jantje: maar zijn vader,
Die hem stil beluisterd had,
Kwam hem in het loopen tegen,
Voor aan op het middelpad.
Kom mijn Jantje! zei de vader,
Kom mijn kleine hartedief!
Nu zal ik u pruimen plukken;
Nu heeft vader Jantje lief.
Daarop ging Papa aan 't schudden
Jantje raapte schielijk op;
Jantje kreeg zijn hoed vol pruimen,
En liep heen op een galop.

Hiëronymus van Alphen
(1746 - 1803)
Sara Burgerhart
19e eeuw
Nationalisme
Het vaderlandse verleden
Huiselijkheid
Godsdienstigheid
De romantiek
Maar ook:
Industriële revolutie
Verstedelijking
Ontkerkelijking
Democratie
Feminisme
Kunst in de 19e eeuw is niet meer
in opdracht, en niet meer (alleen)
opvoedend/leerzaam. Kunst wordt
expressie, emotie. Kunst voor
de kunst: 'l'art pour l'art'.
Kunst is persoonlijk.
ZIE je ik hou van je,
ik vin je zoo lief en zoo licht --
je oogen zijn zoo vol licht,
ik hou van je, ik hou van je.

En je neus en je mond en je haar
en je oogen en je hals waar
je kraagje zit en je oor
met je haar er voor.

Zie je ik wou graag zijn
jou, maar het kan niet zijn,
het licht is om je, je bent
nu toch wat je eenmaal bent.

O ja, ik hou van je,
ik hou zoo vrees'lijk van je,
ik wou het helemaal zeggen --
Maar ik kan het toch niet zeggen.